Top

Gepubliceerd in:

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

16. Mentalization-Based Treatment voor patienten met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis

Auteurs : Mevrouw drs. Dawn Bales, Mevrouw L. Liesbet Nijssens, Mevrouw dr. Nicole van Beek, Prof. Anthony Bateman

Gepubliceerd in: Handboek persoonlijkheidspathologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Mentalization-Based Treatment (MBT) werd in de jaren negentig van de vorige eeuw ontwikkeld door Anthony Bateman en Peter Fonagy voor behandeling in deeltijdsetting van patiënten met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis. De afgelopen jaren is de theoretische achtergrond rondom mentaliseren geëvolueerd, en speelt deze een belangrijke rol bij het begrijpen van psychopathologie in het algemeen. Het concept mentaliseren en het MBT-ontwikkelingsmodel worden inmiddels breed toegepast bij verschillende stoornissen, in verschillende settings en bij verschillende groepen van patiënten. In dit hoofdstuk komen zowel theorie als praktische richtlijnen van het behandelprogramma aan bod in relatie tot het begrijpen en behandelen van persoonlijkheidsstoornissen. We beginnen dit hoofdstuk met het concept mentaliseren en hoe het mentaliseren zich ontwikkelt binnen hechtingsrelaties. Vervolgens beschrijven we hoe dit ontwikkelingsproces kan stagneren en welke rol dit speelt bij de ontwikkeling en in stand houding van persoonlijkheidsstoornissen. Daarna wordt het behandelprogramma MBT beschreven en sluiten we af met onderzoeksresultaten.

vorige hoofdstuk Werkzaamheid en werkzame factoren van psychotherapie

volgende hoofdstuk Transference Focused Psychotherapy

APA (American Psychiatric Association). (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, (4th ed.) (DSM-IV). Washington DC: American Psychiatric Association.

APA (American Psychiatric Association). (2001). Practice guideline for the treatment of patients with borderline personality disorder. American Journal of Psychiatry, 158,1–52.

Arnsten, A. F. T. (1998). The Biology of being frazzled. Science, 280, 1711–1712.CrossRef

Bales, D., Bateman, A. W. (2012). Partial hospitalization settings. In A. W. Bateman, P. Fonagy (Red.), Handbook of mentalizing in mental health practice, (hoofdstuk 8, pag. 197–227). Arlington (VA): American Psychiatric Publishing, Inc.

Bales D., Beek N. van, Smits M., Willemsen S., Busschbach J. J. V., Verheul R., et al. (2012). Treatment outcome of 18-month, day hospital mentalization-based treatment (MBT) in patients with severe borderline personality disorder in the Netherlands. Journal of Personality Disorders, 26(4), 568–582.

Bales, D., Beek, van, & Verheul, R. (in voorbereiding).

Bales, D. L., Timman, R., Andrea, H., Busschbach, J. J., Verheul, R., & Kamphuis, J. H. (2015). Effectiveness of day hospital mentalization-based treatment for patients with severe borderline personality disorder: A matched control study. Clinical Psychology and Psychotherapy Sep-Oct, 22(5), 409–417.CrossRef

Bartels, A., & Zeki, S. (2000). The neural basis of romantic love. NeuroReport, 11, 3829–3834.CrossRef

Bartels, A., & Zeki, S. (2004). The neural correlates of maternal and romantic love. NeuroImage, 21, 1155–1166.CrossRef

Bateman A, Bales D, Hutsebaut J. A. Quality Manual for MBT. Geraadpleegd via http://www.annafreud.org/media/1217/a-quality-manual-for-mbt-edited-april-23rd-2014-2.pdf.

Bateman, A., & Fonagy, P. (1999). Effectiveness of partial hospitalization in the treatment of borderline personality disorder: A randomized controled trial. American Journal of Psychiatry, 156(10), 1563–1569.CrossRef

Bateman, A., & Fonagy, P. (2001). Treatment of borderline personality disorder with psychoanalytically oriented partial hospitalization: An 18-month follow-up. American Journal of Psychiatry, 158(1), 36–42.CrossRef

Bateman, A., & Fonagy, P. (2004a). Mentalization-based understanding of borderline personality disorder. In A. Bateman, & P. Fonagy (Eds.). Psychotherapy for borderline personality disorder: Mentalization-based treatment, (pag. 55–109). Oxford: Oxford University Press.

