Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

10-02-2016 | Oorspronkelijk artikel

Validering van de Seven Minute Screen voor gebruik in de geheugenpolikliniek

Auteurs: B. A. Appels, J. P. C. M. van Campen, B. Schmand

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 2/2016

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Cognitieve testen zijn een onmisbaar onderdeel van diagnostiek bij (vermoeden van) dementie. In 1998 werd de Seven Minute Screen (7MS) ontwikkeld door Solomon en collega’s. De test was oorspronkelijk bedoeld om onderscheid te kunnen maken tussen Alzheimer dementie (AD) en normale veroudering, en onderzoek met het instrument stelde een hoge sensitiviteit voor AD vast. In later onderzoek werd de diagnostische waarde van de 7MS ook voor het detecteren van andere veelvoorkomende vormen van dementie aangetoond, zoals vasculaire dementie, frontotemporale dementie en dementie met Lewy bodies. In dit artikel beschrijven we de resultaten van nieuw valideringsonderzoek met de 7MS bij 289 gezonde personen, 175 patiënten met MCI en 563 patiënten met dementie, in de setting van een geheugenpolikliniek. Daarbij wordt een vergelijking gemaakt met de Mini Mental State Examination (MMSE). De studie toont aan dat de 7MS een waardevol screeningsinstrument is voor alle veelvoorkomende vormen van dementie en een duidelijke meerwaarde heeft ten opzichte van de MMSE. De sensitiviteit voor dementie is 96 % en de specificiteit 93 %, in vergelijking tot 69 en 98 % bij de MMSE (< 24). De sensitiviteit voor de afzonderlijke vormen van dementie is consistent hoog, variërend van 92 % voor een subcorticale dementie tot 97 % voor AD. De 7MS combineert een korte afnameduur met een hoge diagnostische nauwkeurigheid, en vraagt weinig training. Dat alles maakt het instrument geschikt voor gebruik in een geheugenpolikliniek.
Literatuur
1.
go back to reference Appels BA, Scherder E. The diagnostic accuracy of dementia-screening instruments with an administration time of 10 to 45 minutes for use in secondary care: a systematic review. Am J Alzheimers Dis Other Demen. 2010;25(4):301–16. doi:10.1177/1533317510367485. (1533317510367485 [pii]).CrossRefPubMed Appels BA, Scherder E. The diagnostic accuracy of dementia-screening instruments with an administration time of 10 to 45 minutes for use in secondary care: a systematic review. Am J Alzheimers Dis Other Demen. 2010;25(4):301–16. doi:10.1177/1533317510367485. (1533317510367485 [pii]).CrossRefPubMed
2.
go back to reference Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR. “Mini-mental state”. A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res. 1975;12(3):189–98. doi:10.1016/0022-3956(75)90026-6 [pii].CrossRefPubMed Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR. “Mini-mental state”. A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res. 1975;12(3):189–98. doi:10.1016/0022-3956(75)90026-6 [pii].CrossRefPubMed
3.
go back to reference Derix M. De Nederlandse versie van de Cambridge examination for mental disorders of the elderly. Materiaal: Handl., platenboek, scorefrm. Lisse: Swets & Zeitlinger; 1992. Derix M. De Nederlandse versie van de Cambridge examination for mental disorders of the elderly. Materiaal: Handl., platenboek, scorefrm. Lisse: Swets & Zeitlinger; 1992.
4.
go back to reference Nasreddine ZS, Phillips NA, Bedirian V, Charbonneau S, Whitehead V, Collin I, et al. The Montreal Cognitive Assessment, MoCA: a brief screening tool for mild cognitive impairment. J Am Geriatr Soc. 2005;53(4):695–9. doi:10.1111/j.1532-5415.2005.53221.x. (JGS53221 [pii]).CrossRefPubMed Nasreddine ZS, Phillips NA, Bedirian V, Charbonneau S, Whitehead V, Collin I, et al. The Montreal Cognitive Assessment, MoCA: a brief screening tool for mild cognitive impairment. J Am Geriatr Soc. 2005;53(4):695–9. doi:10.1111/j.1532-5415.2005.53221.x. (JGS53221 [pii]).CrossRefPubMed
5.
