Top

Gepubliceerd in:

2021 | OriginalPaper | Hoofdstuk

3. Gynaecologische tumoren

Auteur : Drs. M. A. D. Haverkort

Gepubliceerd in: Radiotherapie bij de oncologische patiënt

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Inhoud – 1 Inleiding – 2 Cervixcarcinoom – 3 Tumoren van het corpus uteri – 4 Tumoren van het ovarium – 5 Tumoren van de tuba – 6 Tumoren van de vulva – 7 Tumoren van de vagina. – Bij radiotherapie van gynaecologische tumoren moet onderscheid gemaakt worden tussen de diverse organen. Endometriumcarcinoom komt het meest voor. De primaire behandeling is meestal operatie. Postoperatieve radiotherapie wordt afhankelijk van de risicofactoren gegeven en kan bestaan uit in- of uitwendige radiotherapie of een combinatie daarvan, soms samen met chemotherapie. Ook voor vulvacarcinoom is operatie de eerste keuze en wordt alleen bij risicofactoren postoperatief bestraald. Bij inoperabiliteit wordt primaire chemoradiatie gegeven. Cervixcarcinoom (afhankelijk van het stadium) en vaginacarcinoom worden behandeld met primaire (chemo)radiatie, waarbij brachytherapie een onmisbaar deel van de behandeling is. Postoperatieve (chemo)radiotherapie bij cervixcarcinoom wordt afhankelijk van de risicofactoren gegeven. Bij ovarium- en tubacarcinoom heeft radiotherapie alleen een rol in de palliatieve setting. Moderne radiotherapie bestaat uit meer conformele technieken: intensity modulated radiotherapy (IMRT) en volumetric modulated arc therapy (VMAT), en eventueel planadaptatie, met dagelijks online positieverificatie en 3D image-based brachytherapie.

vorige hoofdstuk Mammacarcinoom

volgende hoofdstuk Urologische tumoren

Nederlandse Kankerregistratie (NKR), IKNL. Opgeroepen op 11 29, 2019, van http://www.cijfersoverkanker.nl.

Stichting Kankerregister. Opgeroepen op 11 29, 2019, van http://kankerregister.org/Statistieken_tabellen_jaarbasis.

Gospodarowicz M, Wittekind C, Brierley J. Cervix uteri. TNM classification of malignant tumours (8th ed., pp. 166–74). Oxford UK: John Wiley And Sons Ltd; 2016.

Cibula D, Pötter R, Planchamp F, Avall-Lundqvist E, Fischerova D, Haie Meder C, et al. The European Society of Gynaecological Oncology/European Society for Radiotherapy and Oncology/European Society of Pathology guidelines for the management of patients with cervical cancer. Int J Gynecolog Cancer. 2018;28:641–55.CrossRef

Chemoradiotherapy for Cervical Cancer Meta-analysis Collaboration. Reducing uncertainties about the effects of chemoradiotherapy for cervical cancer: individual patient data meta-analysis. Cochrane Database Syst Rev. 2010;20(1). https://doi.org/10.1002/14651858.CD008285.

Schmid M, Franckena M, Kirchheiner K, Sturdza A, Georg P, Dörr W, Pötter R. Distant metastasis in patients with cervical cancer after primary radiotherapy with or without chemotherapy and image guided adaptive brachytherapy. Gynecol Oncol. 2014;133(2):256–62.CrossRef

Lutgens L, Koper P, Jobsen J, Van der Steen-Banasik E, Creutzberg C, Van den Berg H, et al. Radiation therapy combined with hyperthermia versus cisplatin for locally advanced cervical cancer: results of the randomized RADHOC trial. Radiother Oncol. 2016;120(3):378–82.CrossRef

Udayashankar AH, Noorjahan S, Srikantia N, Babu KR, Muzumder S. Immobilization versus no immobilization for pelvic external beam radiotherapy. Rep Pract Oncol Radiother [Internet]. 2018;23(4):233–41.CrossRef

Jensen NBK, Assenholt MS, Fokdal LU, Vestergaard A, Schouboe A, Kjaersgaard EB, et al. Cone beam computed tomography-based monitoring and management of target and organ motion during external beam radiotherapy in cervical cancer. Phys Imaging Radiat Oncol [Internet]. 2018;2019(9):14–20.

10.

Boje N, Jensen K, Sanggaard Assenholt M, Fokdal L, Vestergaard A, Schouboe A, et al. Cone beam computed tomography-based monitoring and management of target and organ motion during external beam radiotherapy in cervical cancer. Phys Imag Radiat Oncol. 2019;9:14–20.CrossRef

11.

Schoot A, De Boer P, Visser J, Stalpers L, Rasch C, Bel A. Dosimetric advantages of a clinical daily adaptive plan selection strategy compared with a non-adaptive strategy in cervical cancer radiation therapy. Acta Oncologica. 2017;56(5):667–74.CrossRef

12.

