Top

Gepubliceerd in:

01-12-2007 | Artikel

Interventies en interacties in de psychotherapie

Oratie Universiteit van Amsterdam, 26 september 2001

Auteur: Rutger Willem Trijsburg

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 6/2007

semenvatting

In zijn oratie gaat Wim Trijsburg in op de dreigende tweespalt in de psychotherapie: enerzijds de opvatting dat de therapeut een neutrale persoon moet zijn die een abstinente positie moet innemen; anderzijds de erkenning van de ‘reële’ invloed van de therapeut in de therapeutische relatie en het therapieproces. Deze tweespalt lijkt samen te hangen met twee onderliggende tegenstellingen, namelijk het therapeutische monisme versus eclecticisme en specificiteit versus universaliteit. In zijn ordeningsschema (op p. 405) kunnen volgens Trijsburg verschillende groepen van interventies uit de monistische en universalistische modellen geplaatst worden, waarbij deze eerder als elkaar aanvullend dan als aan elkaar tegengesteld moeten worden gezien. Aldus kunnen specifieke interventies een toegevoegde waarde hebben die het effect van de aanwezige gemeenschappelijke factoren versterken. Trijsburg illustreert dat met (eigen) onderzoek naar gehechtheidsstijlen. Duidelijk wordt dat de afstemming op de gehechtheidsstijl van de cliënt van belang is voor wat er vervolgens in de therapie gebeurt. Het geschetste model lijkt dan ook potentieel van grote betekenis voor het begrijpen van het verloop van psychotherapieën. (Samenvatting door de redactie)

vorige artikel Inleiding

volgende artikel Belangrijkste publicaties van Wim Trijsburg over de psychotherapie

Ter wille van de eenvoud, en niet om andere psychotherapieën tekort te doen, beperk ik mij hierna tot individuele psychotherapie. De gesignaleerde kwesties zijn uiteraard ook van toepassing op deze andere vormen van psychotherapie.

In verschillende fasen werd aan dit onderzoek meegewerkt door studenten. Dit waren achtereenvolgens: Gabriëlle Frederiks (UvA, eerste onderzoek), Maria Gorlee (RUL, tweede onderzoek), Elly Klouwer (UvA, derde onderzoek), Stefan Joosten (UvA, vierde onderzoek), René Abrahamse (UvA, vierde onderzoek) en Almuth Wilmsmeier (UvA).

Voor het betrouwbaarheidonderzoek stelden de Centrale Rino-groep (Utrecht) en de Open Universiteit Nederland (prof. dr. H.T. van der Molen) de videobanden beschikbaar.

Anzion, P. (2001). ‘Een patiënt komt niet verder dan zijn therapeut.’ Jos Dijkhuis over de opleiding tot psychotherapeut. Tijdschrift voor Psychotherapie, 27, 218-237.

Arkowitz, H. (1992). A common factors therapy for depression. In J.C. Norcross & M.R. Goldfried (red.), Handbook of Psychotherapy Integration (pp. 402-432). New York: Basic Books.

Frank, J.D., & Frank, J.B. (1991). Persuasion and Healing. A Comparative Study of Psychotherapy (3rd ed.). Baltimore/Londen: The John Hopkins University Press.

Freud, S. (1990/1910). De toekomstkansen van de psychoanalytische therapie, Sigmund Freud. Nederlandse Editie - PB 1 (pp. 9-24). Meppel: Boom.

Hardy, G.E., Stiles, W.B., Barkham, M., & Startup, M. (1998). Therapist responsiveness to client interpersonal styles during time-limited treatments for depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66, 304-312.PubMedCrossRef

Jonker, K., & De Vries, J. (2000). Interpersoonlijke psychotherapie bij depressie; een vorm van integratieve psychotherapie?! In R.W. Trijsburg, S. Colijn, E. Collumbien & G. Lietaer (red.), Handboek Integratieve Psychotherapie (pp. VII 7, pp. 1-20). Utrecht: De Tijdstroom.

Karasu, T.B. (1986). The specificity versus nonspecificity dilemma:Toward identifying therapeutic change agents. The American Journal of Psychiatry, 143, 687-695.PubMed

Keijsers, G.P.J., Schaap, C.P.D.R., & Hoogduin, C.A.L. (2000). The impact of interpersonal patient and therapist behavior on outcome in cognitive behavior therapy. A review of empirical studies. Behavior Modification, 24, 264-297.PubMedCrossRef

Klerman, G.L., & Weissman, M.M. (1993). New Applications of Interpersonal Psychotherapy. Washington, D.C.: American Psychiatric Press.

