3. Observeren in het verpleegkundig handelen

Gedurende het verpleegkundig proces maakt de verpleegkundige gebruik van observaties. Observeren is de doelgerichte en systematische waarneming van gedragingen, kenmerken en uitingen van een of meer personen of van een gebeurtenis. Voor de verpleegkundige betekent dit het bewust en gericht waarnemen van feiten die voor het verplegen relevant zijn. Observeren is een actief proces en een vaardigheid die vereist dat het gehele waarnemingsvermogen optimaal ingeschakeld wordt. Bij het verlenen van zorg aan een patiënt kan elk moment een observatiemoment zijn. Wanneer je een patiënt verzorgd, kijk je naar de gelaatskleur, luister je naar de ademhaling, voel je de temperatuur van de huid en ruik je de wondgeur. Wellicht zul je de benadering daarop aanpassen. In dit hoofdstuk gaan we ervan uit dat observatie onlosmakelijk verbonden is met het verpleegkundig handelen.