Groen slijm, witte stippen en antibiotica

Luchtwegklachten gaan meestal vanzelf over en antibiotica zijn dan ook zelden nodig. Toch schrijven huisartsen veelvuldig antibiotica voor bij deze klachten. Tegen deze achtergrond wilden wij nagaan in hoeverre de opvattingen van huisartsen en patiënten over luchtwegklachten en antibiotica van elkaar verschillen, en of die opvattingen een rol spelen bij het ziektegedrag van patiënten en bij de beslissing van de huisarts om antibiotica voor te schrijven. De resultaten van het onderzoek zijn gebaseerd op gegevens van de Tweede Nationale Studie van het NIVEL.

De opvattingen van patiënten en huisartsen over luchtwegklachten en antibiotica blijken inderdaad van elkaar te verschillen. Om misverstanden te voorkomen en gemakkelijker overeenstemming over de behandeling te bereiken, zou de huisarts tijdens het consult de verwachtingen en opvattingen van de patiënt meer moeten exploreren. Zowel patiënten als huisartsen gaven aan dat zij ontstekingsverschijnselen als groen sputum en witte stippen in de keel een belangrijke reden vinden voor antibiotica. Wellicht kunnen gerichte publiekscampagnes en nascholing dit beeld bijstellen. Patiënten die aangaven dat de huisarts hen zorgvuldig had onderzocht, waren vaker tevreden over het consult. Of zij al dan niet antibiotica kregen, was niet van invloed op die tevredenheid.

Huisartsen die aangaven dat zij snel geneigd zijn nieuwe medicijnen voor te schrijven, schreven relatief meer tweedekeusantibiotica voor bij luchtwegepisodes. De neiging om snel nieuwe geneesmiddelen voor te schrijven hangt sterk samen met het ontvangen van artsenbezoekers. Het verdient daarom aanbeveling dat de huisarts de verwerving van nieuwe farmacotherapeutische informatie bewust beperkt tot FTO en nascholing.