Top

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen

Gepubliceerd in:

01-05-2012

Houding van huisartsen ten aanzien van preventie van angst en depressie bij ouderen

Auteurs: D. J. A. van van Dijk-Dijk, M. R. Crone, G. M. van der Weele, P. van Empelen, W. J. J. Assendelft, B. J. C. Middelkoop

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 4/2012

Samenvatting

Doel: Preventie van angst- en depressieve stoornissen bij ouderen met symptomen van angst en depressie is zinvol. Wij onderzochten de houding van huisartsen ten aanzien van preventie op dit terrein en de kansen tot verbetering van preventietaken. Methode: 700 huisartsen ontvingen een vragenlijst (respons is 263, 38%). Het preventiegedrag van huisartsen en hun mening over de zinvolheid van screenen op angst en depressie werden gerelateerd aan huisarts-, praktijk- en populatiekenmerken. Ook is onderzocht welke barrières samengaan met preventie. Resultaten: Een derde van de huisartsen vindt screenen op angst en depressie bij ouderen zinvol. Ongeveer driekwart vindt zichzelf extra alert op angst en depressieve symptomen bij ouderen uit hoogrisicogroepen. Vergeleken met ‘extra alert zijn’ vinden zij dat zij minder vaak ongevraagd advies geven over interventiemogelijkheden. Er is meer aandacht voor preventie bij ouderen met somatische en/of psychosociale risicofactoren voor angst en depressie dan bij ouderen met sociaaldemografische risicofactoren. Praktische barrières bij preventie worden het vaakst genoemd. Minder vertrouwen in de effectiviteit van interventies gaat samen met minder vaak ongevraagd adviseren. Meer vertrouwen in de behoefte en motivatie van de doelgroep gaat samen met de mening dat screenen zinvol is. Conclusie: Hoewel huisartsen aangeven alert te zijn op angst en depressie bij ouderen, vinden ze screening en ongevraagd adviseren minder zinvol. Sommige barrières voor screening en ongevraagd adviseren zouden kunnen worden weggenomen. Dit kan leiden tot een verandering in houding en verbeterde preventie.

vorige artikel CURSUS- EN CONGRESAGENDA

volgende artikel Een typering van de cliënten van de langdurige AWBZ-thuiszorg

Duin C van. Bevolkingsprognose 2008–2050: naar 17,5 miljoen inwoners. CBS Bevolkingstrends, 1e kwartaal 2009. Den Haag: CBS, 2009.

Beekman AT, Penninx BW, Deeg DJ et al. The impact of depression on the well-being, disability and use of services in older adults: a longitudinal perspective. Acta Psychiatr Scand 2002;105:20–7.PubMedCrossRef

Graaf R de, Have M ten, Dorsselaer S van. NEMESIS 2: De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking. Opzet en eerste resultaten. Utrecht: Trimbos-instituut, 2010.

Murray CJ, Lopez AD. Alternative projections of mortality and disability by cause 1990–2020: Global Burden of Disease Study. Lancet 1997;349(9064):1498–504.PubMedCrossRef

Gool CH van, Gommer AM, Poos MJJC. Prevalentie en incidentie naar leeftijd en geslacht. In : Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, 2010.

Wolitzky-Taylor KB, Castriotta N, Lenze EJ, Stanley MA, Craske MG. Anxiety disorders in older adults: a comprehensive review. Depress Anxiety 2010;27:190–211.PubMedCrossRef

Demyttenaere K, Bruffaerts R, Posada-Villa J et al. Prevalence, severity, and unmet need for treatment of mental disorders in the World Health Organization World Mental Health Surveys. JAMA 2004;291:2581–90.PubMedCrossRef

Hoeymans N, Gommer AM, Poos MJJC. Welke ziekten veroorzaken de grootste ziektelast (in DALY’s)? In : Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, 2010.

Ustun TB, Ayuso-Mateos JL, Chatterji S, Mathers C, Murray CJ. Global burden of depressive disorders in the year 2000. Br J Psychiatry 2004;184:386–92.PubMedCrossRef

10.