Klerman, G.L., Weissman, M.M., Rounsaville, B.J., & Chevron, E.S. (1984). Interpersonal Psychotherapy for Depression. New York: Basic Books.

Kwee, M.G.T. (1984). Klinische Multimodale Gedragstherapie. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Kwee, M.G.T., & Kwee-Taams, M.K. (1994). Multimodale therapie als integrale benadering, geïllustreerd bij depressie. In M.G.T. Kwee & M.K. Kwee-Taams (red.), Klinische Gedragstherapie in Nederland en Vlaanderen (pp. 220-261). Delft: Eburon.

Lambert, M.J., & Bergin, A.E. (1994). The effectiveness of psychotherapy. In A.E. Bergin & S.L. Garfield (red.), Handbook of Psychotherapy and Behavior Change (4th ed., pp. 143- 189). New York: Wiley.

Lazarus, A.A. (1976). Multimodal Behavior Therapy. New York: Springer.

Lazarus, A.A. (1992). Multimodal therapy: Technical eclecticism with minimal integration. In J.C. Norcross & M.R. Goldfried (red.), Handbook of Psychotherapy Integration (pp. 231-263). New York: Basic Books.

Markowitz, J.C. (red.). (1998). Interpersonal Psychotherapy. Washington, D.C.: American Psychiatric Press.

Messer, S.B. (1992). A critical examination of belief structures in integrative and eclectic psychotherapy. In J.C. Norcross & M.R. Goldfried (red.), Handbook of Psychotherapy Integration (pp. 130-165). New York: Basic Books.

Safran, J.D., & Muran, J.C. (2000). Negotiating the Therapeutic Alliance. A Relational Treatment Guide. New York: Guilford Press.

Strupp, H.H., & Hadley, S.W. (1979). Specific vs. nonspecific factors in psychotherapy. Archives of General Psychiatry, 36, 1125-1136.PubMed

Trijsburg, R.W. (1995). Interactie en suggestie in psychoanalytische behandelingen. Tijdschrift voor Psychotherapie, 21, 85-99.CrossRef

Trijsburg, R.W. (1997). De zaak van de integrationisten. Een beschouwing naar aanleiding van Norcross’ en Goldfrieds Handbook of Psychotherapy Integration (1992). Tijdschrift voor Psychotherapie, 23, 48-68.

Trijsburg, R.W., Knaevelsrud, C., & Vervaeke, G. (2001). De therapeutische relatie en de werkalliantie. In R.W. Trijsburg, S. Colijn, E. Collumbien & G. Lietaer (red.), Handboek Integratieve Psychotherapie (1.2.3, pp. 1-36). Utrecht: De Tijdstroom.

Trijsburg, R.W., Lietaer, G., Dekeyser, M., & Colijn, S. (2005). Psychotherapie-integratie in Nederland en Vlaanderen: Bevindingen uit een enquête-onderzoek. In R.W. Trijsburg, S. Colijn, E. Collumbien & G. Lietaer (red.), Handboek integratieve psychotherapie (1 1.1, pp. 1-25). Utrecht: De Tijdstroom.

Vrugt, A. (2002). Non-verbale communicatie. In R.W. Trijsburg, S. Colijn, E.C.A. Collumbien & G. Lietaer (red.), Handboek Integratieve Psychotherapie (I 4.6, pp. 1-25). Utrecht: De Tijdstroom.

Wachtel, P.L., & Seckinger, R.A. (2001). Cyclische psychodynamiek. In R.W. Trijsburg, S. Colijn, E.C.A. Collumbien & G. Lietaer (red.), Handboek Integratieve Psychotherapie (VII 6, pp 1-24). Utrecht: De Tijdstroom.

Titel: Interventies en interacties in de psychotherapie
Oratie Universiteit van Amsterdam, 26 september 2001
Auteur: Rutger Willem Trijsburg
Publicatiedatum: 01-12-2007
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 6/2007
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03062306

Andere artikelen Uitgave 6/2007

Herinneringen aan Wim Trijsburg (1)

Artikel

De therapeutische relatie, het instrument van de psychotherapeut. Congres NVP. Amsterdam, 15 december 2006

Gehoord

Herinneringen aan Wim Trijsburg (3)

Artikel

Curves of expected recovery and their predictive validity for identifying treatment failure

Artikel

Herinneringen aan Wim Trijsburg (6)

Artikel

Belangrijkste publicaties van Wim Trijsburg over de psychotherapie

Artikel