Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-09-2015 | Onderzoek

Het gebruik van de fecaaloccultbloedtest

Auteurs: Petra Klein-Puite, dr. Sanne van Delft, dr. Kristel van Asselt

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 9/2015

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Klein-Puite P, Van Delft S, Van Asselt KM. Het gebruik van de fecaaloccultbloedtest in de huisartsenpraktijk. Huisarts Wet 2015;58(9):458-61.

Doel

Begin 2014 is het Bevolkingsonderzoek Darmkanker gestart, waarbij de deelnemers een fecaaloccultbloedtest (FOBT) ondergaan en bij een positieve uitslag een coloscopie krijgen aangeboden. De FOBT is bedoeld voor mensen die géén verhoogd risico op dikkedarmkanker hebben, maar de indruk bestaat dat zij in de praktijk toch als diagnostische test wordt gebruikt. Wij onderzochten hoe vaak huisartsen buiten de context van het bevolkingsonderzoek, dus voor niet-screeningsdoeleinden, een FOBT aanvragen en op welke indicaties dat gebeurt.

Methode

Wij voerden een retrospectief beschrijvend onderzoek uit op basis van de gegevens van een Utrechts huisartsenlaboratorium over 2006, 2009 en 2012, dus vóór de introductie van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker in 2014. In januari en februari 2014 vroegen wij huisartsen en aios huisartsgeneeskunde in een online enquête naar hun ervaringen met het aanvragen van FOBT en naar hun oordeel over mogelijke indicaties voor deze test.

Resultaten

Van de 850 huisartsen die gebruikmaakten van het huisartsenlaboratorium hadden er 448 in een van de drie onderzochte jaren weleens een FOBT aangevraagd. Bijna tweederde (64%) van de respondenten meende dat er indicaties zijn om een FOBT aan te vragen. De test wordt vaak aangevraagd wanneer de patiënt een verhoogd risico op darmkanker heeft, bijvoorbeeld bij ouderen met buikklachten of anemie, bij een positieve familieanamnese of bij bepaalde klinische symptomen.

