Top

Gepubliceerd in:

01-08-2006 | Artikel

Groepsgezinstherapie met opgenomen depressieve jongvolwassenen en hun gezin

Auteurs: Lieven Migerode, An Hooghe, Els Brunfaut, Gilbert Lemmens

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 4/2006

Abstract

In de late adolescentie en jongvolwassenheid kunnen al langer bestaande problemen opeens duidelijker worden en kunnen zich angst- en depressieve klachten ontwikkelen. Deze patiënten bevinden zich midden in een herdefinitie van de relatie met hun gezin van oorsprong en daarom dringt een gezinsgerichte aanpak zich op. Binnen de afdeling Angst en Depressie van het Universitair Ziekenhuis Leuven ontwikkelden we hiervoor een groepsgezinstherapie. Na een korte beschrijving van de wetenschappelijke verwijzingen naar gezinsverbanden bij angst en depressie van jongvolwassenen bespreken we achtereenvolgens de doelgroep, de doelstellingen, de organisatie en het verloop van groepsgezinstherapie. Vignetten verhelderen het specifieke van een groepsgezinstherapie bij deze populatie.

vorige artikel Inleiding

volgende artikel Stabiliteit van persoonlijkheidskenmerken bij patiënten met een ernstige eetstoornis

In de rest van de tekst gebruiken we de term jongvolwassenen. Definities en afbakening tussen late adolescentie en jongvolwassenheid zijn niet eenduidig. Wij kiezen hier voor de term jongvolwassenheid omdat onze populatie zich hiermee beter kan identificeren.

Er is op dit punt een opmerkelijke overeenstemming tussen onze werkwijze en die van Miller, Glinski, Woodberry, Mitchell & Indik (2002). Zij combineren DBT (dialectical behaviour therapy) met een gezinsaanpak. Centraal in de aanpak staat het opsporen van dilemma’s voor adolescenten en ouders en het zoeken naar de ‘middenweg’.

Andersen, T. (1991). The reflecting team: Dialogues and dialogues about dialogues, New York: Norton.

Anderson, C.M., Griffin, S., Rossi, A., Pagonis, I., Holder, D.P., & Treiber, R. (1986). A comparative study of the impact of education vs. process groups for families of patients with affective disorders. Family Process, 25, 185-205.CrossRefPubMed

Andolfi, M., Angelo, C., & Nichilo, M. de (1989). The myth of Atlas: families and therapeutic story, New York: Brunner/Mazel.

Arindell, W.A., & Ettema, J.H.M. (1986). Handleiding bij een multidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Aro, H.M., & Palosaari, U.K. (1992). Parental divorce, adolescence, and transition to young adulthood: a follow-up study. American Journal of Orthopsychiatry, 62, 421-429.CrossRefPubMed

Ausloos, G. (1999). De competentie van gezinnen. Tijd, chaos, proces. Leuven/Apeldoorn: Garant.

Beardslee, W.R., Versage, E.M., & Gladstone, T.R.G. (1998). Children of affective ill parents: a review of the past ten years. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 37, 1134-1141.CrossRefPubMed

Birmaher, B., Brent, D.A., Kolko, D., Baugher, M., Bridge, J., Holder, D., Iyengar, S., & Ulloa, R.E. (2000). Clinical outcome after short-term psychotherapy for adolescents with major depressive disorder. Archives of General Psychiatry, 57, 29-36.CrossRefPubMed

Brent, D., Holder, D., Kolko, D., Brimaher, B., Baughter, M., & Roth, C. (1997). A clinical psychotherapy trial for adolescent depression comparing cognitive, family and supportive treatments. Archives of General Psychiatry, 57, 877-885.

