6 Gespreksmodellen

Het probleemontdekkend gesprek en de essentie uit de cliëntgerichte gesprekstherapie, gebaseerd op de houdingscomponenten empathie, acceptatie en functionele echtheid, is beschreven. Aan de orde kwam daarbij ook de centrale rol van de reflectie van gevoelens bij het exploreren van problemen van cliënten/patiënten. Aangegeven is dat de Rogeriaanse methode van gespreksvoering vooral inlevingsvermogen in de belevingswereld van de patiënt vraagt. Er is een aantal uitgangspunten geformuleerd die belangrijk zijn voor het scheppen van een helpende relatie.

Bij het adviesgesprek is zowel een probleemontdekkende als een probleemoplossende fase te onderscheiden. Pas wanneer de patiënt ‘probleembewust’ is, zal hij gemotiveerd zijn zich bezig te houden met mogelijke oplossingen en adviezen. In de probleemoplossende fase van adviseren zal de tandarts er rekening mee moeten houden dat het effect van het advies afhankelijk is van de kwaliteit van dat advies en de acceptatie ervan door de patiënt. Daarna zijn drie andere belangrijke factoren die de kans op acceptatie van het advies verhogen beschreven. Er is ingegaan op twee modellen van veelvoorkomende adviessituaties. Deze paragraaf werd afgesloten met kennis uit de systeemtheorie over het onderkennen en oplossen van menselijke problemen en twee praktijkvoorbeelden.

Het slecht-nieuwsgesprek is beschreven in een model dat drie fases kent. Ook de vermijdingsreacties van de slecht-nieuwsbrenger en de mogelijke reacties van de ontvanger op een onaangenaam bericht zijn aan de orde geweest. Het slecht-nieuwsgesprek in de medische situatie en het omgaan met stervenden, zoals door de befaamde Elisabeth Kübler-Ross gepropageerd, werden onder de aandacht gebracht. Deze paragraaf werd afgesloten met drie uitgeschreven gespreksfragmenten ter illustratie van het slecht-nieuwsgesprek.