Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 2/2005

01-04-2005 | Klinische les

Hyperthyreoïdie bij ouderen: aspecifieke symptomen kunnen leiden tot uitstel van de diagnose

Klinische les

Auteur: F. P. Rozendaal

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 2/2005

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Schildklieraandoeningen uiten zich bij bejaarden vaak door middel van aspecifieke klachten en verschijnselen welke gemakkelijk aan een orgaansysteem of ouderdom toegeschreven kunnen worden. Twee verpleeghuispatiënten met hyperthyreoïdie worden beschreven. Vanwege de atypische klachten werden de ziekteverschijnselen toegeschreven aan andere oorzaken. Bij beide patiënten trad een aanzienlijke vertraging in het stellen van de diagnose op.
Symptomen van hyperthyreoïdie bij ouderen komen vooral tot uiting op cardiovasculair, gastro-intestinaal en neuropsychiatrisch gebied. De meest frequent optredende ziekteverschijnselen zijn: boezemfibrilleren, ontstaan of verergering van klachten van hartfalen of angina pectoris, gewichtsverlies, anorexie, obstipatie, cognitieve achteruitgang en delier.
Vertraging bij het stellen van de diagnose hyperthyreoïdie en het instellen van een behandeling kan schadelijk zijn voor de patiënt. Onbehandelde hyperthyreoïdie kan leiden tot ernstige cardiovasculaire complicaties (met name hartfalen en herseninfarcten), geestelijke achteruitgang en osteoporose.
Bij ouderen met onbegrepen of vage klachten over de gezondheid dient een TSH-bepaling deel uit te maken van het medisch onderzoek. Bij een normale TSH-uitslag is er vrijwel zeker sprake van euthyreoïdie. De medicamenteuze behandeling bestaat uit suppressie van de verhoogde schildklierfunctie met thyreostatica, eventueel in combinatie met thyreomimetica. Therapie met radioaktief jodium verdient in een aantal gevallen de voorkeur alhoewel hieraan bij verpleeghuispatiënten praktische bezwaren kunnen kleven vanwege de noodzakelijke isolatie.
Literatuur
go back to reference Wilson JD, Braunwald E, Isselbacher KJ, Petersdorff RG, Martin JB, Fauci AS, et al. Harrison’s principles of internal medicine 1991:1692-713. Wilson JD, Braunwald E, Isselbacher KJ, Petersdorff RG, Martin JB, Fauci AS, et al. Harrison’s principles of internal medicine 1991:1692-713.
go back to reference Cassel ChK, Riesenberg DE, Sorensen LB, Walsh JR. Geriatric medicine 1990: 239-56. Cassel ChK, Riesenberg DE, Sorensen LB, Walsh JR. Geriatric medicine 1990: 239-56.
go back to reference Afschrift M. Schildklierafwijkingen bij bejaarden. Tijdschr Gerontol Geriatr 1990; 21: 3-6.PubMed Afschrift M. Schildklierafwijkingen bij bejaarden. Tijdschr Gerontol Geriatr 1990; 21: 3-6.PubMed
go back to reference Draper B. Potentially reversible dementia: a revieuw. Aust N Z J Psychiatry 1992; 26(2):326-7.CrossRef Draper B. Potentially reversible dementia: a revieuw. Aust N Z J Psychiatry 1992; 26(2):326-7.CrossRef
go back to reference Davis JD, Stern RA, Flashman LA. Cognitive and neuropsychiatric aspects of subclinical hypothyroidism: significance in the elderly. Curr Psychiatry Rep 2003; 5(5): 384-90.CrossRefPubMed Davis JD, Stern RA, Flashman LA. Cognitive and neuropsychiatric aspects of subclinical hypothyroidism: significance in the elderly. Curr Psychiatry Rep 2003; 5(5): 384-90.CrossRefPubMed
go back to reference Mokshagundam S, Barzel US. Thyroid disease in the elderly. J Am Geriatr Soc 1993;41(12): 1361-9.PubMed Mokshagundam S, Barzel US. Thyroid disease in the elderly. J Am Geriatr Soc 1993;41(12): 1361-9.PubMed
go back to reference Trivalle C, Doucet J, Chassagne P, Landrin I, Kadri N, Menard JF, et al. Differences in the signs and symptoms of hyperthyroidism in older and jounger patients. J Am Geriatr Soc 1996; 44(1): 50-3.PubMed Trivalle C, Doucet J, Chassagne P, Landrin I, Kadri N, Menard JF, et al. Differences in the signs and symptoms of hyperthyroidism in older and jounger patients. J Am Geriatr Soc 1996; 44(1): 50-3.PubMed
go back to reference Bhattacharyya A, Wiles PG. Thyreotoxicosis in old age: a different clinical entity? Hosp Med 1999; 60(2): 115-8.PubMed Bhattacharyya A, Wiles PG. Thyreotoxicosis in old age: a different clinical entity? Hosp Med 1999; 60(2): 115-8.PubMed
go back to reference Mohandas R, Gupta KL. Managing thyroid dysfunction in the elderly. Answers to seven common questions. Postgrad Med 2003; 113(5): 54-6, 65-8, 100.CrossRefPubMed Mohandas R, Gupta KL. Managing thyroid dysfunction in the elderly. Answers to seven common questions. Postgrad Med 2003; 113(5): 54-6, 65-8, 100.CrossRefPubMed