Conclusie

Huisartsen zouden meer weet moeten hebben van de testeigenschappen van de FOBT en zich bewuster moeten zijn van de juiste indicatiestelling.
Literatuur
1.
go back to reference De Wijkerslooth TR, Stoop EM, Bossuyt PM, Meijer GA, Van Ballegooijen M, Van Roon AH, et al. Immunochemical fecal occult blood testing is equally sensitive for proximal and distal advanced neoplasia. Am J Gastroenterol 2012;107:1570-8.CrossRefPubMed De Wijkerslooth TR, Stoop EM, Bossuyt PM, Meijer GA, Van Ballegooijen M, Van Roon AH, et al. Immunochemical fecal occult blood testing is equally sensitive for proximal and distal advanced neoplasia. Am J Gastroenterol 2012;107:1570-8.CrossRefPubMed
2.
go back to reference Penning C, Lansdorp-Vogelaar I, Van Leerdam ME, Van der Meulen MP, Van Vuuren AJ, Kuipers EJ, et al. Landelijke monitoring van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker: resultaten eerste half jaar 2014. Rapport. Rotterdam/Amsterdam: Erasmus MC/Antoni van Leeuwenhoek-Nederlands Kankerinstituut, 2014. Penning C, Lansdorp-Vogelaar I, Van Leerdam ME, Van der Meulen MP, Van Vuuren AJ, Kuipers EJ, et al. Landelijke monitoring van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker: resultaten eerste half jaar 2014. Rapport. Rotterdam/Amsterdam: Erasmus MC/Antoni van Leeuwenhoek-Nederlands Kankerinstituut, 2014.
3.
go back to reference Van Rijn AF, Stroobants AK, Deutekom M, Lauppe C, Sturk A, Bossuyt PMM, et al. Inappropriate use of the faecal occult blood test in a university hospital in the Netherlands. Eur J Gastroenterol Hepatol 2012;24:1266-9.CrossRefPubMed Van Rijn AF, Stroobants AK, Deutekom M, Lauppe C, Sturk A, Bossuyt PMM, et al. Inappropriate use of the faecal occult blood test in a university hospital in the Netherlands. Eur J Gastroenterol Hepatol 2012;24:1266-9.CrossRefPubMed
4.
go back to reference Hardcastle JD, Chamberlain JO, Robinson MH, Moss SM, Amar SS, Balfour TW, et al. Randomised controlled trial of faecal-occult-blood screening for colorectal cancer. Lancet 1996;348:1472-7.CrossRefPubMed Hardcastle JD, Chamberlain JO, Robinson MH, Moss SM, Amar SS, Balfour TW, et al. Randomised controlled trial of faecal-occult-blood screening for colorectal cancer. Lancet 1996;348:1472-7.CrossRefPubMed
5.
go back to reference Kronborg O, Fenger C, Olsen J, Jørgensen OD, Sondergaard O. Randomised controlled study of screening for colorectal cancer with faecal-occult-blood test. Lancet 1996;348:1467-71.CrossRefPubMed Kronborg O, Fenger C, Olsen J, Jørgensen OD, Sondergaard O. Randomised controlled study of screening for colorectal cancer with faecal-occult-blood test. Lancet 1996;348:1467-71.CrossRefPubMed
6.
go back to reference Mandel JS, Bond JH, Church TR, Snover DC, Bradley M, Schurman LM, et al. Reducing mortality from colorectal cancer by screening for fecal occult blood. Minnesota Colon Cancer Control Study. N Engl J Med 1993;328:1365-71.CrossRefPubMed Mandel JS, Bond JH, Church TR, Snover DC, Bradley M, Schurman LM, et al. Reducing mortality from colorectal cancer by screening for fecal occult blood. Minnesota Colon Cancer Control Study. N Engl J Med 1993;328:1365-71.CrossRefPubMed
7.
go back to reference Lee KD. Liles EG Bent S, Levin TR, Corley DA. Accuracy of fecal immunochemical tests for colorectal cancer: systematic review and meta-analysis. Ann Intern Med 2014;160:171-81CrossRefPubMedPubMedCentral Lee KD. Liles EG Bent S, Levin TR, Corley DA. Accuracy of fecal immunochemical tests for colorectal cancer: systematic review and meta-analysis. Ann Intern Med 2014;160:171-81CrossRefPubMedPubMedCentral
8.
go back to reference Damoiseaux RAMJ, De Jong RM, De Meij MA, Starmans R, Dijksterhuis PH, Van Pinxteren B, et al. NHG-Standaard Rectaal bloedverlies. Huisarts Wet 2009:52:23-38.CrossRef Damoiseaux RAMJ, De Jong RM, De Meij MA, Starmans R, Dijksterhuis PH, Van Pinxteren B, et al. NHG-Standaard Rectaal bloedverlies. Huisarts Wet 2009:52:23-38.CrossRef
9.
go back to reference Astin M, Griffin T, Neal RD, Rose P, Hamilton W. The diagnostic value of symptoms for colorectal cancer in primary care: a systematic review. Br J Gen Pract 2011;61:e231-43.CrossRefPubMedPubMedCentral Astin M, Griffin T, Neal RD, Rose P, Hamilton W. The diagnostic value of symptoms for colorectal cancer in primary care: a systematic review. Br J Gen Pract 2011;61:e231-43.CrossRefPubMedPubMedCentral
10.
