Gepubliceerd in:
2021 | OriginalPaper | Hoofdstuk
10. Pijn en plasticiteit
Samenvatting
Ons zenuwstelsel is plastisch in al zijn onderdelen en op alle leeftijden. Ook ons pijnsysteem kan ingrijpend van eigenschappen veranderen. Plastische veranderingen worden gestuurd vanuit genetische informatie in de neuronkern en kunnen uiteenlopend van karakter zijn: van veranderde gevoeligheid van membraanreceptoren (sensitisatie) tot vertakking van dendrieten en synapsvorming. Dergelijke veranderingen komen voor op ieder niveau: perifere afferenten, ruggenmerg, hersenen. Een belangrijke oorzaak van plastische veranderingen is de-afferentatie, bijvoorbeeld bij amputatie, zenuwletsel of immobilisatie. Uiteindelijk leidt iedere perifere verandering (fractuur, ontsteking, meer/minder bewegen enz.) tot plastische veranderingen op alle niveaus van het neurale systeem, tot in de cortex. Een veranderde neurale organisatie in het centrale pijnsysteem – neurale reorganisatie – wordt verantwoordelijk geacht voor vele chronische pijnsyndromen, bijvoorbeeld: CRPS, fantoompijn, lage-rugpijn, fibromyalgie. Het onderkennen van de mogelijkheid van plastische veranderingen impliceert dat pijn kan bestaan zonder enige weefselschade en zonder enige psychische afwijking. Moderne interventies bij chronische pijn zijn idealiter gericht op verhinderen respectievelijk terugdringen van neurale reorganisatie.