Samenvatting
“Ik was bang, wist allemaal niet wat er met me gebeurde en toen zeiden ze nog dat ik rustig moest blijven… ja, en toen werd ik zo kwaad, zo ken ik mezelf niet eens!” Na een plotselinge opname of rondom een spannende ingreep ontstaan allerlei psychosociale reacties van de zorgvrager of zijn naasten. De verpleegkundige moet daarmee goed omgaan omdat anders een versterking van die psychosociale reacties kan optreden.
In dit hoofdstuk bespreken we een aantal veelvoorkomende psychosociale reacties en geven we aan hoe je daarmee adequaat kunt omgaan. Vanzelfsprekend is elke verpleegsituatie verschillend en is het van belang steeds rekening te houden met de specifieke kenmerken van de situatie (ziektebeeld, behandeling, prognose, eerdere ervaringen, enz.). Deze leerstof zal dan ook in de specifieke verpleegkunde opnieuw aan de orde komen in specifieke zin en dan zullen we daarop variëren en de stof in praktische zin verder uitdiepen.
We eindigen dit hoofdstuk, en tevens dit boek, met twee situaties waarin verschillende psychosociale reacties en een procesmatige ontwikkeling van die reacties centraal staan, namelijk het omgaan met zorgvragers met pijn en met stervende zorgvragers.