go back to reference Thissen AJ, Bergen F van, Jonghe JF de, Kessels RP, Dautzenberg PL. Bruikbaarheid en validiteit van de Nederlandse versie van de Montreal Cognitive Assessment (moCA-d) bij het diagnosticeren van Mild Cognitive Impairment. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2010;41(6):231–40.CrossRefPubMed Thissen AJ, Bergen F van, Jonghe JF de, Kessels RP, Dautzenberg PL. Bruikbaarheid en validiteit van de Nederlandse versie van de Montreal Cognitive Assessment (moCA-d) bij het diagnosticeren van Mild Cognitive Impairment. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2010;41(6):231–40.CrossRefPubMed
6.
go back to reference Solomon PR, Hirschoff A, Kelly B, Relin M, Brush M, DeVeaux RD, et al. A 7 minute neurocognitive screening battery highly sensitive to Alzheimer’s disease. Arch Neurol. 1998;55(3):349–55.CrossRefPubMed Solomon PR, Hirschoff A, Kelly B, Relin M, Brush M, DeVeaux RD, et al. A 7 minute neurocognitive screening battery highly sensitive to Alzheimer’s disease. Arch Neurol. 1998;55(3):349–55.CrossRefPubMed
7.
go back to reference Solomon PR, Pendlebury WW. Recognition of Alzheimer’s disease: the 7 Minute Screen. Fam Med. 1998;30(4):265–71.PubMed Solomon PR, Pendlebury WW. Recognition of Alzheimer’s disease: the 7 Minute Screen. Fam Med. 1998;30(4):265–71.PubMed
8.
go back to reference Benton A, Hamsher K, Varney N. Contributions to neuropsychological assessment: a clinical manual. Oxford: Oxford University Press; 1983. Benton A, Hamsher K, Varney N. Contributions to neuropsychological assessment: a clinical manual. Oxford: Oxford University Press; 1983.
9.
go back to reference Grober E, Buschke H, Crystal H, Bang S, Dresner R. Screening for dementia by memory testing. Neurology. 1988;38(6):900–3.CrossRefPubMed Grober E, Buschke H, Crystal H, Bang S, Dresner R. Screening for dementia by memory testing. Neurology. 1988;38(6):900–3.CrossRefPubMed
10.
go back to reference Peters MJ, Ponds RW, Ham P van den, Scheltens P, Verhey FR. [Detectie van dementie van het Alzheimer type met de 7 Minuten Test (7 MT)]. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2004;35(3):114–20.PubMed Peters MJ, Ponds RW, Ham P van den, Scheltens P, Verhey FR. [Detectie van dementie van het Alzheimer type met de 7 Minuten Test (7 MT)]. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2004;35(3):114–20.PubMed
11.
go back to reference Meulen EF, Schmand B, Campen JP van, Koning SJ de, Ponds RW, Scheltens P, et al. The seven minute screen: a neurocognitive screening test highly sensitive to various types of dementia. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2004;75(5):700–5.CrossRefPubMedPubMedCentral Meulen EF, Schmand B, Campen JP van, Koning SJ de, Ponds RW, Scheltens P, et al. The seven minute screen: a neurocognitive screening test highly sensitive to various types of dementia. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2004;75(5):700–5.CrossRefPubMedPubMedCentral
12.
go back to reference Jonker C, Slaets JPJ. Handboek dementie: laatste inzichten in diagnostiek en behandeling. Handboek dementie: laatste inzichten in diagnostiek en behandeling. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009. Jonker C, Slaets JPJ. Handboek dementie: laatste inzichten in diagnostiek en behandeling. Handboek dementie: laatste inzichten in diagnostiek en behandeling. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009.