go back to reference Levy EG. Thyroid disease in the elderly. Med Clin North Am 1991; 75(1): 151-67.PubMed Levy EG. Thyroid disease in the elderly. Med Clin North Am 1991; 75(1): 151-67.PubMed
go back to reference Weiss RJ. Unexplained weight loss in an elderly patient. Delayed diagnosis of thyreotoxicosis. Postgrad Med 1989; 86(6): 177-8, 181.PubMed Weiss RJ. Unexplained weight loss in an elderly patient. Delayed diagnosis of thyreotoxicosis. Postgrad Med 1989; 86(6): 177-8, 181.PubMed
go back to reference Osman F, Gammage MD, Franklyn JA. Hyperthyreoidism and cardiovascular morbidity and mortality. Thyroid 2002; 12(6): 483-7.CrossRefPubMed Osman F, Gammage MD, Franklyn JA. Hyperthyreoidism and cardiovascular morbidity and mortality. Thyroid 2002; 12(6): 483-7.CrossRefPubMed
go back to reference Kahaly JG, Nieswandt J, Mohr-Kahaly S. Cardiac risks of hyperthyroidism in the elderly. Thyroid 1998; 8(12): 1165-9.CrossRefPubMed Kahaly JG, Nieswandt J, Mohr-Kahaly S. Cardiac risks of hyperthyroidism in the elderly. Thyroid 1998; 8(12): 1165-9.CrossRefPubMed
go back to reference Aronow WS. The heart and thyroid disease. Clin Geriatr Med 1995; 11(2): 219-29.PubMed Aronow WS. The heart and thyroid disease. Clin Geriatr Med 1995; 11(2): 219-29.PubMed
go back to reference Shrier DK, Burman KD. Subclinical hyperthyroidism: controversies in management. Am Fam Physician 2002: 65(3): 431-8.PubMed Shrier DK, Burman KD. Subclinical hyperthyroidism: controversies in management. Am Fam Physician 2002: 65(3): 431-8.PubMed
go back to reference Hoogendoorn EH, Heijer den M, Dijk van APJ, Hermus AR. Subclinical hyperthyroidism: to treat or not to treat? Post Med J 2004; 80: 394-8.CrossRef Hoogendoorn EH, Heijer den M, Dijk van APJ, Hermus AR. Subclinical hyperthyroidism: to treat or not to treat? Post Med J 2004; 80: 394-8.CrossRef
go back to reference Corssmit EPM, Wiersinga WM. Subklinische schildklierfunctiestoornissen. Ned Tijdschr Geneeskd 2003; 147: 1162-8.PubMed Corssmit EPM, Wiersinga WM. Subklinische schildklierfunctiestoornissen. Ned Tijdschr Geneeskd 2003; 147: 1162-8.PubMed
go back to reference Diez JJ. Hyperthyroidism in patients older than 55 years: an analysis of the etiology and management. Gerontology 2003; 49(5): 316-23.CrossRefPubMed Diez JJ. Hyperthyroidism in patients older than 55 years: an analysis of the etiology and management. Gerontology 2003; 49(5): 316-23.CrossRefPubMed
go back to reference Col NF, Surks MI, Daniels GH. Subclinical thyroid disease: clinical applications. JAMA 2004; 291(2): 239-43.CrossRefPubMed Col NF, Surks MI, Daniels GH. Subclinical thyroid disease: clinical applications. JAMA 2004; 291(2): 239-43.CrossRefPubMed
go back to reference CBO Centraal Begeleidingsorgaan voor de Intercollegiale Toetsing. Richtlijn diagnostiek van het dementieel syndroom 1997. CBO Centraal Begeleidingsorgaan voor de Intercollegiale Toetsing. Richtlijn diagnostiek van het dementieel syndroom 1997.
go back to reference Bakker SC, Zanin DEA, Zweers EJK. Behandeling van hyperthyreoïdie door de ziekte van Graves of toxisch multinodulair struma met jodium-131: retrospectief ruim 80% genezing na één berekende dosis. Ned Tijdschr Geneeskd 2002; 146: 1837-42.PubMed Bakker SC, Zanin DEA, Zweers EJK. Behandeling van hyperthyreoïdie door de ziekte van Graves of toxisch multinodulair struma met jodium-131: retrospectief ruim 80% genezing na één berekende dosis. Ned Tijdschr Geneeskd 2002; 146: 1837-42.PubMed
go back to reference Wiersinga WM. De interpretatie van thyreoïdstimulerend hormoon (TSH). Ned Tijdschr Geneeskd 2003; 147: 1156-9.PubMed Wiersinga WM. De interpretatie van thyreoïdstimulerend hormoon (TSH). Ned Tijdschr Geneeskd 2003; 147: 1156-9.PubMed
go back to reference Tielens E, Visser TJ, Henneman G, Berghout A. Cardiovasculaire effecten van hyperthyreoïdie en de behandeling daarvan. Ned Tijdschr Geneeskd 2002; 146: 890-4.PubMed Tielens E, Visser TJ, Henneman G, Berghout A. Cardiovasculaire effecten van hyperthyreoïdie en de behandeling daarvan. Ned Tijdschr Geneeskd 2002; 146: 890-4.PubMed
Metagegevens
Titel
Hyperthyreoïdie bij ouderen: aspecifieke symptomen kunnen leiden tot uitstel van de diagnose
Klinische les
Auteur
F. P. Rozendaal
Publicatiedatum
01-04-2005
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 2/2005
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03074704

Andere artikelen Uitgave 2/2005

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 2/2005 Naar de uitgave

Proefschriftberichten

Proefschriftberichten