Bateman, A., & Fonagy, P. (2004b). Psychotherapy for borderline personality disorder: Mentalization-based treatment. Oxford: Oxford University Press.CrossRef

Bateman, A., & Fonagy, P. (2008). 8-year follow-up of patients treated for borderline personality disorder: mentalization-based treatment versus treatment as usual. The American Journal of Psychiatry, 165(5), 631–638.CrossRef

Bateman, A., & Fonagy, P. (2016). Mentalization-based treatment for borderline personality disorder: A practical guide. Oxford: Oxford University Press.CrossRef

Binks, C. A., et al. (2006). Pharmacological interventions for people with borderline personality disorder (Review). The Cochrane Collaboration.

Cicchetti, D., & Beeghly, M. (1987). Symbolic development in maltreated youngsters: an organizational perspective. In D. Cicchetti, & M. Beeghly (Eds.). Atypical symbolic development. New directions for child development, (36, pag. 5–29). San Francisco: Jossey-Bass.

Chiesa, M., Bateman, A., Wilberg, T., & Friis, S. (2002). Patients’ characteristics, outcome and cost-benefit of hospital-based treatment for patients with personality disorder. A comparison of three different programmes. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 75, 381–392.CrossRef

Derksen, J. J. L. (1990). Een overzicht van drie concepten in de diagnostiek van de borderline-persoonlijkheidsstoornis. In J. J. L. Derksen & F. J. S. Donker (Red.). De borderlinepatiënt. Diagnostiek, behandeling en onderzoek, (pag. 12–33). Amersfoort: Acco.

Fonagy, P. (1999). Transgenerational consistencies of attachment: A New Theory. Geraadpleegd via http://dsp.com/papers/fonagy2.htm.

Fonagy, P. (2000). Attachment and borderline personality disorder. Journal of the American Psychoanalytical Association, 48(4), 1129–1146.CrossRef

Fonagy, P., & Bateman, A. (2005). Attachment theory and mentalization-oriented model of borderline personality disorder. In J. M. Oldham, A. E. Skodol, & D. S. Bender (Red.), Textbook of personality disorders, (pag. 187–207). Washington DC: American Psychiatric Press Inc.

Fonagy, P., & Bateman, A. (2006). Mechanisms of change in mentalization-based treatment of BPD. Journal of Clinical Psychology, 62(4), 411–430.CrossRef

Fonagy, P., & Bateman, A. (2008). The development of borderline personality disorder – A mentalizing model. Journal of Personality Disorders, 22, 4–21.CrossRef

Fonagy, P., Gergely, G., Jurist, E., & Target, M. (2002). Affect regulation, mentalization, and the development of the Self. New York: Other Press.

Fonagy, P., & Luyten, P. (2009). A developmental, mentalization-based approach to the understanding and treatment of borderline personality disorder. Development and Psychopathology, 21, 1355–1381.CrossRef

Fonagy, P., & Luyten, P. (2016). A multilevel perspective on the development of borderline personality disorder. In D. Cicchetti (Red.), Developmental Psychopathology. New York: John Wiley & Sons Inc.

Fonagy, P., & Target, M. (2003). Psychoanalytic theories: Perspectives from developmental psychopathology. Hove, UK/New York: Brunner-Routledge.

Fonagy, P., Steele, M., Steele, H., & Target, M. (1998). Reflective-functioning manual for application to adult attachment interviews. London: Psychoanalysis Unit.

Gergely, G., & Watson, J. S. (1996). The social biofeedback theory of parental affect-mirroring: the development of emotional self-awareness and self-control in infancy. International Journal of Psychoanalysis, 77(6), 1181–1212.PubMed

Gidycz, C. A., Hanson, K., & Layman, M. J. (1995). A prospective analysis of the relationships among sexual assault experiences. An extension of previous findings. Psychology of Woman Quarterly, 19, 124–131.CrossRef

Herman, J. L., Perry, C. P., & Kolk, B. A. van der (1989). Childhood trauma in borderline personality disorder. American Journal of Psychiatry, 146, 490–495.

Hesse, E. (2008). The Adult Attachment Interview: protocol, method of analysis, and empirical studies. In J. Casidy & P. R. Shaver (Red.), Handbook of attachment theory and research (pag. 552–558). New York: Guilford Press.

IJzendoorn, M. H. van (1994a). Intergenerationele overdracht van klinische problemen met gehechtheid. In M. H. van IJzendoorn (Ed.). Gehechtheid van ouders en kinderen, (pag. 110–135). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

IJzendoorn, M. H. van (1994b). Ontstaan en achtergronden van de gehechtheidstheorie. In M. H. van IJzendoorn (Ed.). Gehechtheid van ouders en kinderen, (pag. 13–37). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

Johnson, J. G., Cohen, P., Skodol, A. E., Oldham, J. M., Kasen, S., & Brook, J. S. (1999). Personality disorders in adolescence and risk of mental disorders and suicidality during adulthood. Archives of General Psychiatry, 56(9), 805–811.