go back to reference Jellema P, Van der Windt DAWM, Bruinvels DJ, Mallen CD, Van Weyenberg SJB, Mulder CJ, et al. Value of symptoms and additional diagnostic tests for colorectal cancer in primary care: systematic review and meta-analysis. BMJ 2010;340:c1269.CrossRefPubMedPubMedCentral Jellema P, Van der Windt DAWM, Bruinvels DJ, Mallen CD, Van Weyenberg SJB, Mulder CJ, et al. Value of symptoms and additional diagnostic tests for colorectal cancer in primary care: systematic review and meta-analysis. BMJ 2010;340:c1269.CrossRefPubMedPubMedCentral
11.
go back to reference Hamilton W, Round A, Sharp D, Peters T. Clinical features of colorectal cancer before diagnoses: a population based case-control study. Br J Cancer 2005;93:399-405.CrossRefPubMedPubMedCentral Hamilton W, Round A, Sharp D, Peters T. Clinical features of colorectal cancer before diagnoses: a population based case-control study. Br J Cancer 2005;93:399-405.CrossRefPubMedPubMedCentral
12.
go back to reference Del Giudice ME, Vella ET, Hey A, Simunovic M, Harris W, Levitt C. Systematic review of clinical features of suspected colorectal cancer in primary care. Can Fam Physician 2014;60:e405-15.PubMedPubMedCentral Del Giudice ME, Vella ET, Hey A, Simunovic M, Harris W, Levitt C. Systematic review of clinical features of suspected colorectal cancer in primary care. Can Fam Physician 2014;60:e405-15.PubMedPubMedCentral
13.
go back to reference Van Rossum LGM, Van Rijn AF, Van Oijen MGH, Fockens P, Laheij RJF, Verbeek ALM, et al. False negative fecal occult blood tests due to delayed sample return in colorectal cancer screening. Int J Cancer 2009;125:746-50.CrossRefPubMed Van Rossum LGM, Van Rijn AF, Van Oijen MGH, Fockens P, Laheij RJF, Verbeek ALM, et al. False negative fecal occult blood tests due to delayed sample return in colorectal cancer screening. Int J Cancer 2009;125:746-50.CrossRefPubMed
14.
go back to reference Shapley M, Mansell G, Jordan JL, Jordan KP. Positive predictive values of ≥ 5% in primary care for cancer: systematic review. Br J Gen Pract 2010;60:e366-77.CrossRefPubMedPubMedCentral Shapley M, Mansell G, Jordan JL, Jordan KP. Positive predictive values of ≥ 5% in primary care for cancer: systematic review. Br J Gen Pract 2010;60:e366-77.CrossRefPubMedPubMedCentral
15.
go back to reference Gillberg A, Ericsson E, Granstrom F, Olsson LI. A population-based audit of the clinical use of faecal occult blood testing in primary care for colorectal cancer. Colorectal Dis 2012;14:e539-46.CrossRefPubMed Gillberg A, Ericsson E, Granstrom F, Olsson LI. A population-based audit of the clinical use of faecal occult blood testing in primary care for colorectal cancer. Colorectal Dis 2012;14:e539-46.CrossRefPubMed
16.
go back to reference Högberg C, Karling P, Rutegård J, Lilja M, Ljung T. Immunochemical faecal occult blood tests in primary care and the risk of delay in the diagnosis of colorectal cancer. Scand J Prim Health Care 2013;31:209-14.CrossRefPubMedPubMedCentral Högberg C, Karling P, Rutegård J, Lilja M, Ljung T. Immunochemical faecal occult blood tests in primary care and the risk of delay in the diagnosis of colorectal cancer. Scand J Prim Health Care 2013;31:209-14.CrossRefPubMedPubMedCentral
18.
go back to reference Peacock O, Watts ES, Hanna N, Kerr K, Goddard AF, Lund JN. Inapproariate use of the faecal occult blood test outside of the National Health Service colorectal cancer screening programme. Eur J Gastroenterol Hepatol 2012;24:1270-5.PubMed Peacock O, Watts ES, Hanna N, Kerr K, Goddard AF, Lund JN. Inapproariate use of the faecal occult blood test outside of the National Health Service colorectal cancer screening programme. Eur J Gastroenterol Hepatol 2012;24:1270-5.PubMed
19.
go back to reference McDonald R, Tomlins A, Smith S, Harmston C. Outcomes of faecal occult blood tests requested outside the UK National Bowel Cancer Screening Programme. J Clin Pathol 2013;66:330-4.CrossRefPubMed McDonald R, Tomlins A, Smith S, Harmston C. Outcomes of faecal occult blood tests requested outside the UK National Bowel Cancer Screening Programme. J Clin Pathol 2013;66:330-4.CrossRefPubMed
Metagegevens
Titel
Het gebruik van de fecaaloccultbloedtest
Auteurs
Petra Klein-Puite
dr. Sanne van Delft
dr. Kristel van Asselt
Publicatiedatum
01-09-2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 9/2015
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-015-0250-y