Top

Tijdschrift voor Psychotherapie

Gepubliceerd in:

01-08-2009 | Artikelen

Gestructureerde risicotaxatie en Schemagerichte therapie in de forensische psychiatrie

Een aanzet tot integratie

Auteurs: Drs. Gwan Kwee, Greta Schaafsma, Martin Hildebrand

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 4/2009

Samenvatting

Inschatting van het risico van toekomstig gewelddadig gedrag is een belangrijk onderdeel van de forensisch-psychiatrische behandelpraktijk, die de reductie van het recidiverisico als primair doel heeft. Door een gestructureerde risicotaxatie krijgen behandelaars meer inzicht in de risicofactoren van de patiënt en kunnen zij op basis daarvan behandelingsstrategieën opstellen om het recidiverisico te verkleinen (risk management). In de praktijk blijken risicotaxatie en behandeling vaak nog twee min of meer gescheiden entiteiten te zijn. In dit artikel wordt aan de hand van een relatief nieuw risicotaxatie-instrument, de Short-term assessment of risk and treatability (START), en een integratieve behandelvorm voor persoonlijkheidsstoornissen, Schema-focused therapy (SFT), een aanzet gegeven tot een methodische integratie van behandeling en risicotaxatie in de forensische zorg. Met een uitgebreide casusbeschrijving wordt inzichtelijk gemaakt hoe risicotaxatie en behandeling elkaars voorwaarden zijn en hoe zij geïntegreerd kunnen worden.

vorige artikel Inleiding

volgende artikel Voldoet Fairburns Enhanced cognitive behavioral therapy voor eetstoornissen?

Zoals de Historical, Clinical, Risk Management-20 (HCR-20; Webster, Douglas, Eaves & Hart, 1997; Nederlandse bewerking: Philipse, De Ruiter, Hildebrand & Bouman, 2000) en de Historisch Klinisch Toekomst-30 (HKT-30; Werkgroep risicotaxatie forensische psychiatrie, 2002) voor het voorspellen van gewelddadig gedrag en de Sexual Violence Risk-20 (SVR-20; Boer, Hart, Kropp & Webster, 1997; Nederlandse versie: Hildebrand, De Ruiter & Van Beek, 2001) voor het inschatten van seksuele recidive.

Voor een toelichting bij de items, zie de handleiding van de START (’t Lam en anderen, 2009; Webster en anderen, 2004).

Arrindell, W.A., & Ettema, J.H.M. (2003). SCL-90: Herziene handleiding bij een multidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Beck, A.T. (1967). Depression: Causes and treatment. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.

Beck, A.T., Rush, A.J., Shaw, B.F. & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: Guilford Press.

Bernstein, D.P., Arntz, A., & Vos, M.E. de (2007). Schemagerichte therapie in forensische settings: theoretisch model en richtlijnen voor best clinical practice. Tijdschrift voor Psychotherapie, 33, 120-139.

Boer, D.P., Hart, S.D., Kropp, P.R., & Webster, C.D. (1997). Manual for the Sexual Violence Risk-20: Professional guidelines for assessing risk of sexual violence. Vancouver, BC: Institute against Family Violence.

Genderen, H. van, & Arntz, A. (2005). Schemagerichte cognitieve therapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.

Giesen-Bloo, J. (2006). Crossing borders: Theory, assessment and treatment in borderline personality disorder. Academisch proefschrift Universiteit Maastricht. Maastricht: Universitaire Pers Maastricht.

Hanson, R.K., & Harris, A.J.R. (2000). Where should we intervene? Dynamic predictors of sexual offense recidivism. Criminal Justice and Behavior, 27, 6-35.

Hauwaert, A., & Pieters, G. (2001). Cognitieve gedragstherapie bij persoonlijkheidsstoornissen. Tijdschrift voor Psychiatrie, 43, 31-40.

Hildebrand, M., Hesper, B.L., Spreen, M., & Nijman, H.L.I. (2005). De waarde van gestructureerde risicotaxatie en van de diagnose psychopathie: een onderzoek naar de betrouwbaarheid en predictieve validiteit van de HCR-20, HKT-30 en PCL-R. Utrecht: Expertisecentrum Forensische Psychiatrie.

Hildebrand, M., & Ruiter, C. de (2004). PCL-R psychopathy and its relation to DSM-IV Axis I and Axis II disorders in a sample of male forensic psychiatric patients in the Netherlands. International Journal of Law and Psychiatry, 27, 233-248.

Hildebrand, M., Ruiter, C. de, & Beek, D. van (2001). SVR-20. Richtlijnen voor het beoordelen van het risico van seksueel gewelddadig gedrag. Utrecht: Forum Educatief.

