Schatting van de nierfunctie met een formule

Verhave JC, Wetzels JFM, Bakker SJL, Gansevoort RT. Schatting van de nierfunctie met een formule. Een bijdrage aan bewustwording van het probleem van chronisch nierfalen. Huisarts Wet 2007;50(2):54-7.

Patiënten met een verminderde nierfunctie (afgemeten aan een verminderde glomerulaire filtratiesnelheid = GFR) hebben een verhoogd risico op manifeste hart- en vaatziekten en nierinsufficiëntie. Recente richtlijnen onderstrepen het belang van vroegtijdige herkenning van een verminderde GFR omdat we voortschrijding van hart- en vaatziekten en nierinsufficiëntie tegenwoordig effectief tegen kunnen gaan met gerichte preventieve maatregelen.

In de dagelijkse praktijk wordt de plasmaconcentratie van creatinine (een afbraakproduct van spierweefsel) het meest gebruikt om de GFR te schatten. Deze concentratie hangt niet alleen af van de GFR, maar ook van de spiermassa. We kunnen de GFR schatten met speciale formules die het plasmacreatinine corrigeren voor determinanten van spiermassa, zoals geslacht, leeftijd, gewicht en ras. Naast de bekende Cockcroft-Gaultformule wordt de zogenoemde MDRD-formule steeds vaker gebruikt. Tegenwoordig rapporteren meer klinische laboratoria zowel het gemeten plasmacreatinine als de met deze formules ‘geschatte’ GFR. Een groot voordeel is dat nierfunctiestoornissen gemakkelijker, en daardoor mogelijk ook eerder worden herkend en onderkend. Het is van belang dat praktiserende artsen deze ontwikkeling kennen, maar ook weten welke beperkingen het gebruik van zo’n formule heeft.