Haie-Meder C, Pötter R, Van Limbergen E, Briot E, De Brabander M, Dimopoulos, et al. Gynaecological (GYN) GEC-ESTRO Working Group. Recommendations from Gynaecological (GYN) GEC-ESTRO Working Group (I): concepts and terms in 3D image based 3D treatment planning in cervix cancer brachytherapy with emphasis on MRI assessment of GTV and CTV. Radiother Oncol. 2005;74(3):235–45.

13.

Chassagne D, Dutreix A, Almond P, Burgers J, Busch M, Joslin C. Dose and volume specification for reporting intracavitary therapy in gynecology (report 38). J Int Commission Radiat Units Measurements. 1985;os20(1).

14.

Charra-Brunaud S, Harter V, Delannes M, Haie-Meder C, Quetin P, Kerr C, et al. Impact of 3D image-based PDR brachytherapy on outcome of patients treated for cervix carcinoma in France: results of the French STIC prospective study. Radiother Oncol. 2012;103(3):305–13. https://doi.org/10.1016/j.radonc.2012.04.007.

15.

Sturdza A, Pötter R, Fokdal L, Haie-Meder C, Tan L, Mazeron R, et al. Image guided brachytherapy in locally advanced cervical cancer: improved pelvic control and survival in RetroEMBRACE, a multicenter cohort study. Radiother Oncol. 2016;120(3):428–33. https://doi.org/10.1016/j.radonc.2016.03.011.

16.

Mazeron R, Fokdal L, Kirchheiner K, Georg P, Jastaniyah N, Segedin B, et al.; EMBRACE collaborative group. Dose-volume effect relationships for late rectal morbidity in patients treated with chemoradiation and MRI-guided adaptive brachytherapy for locally advanced cervical cancer: results from the prospective multicenter EMBRACE study. Radiother Oncol. 2016 Sep;120(3):412–9.

17.

Fokdal L, Pötter R, Kirchheiner K, Lindegaard J, Jensen N, Kirisits et al. Physician assessed and patient reported urinary morbidity after radio-chemotherapy and image guided adaptive brachytherapy for locally advanced cervical cancer. Radiother Oncol. 2018;127(3):423–30. https://doi.org/10.1016/j.radonc.2018.05.002.

18.

Kirchheiner K, Nout R, Lindegaard J, Haie-Meder C, Mahantshetty U, Segedin, et al. EMBRACE Collaborative Group. Dose-effect relationship and risk factors for vaginal stenosis after definitive radio(chemo)therapy with image-guided brachytherapy for locally advanced cervical cancer in the EMBRACE study. Radiother Oncol. 2016;118(1):160–6. https://doi.org/10.1016/j.radonc.2015.12.025.

19.

Bodurtha Smith AJ, Fader AN, Tanner EJ. Sentinel lymph node assessment in endometrial cancer: a systematic review and meta-analysis. Am J Obstet Gynecol. 2017;216(e10):459–76.CrossRef

20.

Stichting Oncologische Samenwerking. Opgeroepen op 11 29, 2019, van http://www.soncos.org.

21.

Driel WJ, Koole SN, MD, Sikorska K, Schagen van Leeuwen JF, Schreuder HWR. Hyperthermic intraperitoneal chemotherapy in ovarian cancer. N Engl J Med. 2018;378:230–40. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1708618.

22.

Gaffney D, King B, Viswanathan A, Barkati M, Beriwal S, Eifel P, et al. Consensus recommendations for radiation therapy contouring and treatment of vulvar carcinoma. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2016;95(4):1191–200. https://doi.org/10.1016/j/ijrobp.2016.02.043.

23.

Froma A, Mast M, Welleweerd H, redacteuren. Techniek in de radiotherapie. 4de ed. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2020.

24.

Oncoline. Richtlijnen Oncologische Zorg. Opgeroepen op 11 29, 2019, van http://www.oncoline.nl.

25.

Orton A, Boothe D, Williams N, Buchmiller T, Huang Y, Suneja G, Poppe M, Gaffney D. Brachytherapy improves survival in primary vaginal cancer. Gynecol Oncol. 2016 Jun;141(3):501–6. https://doi.org/10.1016/j.ygyno.2016.03.011.

26.

Beriwal S, Demanes JD, Erickson B, Jones E, De Los Santos JF, Cormack RA, Yasharb C, Rownd JJ, Viswanathan AN. American Brachytherapy Society consensus guidelines for interstitial brachytherapy for vaginal cancer. Brachytherapy. 2012 Jan–Feb;11(1):68–75. https://doi.org/10.1016/j.brachy.2011.06.008.

Titel: Gynaecologische tumoren
Auteur: Drs. M. A. D. Haverkort
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Radiotherapie bij de oncologische patiënt
Print ISBN: 978-90-368-2611-2

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2612-9

Copyright: 2021
DOI: https://doi.org/10.1007/16013_2020_26

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen