Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 2/2016

17-02-2016

Nachtelijke onrust bij personen met dementie in woonzorgcentra: een verkennende veldstudie

Auteurs: M. Van Vracem, N. Spruytte, A. Declercq, C. Van Audenhove

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 2/2016

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Agitatie tijdens de nacht of nachtelijke onrust is een onderschat probleem. Hoewel er weinig prevalentiecijfers bekend zijn en niet alle personen met dementie ermee te maken hebben, is het zeer belastend voor de betrokkene en voor de zorgverleners.
Dit veldonderzoek verkent de problematiek van nachtelijke onrust in woonzorgcentra aan de hand van twee onderzoeksvragen: (1) Wat verstaan zorgverleners onder nachtelijke onrust? en (2) Hoe gaat men om met nachtelijke onrust?
Data werden verzameld aan de hand van dagboeken, interviews met zorgmedewerkers en telkens één nacht observatie in acht woonzorgcentra.
Dwalen en roepen blijken veel voorkomende vormen van nachtelijke onrust te zijn. Tal van factoren kunnen volgens de zorgverleners bijdragen tot het ontstaan van nachtelijke onrust. Omgevingsfactoren zoals geluid en licht worden zelden spontaan vermeld. Uit de observaties blijken lawaai en licht echter opvallende stoorzenders voor een goede nachtrust te zijn.
Zorgverleners proberen meerdere oplossingen uit: bijvoorbeeld de persoon met dementie verbaal tot rust brengen, gebruik maken van een nachtlampje of medicatie en/of fysieke fixatie toepassen.
De aanpak van nachtelijke onrust vereist een totaalaanpak. Verandering van de materiële omgeving voor vermindering van nachtelijke onrust wordt door zorgverleners beperkt toegepast.
Literatuur
1.
2.
go back to reference Cohen-Mansfield J, Billig N. Agitated behaviors in the elderly. I. A conceptual review. J Am Geriatr Soc. 1986;34:711–21.CrossRefPubMed Cohen-Mansfield J, Billig N. Agitated behaviors in the elderly. I. A conceptual review. J Am Geriatr Soc. 1986;34:711–21.CrossRefPubMed
3.
go back to reference Cohen-Mansfield J, Marx MS, Rosenthal AS. A description of agitation in a nursing home. J Gerontol. 1989;44:77–84.CrossRef Cohen-Mansfield J, Marx MS, Rosenthal AS. A description of agitation in a nursing home. J Gerontol. 1989;44:77–84.CrossRef
4.
go back to reference Zuidema SU, Jonghe JFM de, Verhey FRJ, Koopmans RTCM. Agitation in dutch institutionalized patients with dementia: factor analysis of the dutch version of the Cohen-Mansfield agitation inventory. Dement Geriatr Cogn Disord. 2007;23:35–41.CrossRefPubMed Zuidema SU, Jonghe JFM de, Verhey FRJ, Koopmans RTCM. Agitation in dutch institutionalized patients with dementia: factor analysis of the dutch version of the Cohen-Mansfield agitation inventory. Dement Geriatr Cogn Disord. 2007;23:35–41.CrossRefPubMed
5.
go back to reference Carpenter BD, Strauss ME, Patterson MB. Sleep disturbances in community dwelling patients with Alzheimer’s disease. Clin Gerontologist. 1996;16:35–49.CrossRef Carpenter BD, Strauss ME, Patterson MB. Sleep disturbances in community dwelling patients with Alzheimer’s disease. Clin Gerontologist. 1996;16:35–49.CrossRef
6.
go back to reference Zuidema SU, Derksen E, Verhey FRJ, Koopans RTCM. Prevalence of neuropsychiatric symptoms in a large sample of Dutch nursing home patients with dementia. Int J Geriatr Psychiatry. 2007;22:632–38.CrossRefPubMed Zuidema SU, Derksen E, Verhey FRJ, Koopans RTCM. Prevalence of neuropsychiatric symptoms in a large sample of Dutch nursing home patients with dementia. Int J Geriatr Psychiatry. 2007;22:632–38.CrossRefPubMed
7.
go back to reference Greenblum CA, Rowe MA. Nighttime activity in individuals with dementia. J Gerontolo Nurs. 2012;38:8–11.CrossRef Greenblum CA, Rowe MA. Nighttime activity in individuals with dementia. J Gerontolo Nurs. 2012;38:8–11.CrossRef
8.
go back to reference Hope T, Keene J, Gedling K, Fairburn CG, Jacoby R. Predictors of institutionalization for people with dementia living at home with a carer. Int J Geriatr Psychiatry. 1998;13:682–90.CrossRefPubMed Hope T, Keene J, Gedling K, Fairburn CG, Jacoby R. Predictors of institutionalization for people with dementia living at home with a carer. Int J Geriatr Psychiatry. 1998;13:682–90.CrossRefPubMed
9.
