21. Het ontstaan van participatiebeperkingen (disablement process)

Het klassieke medische denken in termen van ziekten, diagnose stellen en behandelen is niet voldoende om de gezondheid bij veroudering te karakteriseren. De focus is komen te liggen op de gevolgen van ziekten voor het functioneren en voor de maatschappelijke participatie. Het disablement process is een sociaal-medisch model dat het proces beschrijft van ziekte (beschadiging, afwijking) via stoornissen naar functionele beperkingen en uiteindelijk participatiebeperkingen (disability). Daarvan is sprake als er een kloof bestaat tussen wat iemand nog kan en wat nodig is om deel te nemen aan het dagelijks leven en de samenleving. De ICF is een classificatie waarin de betekenis van gezondheidsproblemen vanuit drie niveaus wordt beschreven: functies, anatomische eigenschappen en activiteiten en participatie. Het disablement process en de ICF laten zien dat een aandoening gevolgen heeft voor het functioneren op veel niveaus, dat de verschillende niveaus elkaar beïnvloeden en dat de context van belang is. De meest gebruikte methode om aspecten van functionele en participatiebeperkingen te meten is het stellen van vragen. Bekende vragenlijsten worden behandeld: ADL, HDL, IADL en SF36.