Lam, K. ’t, Lancel, M., & Hildebrand, M. (2009). START. Richtlijnen voor het beoordelen van korte termijn risico's en behandelmogelijkheden. Assen: GGz Drente.

Luteijn, F., & Barelds, D.P.H. (2004). Herziening van de GIT. Handleiding bij de GIT-2. Amsterdam: Harcourt.

Luteijn, F., Starren, J., & Dijk, H. van (2000). Tweede herziene NPV handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Nicholls, T.L., Brink, J., Desmarais, S.L., Webster, C.D., & Martin, M. (2006). The Short-Term Assessment of Risk and Treatability (START): A prospective validation study in a forensic psychiatric sample. Assessment, 13, 313-327.

Philipse, M., Ruiter, C. de, Hildebrand, M., & Bouman, Y. (2000). HCR-20. Beoordelen van het risico van gewelddadig gedrag. Versie 2. Nijmegen/Utrecht: Prof.mr. W.P.J. Pompestichting / Dr. Henri van der Hoeven Stichting.

Ruiter, C. de, & Hildebrand, M. (2005). Van risicotaxatie naar risicohantering. In C. de Ruiter & M. Hildebrand (red.), Behandelingsstrategieën bij forensisch psychiatrische patiënten (2^e herziene druk, pp. 23-33). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

Ruiter, C. de, & Veen, V. (2004). Terugdringen van recidive bij drie typen geweldsdelinquenten: werkzame interventies bij, relationeel geweld, seksueel geweld en algemeen geweld. Utrecht: Trimbos-instituut.

Scheurs, P.J.G. , Willige, G. van de, Brosschot, J.F., Tellegen, B., & Graus, G.M.H. (1993). De Utrechtse Coping Lijst. Herziene handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Sterk, F., & Rijkeboer, M. (1997). Schema-Vragenlijst. Utrecht: Ambulatorium Universiteit Utrecht.

Thunnissen, M.M., & Muste, E.H. (2002). Schematherapie in de klinisch-psychotherapeutische behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Tijdschrift voor Psychotherapie, 28, 385-401.

Vogel, V. de (2005). Structured risk assessment of (sexual) violence in forensic clinical practice: The HCR-20 and SVR-20 in Dutch forensic psychiatric patients. Academisch proefschrift Universiteit van Amsterdam. Amsterdam: Dutch University Press.

Webster, C.D., Douglas, K.S., Eaves, D., & Hart, S.D. (1997). HCR-20: Assessing the risk of violence (version 2). Burnaby, BC: Mental Health, Law, and Policy Institute, Simon Fraser University.

Webster, C.D., Nicholls, T.L., Martin, M.L, Desmarais, S., & Brink, J. (2006). Short-term Assessment of Risk and treatability (START): The case for a new structured professional judgement scheme. Behavioral Sciences and the Law, 24, 747-766.

Webster, C.D., Martin, M.L., Brink, J., Nicholls, T.L., & Middleton, C. (2004). Manual for the Short Term Assessment of Risk and Treatability (START), Version 1.0 (Consultation ed.). Ontario: St. Joseph’s Healthcare Hamilton - Port Coquitlam, British Columbia: Forensic Psychiatric Services Commission.

Werkgroep risicotaxatie forensische psychiatrie (2002). Handleiding HKT-30 versie 2. Risicotaxatie in de forensische psychiatrie. Den Haag: Ministerie van Justitie, Dienst Justitiële Inrichtingen.

Young, J.E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders. Sarasota, FL: Professional Resources Press.

Young, J.E. (1999). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Sarasota, FL: Professional Resources Press.

Young, J.E., & Brown, G.B. (1994). Young Schema Questionnaire. In Young, J.E. (Ed.), Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach (pp. 63-76). Sarasota, FL: Professional Resource Exchange.

Young, J.E., Klosko, J.S., & Weishaar, E.W. (2005). Schemagerichte therapie: handboek voor therapeuten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Titel: Gestructureerde risicotaxatie en Schemagerichte therapie in de forensische psychiatrie
Een aanzet tot integratie
Auteurs: Drs. Gwan Kwee
Greta Schaafsma
Martin Hildebrand
Publicatiedatum: 01-08-2009
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 4/2009
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03080503

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2009

Digibeet of digipeut. Psychotherapie en de digitale wereld. Congres VKJP. Driebergen, 15 mei 2009

Bijeenkomsten

Persbericht 18 juni 2009

Autonomie in Artis. Symposium Stichting psychoanalyse en psychiatrie. Amsterdam, 26 juni 2009

White, M. (2009). Narratieve therapie in de praktijk. Verhalen die werken. Amsterdam: Hogrefe. 238 pp., € 29,50

Het einde van de psychotherapie