go back to reference Bliwise DL. Sleep in normal aging and dementia. Sleep. 1993;16:40–81.PubMed Bliwise DL. Sleep in normal aging and dementia. Sleep. 1993;16:40–81.PubMed
11.
go back to reference McCurry SM, Reynolds CF, Ancoli-Israel S, Teri L, Vitiello M. Treatment of sleep disturbance of Alzheimer’s disease. Sleep Med Rev. 2000;4:603–28.CrossRefPubMed McCurry SM, Reynolds CF, Ancoli-Israel S, Teri L, Vitiello M. Treatment of sleep disturbance of Alzheimer’s disease. Sleep Med Rev. 2000;4:603–28.CrossRefPubMed
12.
go back to reference Ballard C, Gauthier S, Cummings J, et al. Management of agitation and aggression associated with Alzheimer disease. Nat Rev Neurol. 2009;5:245–55.CrossRefPubMed Ballard C, Gauthier S, Cummings J, et al. Management of agitation and aggression associated with Alzheimer disease. Nat Rev Neurol. 2009;5:245–55.CrossRefPubMed
13.
go back to reference McCurry SM, Logsdon RG, Vitiello MV, Teri L. Treatment of sleep and nighttime disturbances in Alzheimer’s disease: a behaviour management approach. Sleep Med. 2004;5:373–77.CrossRefPubMed McCurry SM, Logsdon RG, Vitiello MV, Teri L. Treatment of sleep and nighttime disturbances in Alzheimer’s disease: a behaviour management approach. Sleep Med. 2004;5:373–77.CrossRefPubMed
14.
go back to reference Cohen-Mansfield J. Theoretical frameworks for behavioral problems in dementia. Alzheimers Care Q. 2000;1:8–21. Cohen-Mansfield J. Theoretical frameworks for behavioral problems in dementia. Alzheimers Care Q. 2000;1:8–21.
15.
go back to reference Cruise PA, Schnelle JF, Alessi CA, Simmons SF, Ouslander JG. The nighttime environment and incontinence care practices in nursing homes. J Am Geriatr Soc. 1998;46:181–86.CrossRefPubMed Cruise PA, Schnelle JF, Alessi CA, Simmons SF, Ouslander JG. The nighttime environment and incontinence care practices in nursing homes. J Am Geriatr Soc. 1998;46:181–86.CrossRefPubMed
16.
go back to reference Joosse L. Do sound levels and space contribute to agitation in nursing home residents with dementia? Res Gerontol Nurs. 2012;5:174–84.CrossRefPubMed Joosse L. Do sound levels and space contribute to agitation in nursing home residents with dementia? Res Gerontol Nurs. 2012;5:174–84.CrossRefPubMed
17.
go back to reference Padilla R. Effectiveness of environment-based interventions for people with Alzheimer’s disease and related dementias. Am J Occup Ther. 2011;65:514–22.CrossRefPubMed Padilla R. Effectiveness of environment-based interventions for people with Alzheimer’s disease and related dementias. Am J Occup Ther. 2011;65:514–22.CrossRefPubMed
18.
go back to reference Van Hoof J, Aarts MPJ, Rense CG, Schoutens AMC. Ambient bright light in dementia: Effects on behaviour and circadian rhythmicity. Building Environment. 2009;44:146–55.CrossRef Van Hoof J, Aarts MPJ, Rense CG, Schoutens AMC. Ambient bright light in dementia: Effects on behaviour and circadian rhythmicity. Building Environment. 2009;44:146–55.CrossRef
19.
go back to reference Mishima Y, Hozumi S, Shimizu T, Hishikawa Y, Mishima K. Passive body heating ameliorates sleep disturbances in patients with vascular dementia without circadian phase-shifting. Am J Geriatr Psychiatry. 2005;13:369–76.CrossRefPubMed Mishima Y, Hozumi S, Shimizu T, Hishikawa Y, Mishima K. Passive body heating ameliorates sleep disturbances in patients with vascular dementia without circadian phase-shifting. Am J Geriatr Psychiatry. 2005;13:369–76.CrossRefPubMed
20.
go back to reference Spruytte N, Declercq A, Herbots B, et al. Kleinschalig genormaliseerd wonen voor mensen met dementie. Het antwoord op 101 vragen. Antwerpen-Apeldoorn: Garant Uitgevers nv, 2009. Spruytte N, Declercq A, Herbots B, et al. Kleinschalig genormaliseerd wonen voor mensen met dementie. Het antwoord op 101 vragen. Antwerpen-Apeldoorn: Garant Uitgevers nv, 2009.
Metagegevens
Titel
Nachtelijke onrust bij personen met dementie in woonzorgcentra: een verkennende veldstudie
Auteurs
M. Van Vracem
N. Spruytte
A. Declercq
C. Van Audenhove
Publicatiedatum
17-02-2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 2/2016
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/s12439-016-0167-3

Andere artikelen Uitgave 2/2016

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 2/2016 Naar de uitgave

Signalementen

Signalementen