Brown, S.L., Nesse, R.M., Vinokur, A.D., & Smith, D.M. (2003). Providing social support may be more beneficial than receiving it: results from a prospective study of mortality.Psychological Science, 14, 320-327.CrossRefPubMed

Cook, W.L., Kenny, D.A., Goldstein, M.J. (1991). Parental affective style risk and the family system: a social relations model analysis. Journal of abnormal psychology, 100, 492-501.CrossRefPubMed

Cotrell, D. (2003). Outcome studies of family therapy in child and adolescent depression. Journal of Family Therapy, 42, 406-416.CrossRef

Cumsille, P.E., Epstein, N. (1994). Family cohesion, family adaptability, social support, and adolescent depressive symptoms in outpatient clinic families. Journal of family psychology, 8, 202-214.CrossRef

Diamond, G., Siqueland, L., & Diamond, G.M. (2003). Attachment-based Family Therapy for Depressed Adolescents: Programmatic Treatment Development. Clinical Child and Family Review, 6, 107-127.CrossRef

Eisler, I., Dare, C., Hodes, M., Russel, G., Dodge, E., & Le Grange, D. (2000). Family Therapy for adolescent anorexia nervosa: the result of a controlled comparison of two family interventions. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 178, 727-736.CrossRef

Fristad, M.A., Goldberg-Arnold, J.S., & Gavazzi, S.M. (2003). Multi-family psychoeducation groups in the treatment of children with mood disorders. Journal of Marital and Family Therapy, 29, 491-504.CrossRefPubMed

Fullinwider-Bush, N., & Jacobvitz, D.B. (1993). The transition to young adulthood: generational boundery dissolution and female identity development. Family Process, 32, 87-104.CrossRefPubMed

Gottman, J.M., & Notarius, C.I. (2002). Marital research in the 20th century and a research agenda for the 21th century. Family Process, 41, 159-197.CrossRefPubMed

Grob, A. (2001). Transition from youth to adulthood across cultures. International encyclopedia of the social and behavioral sciences, 16678-16682.

Habekotté, F. (2001). Narratieve en oplossingsgerichte therapie in groepen. In T.J.C. Berk et al. (Eds.), Handboek groepspsychotherapie (pp. P3.1-3.39). Houten/Zaventem: Bohn Stafleu Van Loghum.

Harington, R., Whithaker, J., & Shoebridge, P. (1998). Psychological treatment of depression in children and adolescents. A review of treatment research. British Journal of Psychiatry, 173, 291-298.CrossRef

Harter, C., Kick, J., & Rave-Schwank, M. (2002). Psychoeducational group for patients with depression and their family. Psychiatrische Praxis, 29, 160-163.CrossRefPubMed

Herring, M., & Kaslow, N.J. (2002). Depression and attachment in Families: a child focused Perspective. Family Process, 41, 494-518.CrossRefPubMed

Kashani, J.H., Allan, W.D., Dahlmeier, J.M., Rezvani, M., & Reid, J.C. (1995). An examination of family functioning utilizing the circumplex model in psychiatrically hospitalized children with depression. Journal of Affective Disorders, 35, 65-73.CrossRefPubMed

Keller, F., & Schuler, B. (2002). Psychoeducational groups for families of in-patients with affective disorder: experiences with a person-oriented approach. Psychiatrische Praxis, 29, 130-135.CrossRefPubMed

Keitner, G.I., Drury, L.M., Ryan, C.E., Miller, I.W., Norman, W.H., & Solomon, D.A. (2002). Multifamily group treatment for major depressive disorder. In W.R. McFarlane (Ed.), The multifamily group in the treatment of severe psychiatric disorders (pp. 244-267). New York: Guilford Press.

Laqueur, H.P., Laburt, H., & Morong, E. (1964). Multiple family therapy: Further developments. International Journal of Social Psychiatry, 4, 69-80.

Lemmens, G., Heireman, M., & Sabbe, B. (2001). Familiediscusssiegroepen: methodiek en processen. Systeemtherapie, 13, 72-85.

Lemmens, G., Verdegem, S., Heireman, M., Lietaer, G., & Houdenhove, B. Van (2003). Helpful events in family discussion groups with chronic pain patients: a quallitative study of differences inperception between therapists/observers and patients/family members. Families, Systems & Health, 21, 29-44.CrossRef

Lemmens, G., Eisler, I., Migerode, L., Heireman, M., & Demyttenaere, K. (2005). A family discussion group intervention for hospitalized depressed patients and their family members: methods and therapeutic processes. AFTA-IFTA International Conference on Family Therapy. Washington DC, juni.