13.
go back to reference McKhann G, Drachman D, Folstein M, Katzman R, Price D, Stadlan EM. Clinical diagnosis of Alzheimer’s disease: report of the NINCDS-ADRDA Work Group under the auspices of Department of Health and Human Services Task Force on Alzheimer’s Disease. Neurology. 1984;34(7):939–44.CrossRefPubMed McKhann G, Drachman D, Folstein M, Katzman R, Price D, Stadlan EM. Clinical diagnosis of Alzheimer’s disease: report of the NINCDS-ADRDA Work Group under the auspices of Department of Health and Human Services Task Force on Alzheimer’s Disease. Neurology. 1984;34(7):939–44.CrossRefPubMed
14.
go back to reference American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-IV. 4th ed. Washington, DC: international version ed.; 1994. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-IV. 4th ed. Washington, DC: international version ed.; 1994.
15.
go back to reference Roman GC, Tatemichi TK, Erkinjuntti T, Cummings JL, Masdeu JC, Garcia JH, et al. Vascular dementia: diagnostic criteria for research studies. Report of the NINDS-AIREN International Workshop. Neurology. 1993;43(2):250–60.CrossRefPubMed Roman GC, Tatemichi TK, Erkinjuntti T, Cummings JL, Masdeu JC, Garcia JH, et al. Vascular dementia: diagnostic criteria for research studies. Report of the NINDS-AIREN International Workshop. Neurology. 1993;43(2):250–60.CrossRefPubMed
16.
go back to reference Neary D, Snowden JS, Gustafson L, Passant U, Stuss D, Black S, et al. Frontotemporal lobar degeneration: a consensus on clinical diagnostic criteria. Neurology. 1998;51(6):1546–54.CrossRefPubMed Neary D, Snowden JS, Gustafson L, Passant U, Stuss D, Black S, et al. Frontotemporal lobar degeneration: a consensus on clinical diagnostic criteria. Neurology. 1998;51(6):1546–54.CrossRefPubMed
17.
go back to reference McKeith IG, Galasko D, Kosaka K, Perry EK, Dickson DW, Hansen LA, et al. Consensus guidelines for the clinical and pathologic diagnosis of dementia with Lewy bodies (DLB): report of the consortium on DLB international workshop. Neurology. 1996;47(5):1113–24.CrossRefPubMed McKeith IG, Galasko D, Kosaka K, Perry EK, Dickson DW, Hansen LA, et al. Consensus guidelines for the clinical and pathologic diagnosis of dementia with Lewy bodies (DLB): report of the consortium on DLB international workshop. Neurology. 1996;47(5):1113–24.CrossRefPubMed
18.
go back to reference Cummings J, Benson DF. Dementia: a clinical approach. Boston: Butterworths; 1983. Cummings J, Benson DF. Dementia: a clinical approach. Boston: Butterworths; 1983.
19.
go back to reference Petersen RC. Mild cognitive impairment: transition between aging and Alzheimer’s disease. Neurologia. 2000;15(3):93–101.PubMed Petersen RC. Mild cognitive impairment: transition between aging and Alzheimer’s disease. Neurologia. 2000;15(3):93–101.PubMed
20.
go back to reference Snodgrass JG, Vanderwart M. A standardized set of 260 pictures: norms for name agreement, image agreement, familiarity, and visual complexity. J Exp Psychol Hum Learn. 1980;6(2):174–215.CrossRefPubMed Snodgrass JG, Vanderwart M. A standardized set of 260 pictures: norms for name agreement, image agreement, familiarity, and visual complexity. J Exp Psychol Hum Learn. 1980;6(2):174–215.CrossRefPubMed
21.
go back to reference Shulman KI. Clock-drawing: is it the ideal cognitive screening test? Int J Geriatr Psychiatry. 2000 ;15(6):548–61. doi:10.1002/1099-1166(200006)15:6<548::AID-GPS242>3.0.CO;2-U. [pii].CrossRefPubMed Shulman KI. Clock-drawing: is it the ideal cognitive screening test? Int J Geriatr Psychiatry. 2000 ;15(6):548–61. doi:10.1002/1099-1166(200006)15:6<548::AID-GPS242>3.0.CO;2-U. [pii].CrossRefPubMed
22.
go back to reference Storey JE, Rowland JT, Basic D, Conforti DA. A comparison of five clock scoring methods using ROC (receiver operating characteristic) curve analysis. Int J Geriatr Psychiatry. 2001;16(4):394–9.CrossRefPubMed Storey JE, Rowland JT, Basic D, Conforti DA. A comparison of five clock scoring methods using ROC (receiver operating characteristic) curve analysis. Int J Geriatr Psychiatry. 2001;16(4):394–9.CrossRefPubMed
23.
go back to reference Freedman M. Clock drawing: a neuropsychological analysis. New York: Oxford University Press; 1994. Freedman M. Clock drawing: a neuropsychological analysis. New York: Oxford University Press; 1994.