Cuijpers P, Van Straten A, Smit F, Mihalopoulos C, Beekman A. Preventing the onset of depressive disorders: a meta-analytic review of psychological interventions. Am J Psychiatry 2008; 165:1272–80.PubMedCrossRef

11.

Munoz RF, Cuijpers P, Smit F, Barrera AZ, Leykin Y. Prevention of major depression. Annu Rev Clin Psychol 2010;27:181–212.CrossRef

12.

Smit F, Ederveen A, Cuijpers P, Deeg D, Beekman A. Opportunities for cost-effective prevention of late-life depression: an epidemiological approach. Arch Gen Psychiatry 2006;63:290–6.PubMedCrossRef

13.

Veer N van ’t, Marwijk H van, Oppen P van et al. Prevention of anxiety and depression in the age group of 75 years and over: a randomised controlled trial testing the feasibility and effectiveness of a generic stepped care programme among elderly community residents at high risk of developing anxiety and depression versus usual care. BMC Public Health 2006;6:186.CrossRef

14.

Romeijnders AC, Marwijk HW van, Goudswaard AN. Summary of the practice guideline ’Depressive disorder’ (first revision) from the Dutch College of General Practitioners. Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:523–7.PubMed

15.

Terluin B, Grol MH, Pijnenborg L, Goudswaard AN. Summary of the practice guideline ’Anxiety disorders’ (first revision) from the Dutch College of General Practitioners. Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:1211–5.PubMed

16.

Statline: Gebruik medische voorzieningen. Den Haag: CBS, 2011.

17.

Nielen MMJ, Schellevis F. Preventie in de huisartspraktijk anno 2008. De vroege opsporing van hart- en vaatziekten, diabetes mellitus en nierziekten. Utrecht: NIVEL, 2008 .

18.

Schoevers RA, Smit F, Deeg DJ et al. Prevention of late-life depression in primary care: do we know where to begin? Am J Psychiatry 2006;163:1611–21.PubMedCrossRef

19.

Bijl RV, GR de, Hiripi E et al. The prevalence of treated and untreated mental disorders in five countries. Health Aff (Millwood) 2003;22:122–33.CrossRef

20.

Bijl D, Marwijk HW van, Haan M de, Tilburg T van, Beekman AJ. Effectiveness of disease management programmes for recognition, diagnosis and treatment of depression in primary care. Eur J Gen Pract 2004;10:6–12.PubMedCrossRef

21.

Veer-Tazelaar PJ, Marwijk HW van, Oppen P van et al. Steppedcare prevention of anxiety and depression in late life: a randomized controlled trial. Arch Gen Psychiatry 2009;66:297–304.CrossRef

22.

Gilbody S, Sheldon T, House A. Screening and case-finding instruments for depression: a meta-analysis. CMAJ 2008;178: 997–1003.PubMedCrossRef

23.

Spijker J, Wurff FB van der, Poort EC et al. Depression in first generation labour migrants in Western Europe: the utility of the Center for Epidemiologic Studies Depression Scale (CESD). Int J Geriatr Psychiatry 2004;19:538–44.PubMedCrossRef

24.

Zulman DM, Vijan S, Omenn GS, Hayward RA. The relative merits of population-based and targeted prevention strategies. Milbank Q 2008;86:557–80.PubMedCrossRef

25.

Rose G. Sick individuals and sick populations. 1985. BullWorld Health Organ 2001;79:990–6.

26.

Wurff FB van der, Beekman AT, Dijkshoorn H et al. Prevalence and risk-factors for depression in elderly Turkish and Moroccan migrants in the Netherlands. J Affect Disord 2004;83:33–41.PubMedCrossRef

27.

Dijk-van Dijk DJA van. General Practitioners’ attitudes towards prevention and older people. Focus group interviews. Leiden: LUMC, 2011.

28.

Main DS, Lutz LJ, Barrett JE, Matthew J, Miller RS. The role of primary care clinician attitudes, beliefs, and training in the diagnosis and treatment of depression. A report from the Ambulatory Sentinel Practice Network Inc. Arch Fam Med 1993;2:1061–6.PubMedCrossRef

29.