Lewinsohn, P.M., Clarke, G.N., Rohde, P., Hops, H., & Seeley, J.R. (1996). A course in coping: a cognitive-behavioral approach to the treatment of adolescent depression. In E.D. Hibbs and P.S. Jensen (Eds.), Psychosocial treatments for child an adolescent disorders: empirically based strategies for clinical practice (pp. 109-135). Washington DC: American Psychological Association.CrossRef

Liddle, H.A., & Schwartz, S.J. (2002). Attachment and family therapy: Clinical utillity of adolescent-family attachment research. Family Process, 41, 455-476.CrossRefPubMed

Mahnkopf, A., & Rahn, E. (1997). Angehörigenarbeit in der Depressionsbehandlung. In M. Woltersdorf (Hrsg.), Depressionsstationen - Stationäre Depressionsbehandlung (pp. 35-46). Berlin: Springer.

Martell, C.R., Addis, M.E., & Jacobson, N.S. (2001). Depression in context. Strategies for a guided action. New York. Norton.

McFarlane, W.R. (2002). The multifamily group in the treatment of severe psychiatric disorders. New York: Guilford Press.

Migerode, L. (2003). Richtlijnen voor een helende ontmoeting. Systeemtherapie, 15, 71-85.

Migerode, L., & Rober, P. (red.). (1997). Conversaties en verhalen. Op zoek naar een nieuwe taal voor de gezinstherapie. Leuven/Apeldoorn: Garant.

Migerode, L., Lemmens, G., Hooghe, A., Brunfaut, E., & Meynckens, M. (2005). Groupes de discussion de jeunes adultes depressifs hospitalisés avec leurs familles. Thèrapie Familiale, 26, 365-390.CrossRef

Miller, A.L., Glinski ,J., Woodberry, K.A., Mitchell, A.G., & Indik, J. ( 2002). Family therapy and dialectical behaviour therapy with adolescents.American Journal of Psychotherapy, 56, 568-584.PubMed

Prochaska, J.O., Norcross, J.C., & Di Clemente, C.C. (1994). Changing for good: the revolutionary program that explains the six stages of change and teaches you how to free yourself from bad habits. New York: William Morough.

Selvini-Palazzoli, M., Boscolo L., Cecchin, G., & Prata, G. (1980). Hypothesizing, circularity, neutrality. Family Process, 1, 3-12.CrossRef

Schaub, A. (Ed.), (2002). New family interventions and associated research in psychiatric disorders. Wenen/New York: Springer.

Sheinberg, M., True, F., & Fraenkel, P. (1994). Treating the sexually abused child: a recursive, multimodal program. Family Process, 33, 263-276.CrossRefPubMed

Steinglass, P. (1998). Multiple family discussion groups for patients with chronic medical illness. Families, Systems and Health, 16, 55-70.CrossRef

Walsh, F. (1998). Strengthening family resilience. New York: Guilford Press.

Weissman, M.M., Warner, V., Wickramaratne, P., Moreau, D., & Olfson, M. (1997). Offspring of depressed parents: 10 years later. Archives of General Psychiatry, 54, 932-940.PubMed

White, M. (1995). Re-authering lives: Interviews & essays. Adelaide: Dulwich Centre Publications.

Titel: Groepsgezinstherapie met opgenomen depressieve jongvolwassenen en hun gezin
Auteurs: Lieven Migerode
An Hooghe
Els Brunfaut
Gilbert Lemmens
Publicatiedatum: 01-08-2006
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 4/2006
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03062217

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Abstract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2006

Inleiding

Stabiliteit van persoonlijkheidskenmerken bij patiënten met een ernstige eetstoornis

R.E. Abraham (2005). Het ontwikkelingsprofiel in de praktijk (herziene uitgave). Assen: Van Gorcum. 412 pp., € 55,–

Risico’s van risicotaxatie

Over liefde gesproken… Seksualiteit en intimiteit in relaties. Conferentie NVRG. Amersfoort, 17 september 2005

Protocol: harnas of handvat? Lorentzhuissymposium. Haarlem, 8 februari 2006