24.
go back to reference Henry JD, Crawford JR, Phillips LH. Verbal fluency performance in dementia of the Alzheimer’s type: a meta-analysis. Neuropsychologia. 2004;42(9):1212–22. doi:10.1016/j.neuropsychologia.2004.02.001. (S0028393204000296 [pii]).CrossRefPubMed Henry JD, Crawford JR, Phillips LH. Verbal fluency performance in dementia of the Alzheimer’s type: a meta-analysis. Neuropsychologia. 2004;42(9):1212–22. doi:10.1016/j.neuropsychologia.2004.02.001. (S0028393204000296 [pii]).CrossRefPubMed
25.
go back to reference Canning SJ, Leach L, Stuss D, Ngo L, Black SE. Diagnostic utility of abbreviated fluency measures in Alzheimer disease and vascular dementia. Neurology. 2004;62(4):556–62.CrossRefPubMed Canning SJ, Leach L, Stuss D, Ngo L, Black SE. Diagnostic utility of abbreviated fluency measures in Alzheimer disease and vascular dementia. Neurology. 2004;62(4):556–62.CrossRefPubMed
26.
go back to reference Appels BA, Campen JPCM van, Schmand B. Seven Minute Screen (7MS). Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2014. Appels BA, Campen JPCM van, Schmand B. Seven Minute Screen (7MS). Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2014.
27.
go back to reference Geda YE, Roberts RO, Mielke MM, Knopman DS, Christianson TJ, Pankratz VS, et al. Baseline neuropsychiatric symptoms and the risk of incident mild cognitive impairment: a population-based study. Am J Psychiatry. 2014;171(5):572–81. doi:10.1176/appi.ajp.2014.13060821. (1859430 [pii]C).CrossRefPubMedPubMedCentral Geda YE, Roberts RO, Mielke MM, Knopman DS, Christianson TJ, Pankratz VS, et al. Baseline neuropsychiatric symptoms and the risk of incident mild cognitive impairment: a population-based study. Am J Psychiatry. 2014;171(5):572–81. doi:10.1176/appi.ajp.2014.13060821. (1859430 [pii]C).CrossRefPubMedPubMedCentral
28.
go back to reference Solomon PR, Brush M, Calvo V, Adams F, DeVeaux RD, Pendlebury WW, et al. Identifying dementia in the primary care practice. Int Psychogeriatr. 2000;12(4):483–93.CrossRefPubMed Solomon PR, Brush M, Calvo V, Adams F, DeVeaux RD, Pendlebury WW, et al. Identifying dementia in the primary care practice. Int Psychogeriatr. 2000;12(4):483–93.CrossRefPubMed
29.
go back to reference Goudsmit M, Parlevliet JL, Campen JPCM van, Schmand BA. Cross-culturele Dementiescreening (CCD). Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2014. Goudsmit M, Parlevliet JL, Campen JPCM van, Schmand BA. Cross-culturele Dementiescreening (CCD). Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2014.
30.
go back to reference Verhage F. Intelligentie en leeftijd: Onderzoek bij Nederlanders van twaalf tot zevenenzeventig jaar. Proefschrift. Assen: Van Gorcum; 1964. Verhage F. Intelligentie en leeftijd: Onderzoek bij Nederlanders van twaalf tot zevenenzeventig jaar. Proefschrift. Assen: Van Gorcum; 1964.
Metagegevens
Titel
Validering van de Seven Minute Screen voor gebruik in de geheugenpolikliniek
Auteurs
B. A. Appels
J. P. C. M. van Campen
B. Schmand
Publicatiedatum
10-02-2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 2/2016
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/s12439-015-0166-9