Williams JW, Jr., Rost K, Dietrich AJ et al. Primary care physicians’ approach to depressive disorders. Effects of physician specialty and practice structure. Arch Fam Med 1999;8:58–67.PubMedCrossRef

30.

Prins MA, Verhaak PF, Meer K van der, Penninx BW, Bensing JM. Primary care patients with anxiety and depression: need for care from the patient’s perspective. J Affect Disord 2009; 119:163–71.PubMedCrossRef

31.

Richards JC, Ryan P, McCabe MP, Groom G, Hickie IB. Barriers to the effective management of depression in general practice. Aust N Z J Psychiatry 2004;38:795–803.PubMedCrossRef

32.

Docherty JP. Barriers to the diagnosis of depression in primary care. J Clin Psychiatry 1997;58 Suppl 1:5–10.PubMed

33.

Lecrubier Y. Widespread underrecognition and undertreatment of anxiety and mood disorders: results from 3 European studies. J Clin Psychiatry 2007;68 Suppl 2:36–41.PubMed

34.

Alegria M, Bijl RV, Lin E, Walters EE, Kessler RC. Income differences in persons seeking outpatient treatment for mental disorders: a comparison of the United States with Ontario and The Netherlands. Arch Gen Psychiatry 2000;57:383–91.PubMedCrossRef

35.

Prins MA, Verhaak PF, Smolders M et al. Patient factors associated with guideline-concordant treatment of anxiety and depression in primary care. J Gen Intern Med 2010;25:648–55.PubMedCrossRef

36.

Lebowitz BD, Pearson JL, Schneider LS et al. Diagnosis and treatment of depression in late life. Consensus statement update. JAMA 1997;278:1186–90.PubMedCrossRef

37.

Whitty P, Gilbody S. NICE, but will they help people with depression? The new National Institute for Clinical Excellence depression guidelines. Br J Psychiatry 2005;186:177–8.PubMedCrossRef

38.

Screening for depression in adults: U.S. preventive services task force recommendation statement. Ann Intern Med 2009;151: 784–92.

39.

MacMillan HL, Patterson CJ, Wathen CN et al. Screening for depression in primary care: recommendation statement from the Canadian Task Force on Preventive Health Care. CMAJ 2005;172:33–5.PubMedCrossRef

40.

Nimalasuriya K, Compton MT, Guillory VJ. Screening adults for depression in primary care: A position statement of the American College of Preventive Medicine. J Fam Pract 2009;58:535–8.PubMed

41.

Rose G. Preventive strategy and general practice. Br J Gen Pract 1993;43:138–9.PubMed

42.

Smolders M, Laurant M, Verhaak P et al. Which physician and practice characteristics are associated with adherence to evidence- based guidelines for depressive and anxiety disorders? Med Care 2010;48:240–8.PubMedCrossRef

43.

Britt E, Hudson SM, Blampied NM. Motivational interviewing in health settings: a review. Patient Educ Couns 2004;53:147–55.PubMedCrossRef

44.

O’Connor EA, Whitlock EP, Gaynes B, Beil TL. Screening for Depression in Adults and Older Adults in Primary Care Settings: An Updated Systematic Evidence Review. Rockville, Maryland: Agency for Healthcare Research and Quality; 2009 Dec. Report No.: Evidende Synthesis No. 75. AHRQ Publication No. 10-05143-EF-1.

45.

UK National Screening Committee. Criteria for appraising the viability, effectiveness and appropriateness of a screening programme. London: UK National Screening Committee, 2011.

Titel: Houding van huisartsen ten aanzien van preventie van angst en depressie bij ouderen
Auteurs: D. J. A. van van Dijk-Dijk
M. R. Crone
G. M. van der Weele
P. van Empelen
W. J. J. Assendelft
B. J. C. Middelkoop
Publicatiedatum: 01-05-2012
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 4/2012
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-012-0090-0

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2012

Doorbreek het sociaalhistorisch vacuüm rond bewegingsonderzoek

Communiceren in de zorg

Volksgezondheidsprijs 2011

Te mooi om waar te zijn!?

Gezond en actief ouderworden: maatschappelijke baten van Healthy Ageing onderzoek

Een gezonde oude dag is nog geen goedkope oude dag