Opleiden en leren in een kenniseconomie

De eerste versie van dit hoofdstuk ontstond tien jaar geleden rond de millenniumwisseling. We deden toen verkenningen naar de wijze waarop onze samenleving aan het veranderen is in de richting van een kenniseconomie en de rol die medewerkers, hun bekwaamheden, opleiden, leren en ontwikkelen daarin kunnen spelen (Kessels & Keursten, 2001). Die kenniseconomie, waarin de toepassing van kennis meer waarde toevoegt dan de traditionele factoren kapitaal, grondstoffen en arbeid, heeft zich in de afgelopen tien jaar in een snel tempo verder ontwikkeld, met als belangrijkste kenmerk dat het kritische bestanddeel van producten en diensten de kennis is die erin is toegepast. Onder invloed van dat inzicht is ook de kijk op de rol van menselijke interventies in economische transacties veranderd: de waardering voor fysieke arbeid en voor het vermogen om te kunnen coördineren en regelen maakt plaats voor een groter accent op iemands vermogen om een duurzame bijdrage te leveren aan het proces van het genereren en toepassen van kennis. Castells (1998), Drucker (1993) en Giddens (1994) gaven ons vóór 2000 al vele redenen waarom de traditionele economie van goederen, kapitaal en arbeid plaatsmaakt voor een economie gebaseerd op kennis. De snelgroeiende sector van de dienstverlening, de afnemende bijdrage van fysieke arbeid, de steeds snellere processen van

lective engineering

de overal aanwezige informatie- en communicatietechnologie waren voor hen redenen om aan te nemen dat de traditionele economische factoren het zouden gaan afleggen tegen het belang van toegepaste kennis.