Jørgensen, C. R., Bøye, R., Andersen, D., Døssing Blaabjerg A. H., Freund, C., Jordet, H., & Kjølbye, M. (2014). Eighteen months post-treatment naturalistic follow-up study of mentalization-based therapy and supportive group treatment of borderline personality disorder: Clinical outcomes and functioning. Nordic Psychology 66(4).

Jørgensen, C. R., Freund, C., Bøye, R., Jordet, H., Andersen, D., & Kjølbye, M. (2012). Outcome of mentalization-based and supportive psychotherapy in patients with borderline personality disorder: A randomized trial. Acta Psychiatrica Scandinavica, 127, 305–317.CrossRef

Kvarstein, E. H., et al. (2015). Changing from a traditional psychodynamic treatment programme to mentalization-based treatment for patients with borderline personality disorder – Does it make a difference? Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 88(1), 71–86.CrossRef

Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ (2008). Multidisciplinaire Richtlijn Persoonlijkheidsstoornissen. Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van volwassen patiënten met een persoonlijkheidsstoornis. Utrecht: Trimbos-instituut.

Luyten, P., & Fonagy, P. (2015). The neurobiology of mentalizing. Personality Disorders: Theory, Research and Treatment, 6, 366–379.CrossRef

Malatesta, C. Z., Culver, C., Tesman, J. R., & Shepard, B. (1989). The development of emotion expression during the first two years of life. Monographs of the Society for Research in Child Development, 54, 1–104.CrossRef

Maunder, R. G., & Hunter, J. J. (2001). Attachment and Psychosomatic Medicine: Developmental contributions to stress and disease. Psychosomatic Medicine, 63, 556–567.CrossRef

National Institute for Health and Clinical Excellence. (2009). Borderline personality disorder: Treatment and management. London, UK: National Institute for Health and Clinical Excellence.

Perry, J. C. (1993). Longitudinal studies of personality disorders. Journal of Personality Disorders (supplement), 63–85.

Phelps, E. A., & LeDoux, J. E. (2005). Contributions of the amygdala to emotion processing: From animal models to human behaviour. Neuron, 48(2), 175–187.CrossRef

Slade, A. (2005). Parental reflective functioning: An introduction. Attachment and Human Development, 7, 269–281.CrossRef

Sroufe, L. A. (1983). Infant-caregiver attachment and patterns of adaptation in preschool (Bd. 16). Hillsdale, N J: Erlbaum.

Stanley, B., Gameroff, M. J., Michalsen, V., & Mann, J. J. (2001). Are suicide attempters who self-mutilate a unique population? American Journal of Psychiatry, 158(3), 427–432.CrossRef

Torgersen, S., Lygren, S., Oien, P. A., Skre, I., Onstad, S., Edvardsen, J., et al. (2000). A twin study of personality disorders. Comprehensive Psychiatry, 41(6), 416–425.CrossRef

Verheugt-Pleiter, A., & Deben-Mager, M. (2005). Transference focused psychotherapy en Mentalization-Based treatment: broer en zus? Tijdschrift voor Psychoanalyse, 11(3), 169–183.

Verheul, R., & van den Brink, W. (1999). Persoonlijkheidsstoornissen. In A. de Jong, W. van den Brink, J. Ormel, et al. (Red.), Handboek psychiatrische epidemiologie. Elsevier/de Tijdstroom: Maarssen.

Vliegen, N., & Nijssens, L. (2010). Reflectief ouderschap als antwoord op een gehechtheidsontwikkeling met hindernissen. VAG Tijdschrift, 4, 14–15.

Zanarini, M. C., Yong, L., Frankenburg, F. R., Hennen, J., Reich, D. B., Marino, M. F., et al. (2002). Severity of reported childhood sexual abuse and its relationship to severity of borderline psychopathology and psychosocial impairment among borderline inpatients. The Journal of Nervous and Mental Disease, 190, 381–387.CrossRef

Titel: Mentalization-Based Treatment voor patienten met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis
Auteurs: Mevrouw drs. Dawn Bales
Mevrouw L. Liesbet Nijssens
Mevrouw dr. Nicole van Beek
Prof. Anthony Bateman
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Handboek persoonlijkheidspathologie
Print ISBN: 978-90-368-0930-6

Elektronisch ISBN: 978-90-368-0931-3

Copyright: 2017
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-0931-3_16

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen