Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 6/2008

01-12-2008 | Artikelen

Kans op overlijden aan een pneumonie van patiënten met dementie: gebruik en beoordeling van een prognostische score door verpleeghuisartsen

Auteurs: J. T. van der Steen, M. W. Ribbe

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 6/2008

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Voor het inschatten van de kans op overlijden van verpleeghuisbewoners met pneumonie en dementie binnen 14 dagen na behandeling met antibiotica is een gevalideerde prognostische score beschikbaar. Van de gevraagde huizen was 96% bereid mee te doen aan een “clinical impact analysis” om het nut van de score in de praktijk te onderzoeken. Na randomisatie werd aan verpleeghuisartsen van 27 verpleeghuizen in de interventiegroep gevraagd bij de eerstvolgende pneumoniepatiënt een vragenlijst in te vullen en de score te gebruiken; artsen van 27 andere verpleeghuizen vormden een controlegroep en vulden alleen een vragenlijst in. De 38 respondenten uit de controlegroep, die rapporteerden over elk één patiënt, verschilden niet van de respondenten uit de interventiegroep (31 artsen includeerden 34 patiënten). Slechts 24 maal was de score uiteindelijk daadwerkelijk berekend. Voor 79% van die patiënten was de score (tenminste enigszins) nuttig, maar dan vooral om beter te leren prognosticeren en de prognose goed te documenteren; het behandelbesluit was vaak al genomen. Van de totale groep stond het merendeel positief ten opzichte van het gebruik van prognostische scores in het algemeen, maar in geen van de deelnemende verpleeghuizen had iemand ervaring met het gebruik. Voor een belangrijk deel van de pneumoniepatiënten kan de score nuttig zijn, maar verder implementatie-onderzoek en aandacht voor prognostische hulpmiddelen in onderwijs is noodzakelijk.
Literatuur
1.
go back to reference Steen JT van der, Mehr DR, Kruse RL, et al. Predictors of mortality for lower respiratory infections in nursing home residents with dementia were validated transnationally. J Clin Epidemiol 2006;59:970-9. Steen JT van der, Mehr DR, Kruse RL, et al. Predictors of mortality for lower respiratory infections in nursing home residents with dementia were validated transnationally. J Clin Epidemiol 2006;59:970-9.
2.
go back to reference Steen JT van der, Ooms ME, Adèr HJ, Ribbe MW, van der Wal G. Withholding antibiotic treatment in pneumonia patients with dementia: a quantitative observational study. Arch Intern Med 2002;162:1753-60. Steen JT van der, Ooms ME, Adèr HJ, Ribbe MW, van der Wal G. Withholding antibiotic treatment in pneumonia patients with dementia: a quantitative observational study. Arch Intern Med 2002;162:1753-60.
3.
go back to reference Beroepsvereniging van Verpleeghuisartsen en Sociaal Geriaters (NVVA). Medische zorg met beleid. Handreiking voor de besluitvorming over dementerende patiënten in het verpleeghuis. Utrecht: NVVA, 1997. Beroepsvereniging van Verpleeghuisartsen en Sociaal Geriaters (NVVA). Medische zorg met beleid. Handreiking voor de besluitvorming over dementerende patiënten in het verpleeghuis. Utrecht: NVVA, 1997.
4.
go back to reference Hertogh CMPM, Ribbe MW. Ethical aspects of medical decision-making in demented patients: a report from the Netherlands. Alzheimer Dis Assoc Disord 1996;10:11-9. Hertogh CMPM, Ribbe MW. Ethical aspects of medical decision-making in demented patients: a report from the Netherlands. Alzheimer Dis Assoc Disord 1996;10:11-9.
5.
go back to reference Steen J van der, Ooms M, Muller M, Wal G van der, Ribbe M. Wel of niet curatief behandelen van een pneumonie bij psychogeriatrische patiënten: evaluatie van een richtlijn voor verpleeghuisartsen. Tijdschr Gerontol Geriatr 2002;33:142-9. Steen J van der, Ooms M, Muller M, Wal G van der, Ribbe M. Wel of niet curatief behandelen van een pneumonie bij psychogeriatrische patiënten: evaluatie van een richtlijn voor verpleeghuisartsen. Tijdschr Gerontol Geriatr 2002;33:142-9.
6.
go back to reference Steen JT van der, Ooms ME, Muller MT, Wal G van der, Ribbe MW. Wel of niet curatief behandelen van een pneumonie bij psychogeriatrische patiënten: een ‘handreiking’ voor verpleeghuisartsen. Tijdschrift voor Verpleeghuisgeneeskunde 2003;27(2):6-8. http://nvva.artsennet.nl/content/dossiers/59526600/64086/AMGATE_6059_113_TICH_R55760146342747/ Steen JT van der, Ooms ME, Muller MT, Wal G van der, Ribbe MW. Wel of niet curatief behandelen van een pneumonie bij psychogeriatrische patiënten: een ‘handreiking’ voor verpleeghuisartsen. Tijdschrift voor Verpleeghuisgeneeskunde 2003;27(2):6-8. http://​nvva.​artsennet.​nl/​content/​dossiers/​59526600/​64086/​AMGATE_​6059_​113_​TICH_​R55760146342747/​
7.
go back to reference Naughton BJ, Mylotte JM, Tayara A. Outcome of nursing home-acquired pneumonia: derivation and application of a practical model to predict 30 day mortality. J Am Geriatr Soc 2000;48:1292-9. Naughton BJ, Mylotte JM, Tayara A. Outcome of nursing home-acquired pneumonia: derivation and application of a practical model to predict 30 day mortality. J Am Geriatr Soc 2000;48:1292-9.
8.
go back to reference Mehr DR, Binder EF, Kruse RL, et al. Predicting mortality in nursing home residents with lower respiratory tract infection: The Missouri LRI Study. JAMA 2001;286:2427-36. Mehr DR, Binder EF, Kruse RL, et al. Predicting mortality in nursing home residents with lower respiratory tract infection: The Missouri LRI Study. JAMA 2001;286:2427-36.
9.
go back to reference Steen JT van der, Ooms ME, van der Wal G, Ribbe MW. Withholding or starting antibiotic treatment in patients with dementia and pneumonia: prediction of mortality with physicians' judgment of illness severity and with specific prognostic models. Med Decis Making 2005;25:210-21. Steen JT van der, Ooms ME, van der Wal G, Ribbe MW. Withholding or starting antibiotic treatment in patients with dementia and pneumonia: prediction of mortality with physicians' judgment of illness severity and with specific prognostic models. Med Decis Making 2005;25:210-21.
10.
go back to reference Steen JT van der, Mitchell SL, Frijters DH, Kruse RL, Ribbe MW. Prediction of 6-month mortality in nursing home residents with advanced dementia: validity of a risk score. J Am Med Dir Assoc 2007;8:464-8. Steen JT van der, Mitchell SL, Frijters DH, Kruse RL, Ribbe MW. Prediction of 6-month mortality in nursing home residents with advanced dementia: validity of a risk score. J Am Med Dir Assoc 2007;8:464-8.
11.
go back to reference Reilly BM, Evans AT. Translating clinical research into clinical practice: impact of using prediction rules to make decisions. Ann Intern Med 2006;144:201-9. Reilly BM, Evans AT. Translating clinical research into clinical practice: impact of using prediction rules to make decisions. Ann Intern Med 2006;144:201-9.
12.
go back to reference Gigerenzer G, Edwards A. Simple tools for understanding risks: from innumeracy to insight. BMJ 2003;327:741-4. Gigerenzer G, Edwards A. Simple tools for understanding risks: from innumeracy to insight. BMJ 2003;327:741-4.
13.
go back to reference Steen JT van der, Ooms ME, Ribbe MW, van der Wal G. Decisions to treat or not to treat pneumonia in demented psychogeriatric nursing home patients: evaluation of a guideline. Alzheimer Dis Assoc Disord 2001;15:119-28. Steen JT van der, Ooms ME, Ribbe MW, van der Wal G. Decisions to treat or not to treat pneumonia in demented psychogeriatric nursing home patients: evaluation of a guideline. Alzheimer Dis Assoc Disord 2001;15:119-28.
14.
go back to reference McGinn TG, Guyatt GH, Wyer PC, Naylor CD, Stiell IG, Richardson WS. Users' guides to the medical literature: XXII: how to use articles about clinical decision rules. Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA 2000;284:79-84. McGinn TG, Guyatt GH, Wyer PC, Naylor CD, Stiell IG, Richardson WS. Users' guides to the medical literature: XXII: how to use articles about clinical decision rules. Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA 2000;284:79-84.
15.
go back to reference Haines A, Feder G. Guidance on guidelines: writing them is easier than making them work. BMJ 1992;305:785-6. Haines A, Feder G. Guidance on guidelines: writing them is easier than making them work. BMJ 1992;305:785-6.
16.
go back to reference Grimshaw JM, Russell IT. Effect of clinical guidelines on medical practice: a systematic review of rigorous evaluations. Lancet 1993;342:1317-22. Grimshaw JM, Russell IT. Effect of clinical guidelines on medical practice: a systematic review of rigorous evaluations. Lancet 1993;342:1317-22.
17.
go back to reference Grol R. Setting and using guidelines for quality in general practice. Eur J Gen Pract 1995;1:87-9. Grol R. Setting and using guidelines for quality in general practice. Eur J Gen Pract 1995;1:87-9.
18.
go back to reference Gupta L, Ward JE, Hayward RS. Clinical practice guidelines in general practice: a national survey of recall, attitudes and impact. Med J Aust 1997;166:69-72. Gupta L, Ward JE, Hayward RS. Clinical practice guidelines in general practice: a national survey of recall, attitudes and impact. Med J Aust 1997;166:69-72.
19.
go back to reference Hayward RS, Guyatt GH, Moore KA, McKibbon KA, Carter AO. Canadian physicians' attitudes about and preferences regarding clinical practice guidelines. CMAJ 1997;156:1715-23. Hayward RS, Guyatt GH, Moore KA, McKibbon KA, Carter AO. Canadian physicians' attitudes about and preferences regarding clinical practice guidelines. CMAJ 1997;156:1715-23.
20.
go back to reference Volicer L, Hurley AC, Lathi DC, Kowall NW. Measurement of severity in advanced Alzheimer's disease. J Gerontol 1994;49:M223-6. Volicer L, Hurley AC, Lathi DC, Kowall NW. Measurement of severity in advanced Alzheimer's disease. J Gerontol 1994;49:M223-6.
21.
go back to reference Steen JT van der, Volicer L, Gerritsen DL, Kruse RL, Ribbe MW, Mehr DR. Defining severe dementia with the Minimum Data Set. Int J Geriatr Psychiatry 2006;21:1099-106. Steen JT van der, Volicer L, Gerritsen DL, Kruse RL, Ribbe MW, Mehr DR. Defining severe dementia with the Minimum Data Set. Int J Geriatr Psychiatry 2006;21:1099-106.
22.
go back to reference Charlson ME, Sax FL, MacKenzie CR, Fields SD, Braham RL, Douglas RG Jr. Assessing illness severity: does clinical judgment work? J Chronic Dis 1986;39:439-52. Charlson ME, Sax FL, MacKenzie CR, Fields SD, Braham RL, Douglas RG Jr. Assessing illness severity: does clinical judgment work? J Chronic Dis 1986;39:439-52.
23.
go back to reference Christakis NA, Lamont EB. Extent and determinants of error in doctors' prognoses in terminally ill patients: prospective cohort study. BMJ 2000;320:469-72. Christakis NA, Lamont EB. Extent and determinants of error in doctors' prognoses in terminally ill patients: prospective cohort study. BMJ 2000;320:469-72.
24.
go back to reference Hertogh CMPM, Ribbe MW, Konings JWPM, Muller MT. Levensverlenging of -bekorting bij ernstig demente patiënten; nuanceringen vanuit de verpleeghuisgeneeskunde. Ned Tijdschr Geneeskd 1993;137:1180-3. Hertogh CMPM, Ribbe MW, Konings JWPM, Muller MT. Levensverlenging of -bekorting bij ernstig demente patiënten; nuanceringen vanuit de verpleeghuisgeneeskunde. Ned Tijdschr Geneeskd 1993;137:1180-3.
25.
go back to reference Steen JT van der, Ribbe MW. Ondersteunen van de besluitvorming over behandeling pneumonie bij psychogeriatrische verpleeghuispatiënten met een prognostische score voor het inschatten van de kans op overlijden. Amsterdam: VUmc, EMGO Instituut, 2008. [Rapport] (Omvat: Steen JT van der, Helton MR, Ribbe MW. Prognosis is important in decision making in Dutch nursing home patients with dementia and pneumonia. [Research letter under review]) Steen JT van der, Ribbe MW. Ondersteunen van de besluitvorming over behandeling pneumonie bij psychogeriatrische verpleeghuispatiënten met een prognostische score voor het inschatten van de kans op overlijden. Amsterdam: VUmc, EMGO Instituut, 2008. [Rapport] (Omvat: Steen JT van der, Helton MR, Ribbe MW. Prognosis is important in decision making in Dutch nursing home patients with dementia and pneumonia. [Research letter under review])
26.
go back to reference Steyerberg EW, Vickers AJ. Decision curve analysis: a discussion. Med Decis Making 2008;28:146-9. Steyerberg EW, Vickers AJ. Decision curve analysis: a discussion. Med Decis Making 2008;28:146-9.
27.
go back to reference Jackson R, Wells S. Prediction is difficult, particularly about the future. Arch Intern Med 2007;167:2286-7. Jackson R, Wells S. Prediction is difficult, particularly about the future. Arch Intern Med 2007;167:2286-7.
28.
go back to reference Randolph AG, Guyatt GH, Calvin JE, Doig G, Richardson WS. Understanding articles describing clinical prediction tools. Evidence Based Medicine in Critical Care Group. Crit Care Med 1998;26:1603-12. Randolph AG, Guyatt GH, Calvin JE, Doig G, Richardson WS. Understanding articles describing clinical prediction tools. Evidence Based Medicine in Critical Care Group. Crit Care Med 1998;26:1603-12.
29.
go back to reference Christakis NA, Sachs GA. The role of prognosis in clinical decision making. J Gen Intern Med 1996;11:422-5. Christakis NA, Sachs GA. The role of prognosis in clinical decision making. J Gen Intern Med 1996;11:422-5.
Metagegevens
Titel
Kans op overlijden aan een pneumonie van patiënten met dementie: gebruik en beoordeling van een prognostische score door verpleeghuisartsen
Auteurs
J. T. van der Steen
M. W. Ribbe
Publicatiedatum
01-12-2008
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 6/2008
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03078162

Andere artikelen Uitgave 6/2008

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 6/2008 Naar de uitgave

Boekbesprekingen

Boekbespreking

Signalementen

Signalementen