Skip to main content
Top

2014 | OriginalPaper | Hoofdstuk

18. Geneesmiddelen en speeksel

Auteurs : A. Vissink, E.C.I. Veerman

Gepubliceerd in: Speeksel en speekselklieren

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

  • De bijwerking die sommige geneesmiddelen hebben op speeksel en speekselklieren kan geheel verschillend van aard zijn: de secretiesnelheid kan zijn verlaagd of verhoogd, de klieren zelf kunnen in omvang toenemen, de eiwitbiosynthese kan kwalitatief en kwantitatief veranderen. Tevens kunnen pijngewaarwording in de speekselklieren, smaakveranderingen en halitose optreden.
  • Bij psychiatrische patiënten is de speekselreductie veelal gerelateerd aan het gebruik van antidepressiva, vooral de wat oudere soorten. De apathie en de slechte orale gezondheid, gecombineerd met de door de medicatie geïnduceerde xerostomie, maken deze patiënten tot een hoogrisicogroep voor het ontwikkelen van orale ontstekingen en tandbederf.
  • Chronische toediening van pilocarpine aan patiënten met speekselklierdisfunctie geeft een verhoging van de speekselsecretie zonder opvallende bijverschijnselen. In voorkomende gevallen kan dit een effectief therapeuticum zijn als men met kauw- en smaakstimuli niet uitkomt.
  • Toediening van isoproterenol voor de verhoging van de speekselsecretie resulteert in vergroting van de speekselklieren en kan de samenstelling van speeksel zowel kwalitatief als kwantitatief veranderen.
Literatuur
go back to reference Bradly P, Huntinas-Lichius O. Salivary gland disorders and diseases: Diagnosis and management. Stuttgart: Thieme, 2011. Bradly P, Huntinas-Lichius O. Salivary gland disorders and diseases: Diagnosis and management. Stuttgart: Thieme, 2011.
go back to reference Nieuw Amerongen A van. Speekselveranderingen door medicijngebruik. Ned Tijdschr Tandheelkd. 1990;97:382–5.PubMed Nieuw Amerongen A van. Speekselveranderingen door medicijngebruik. Ned Tijdschr Tandheelkd. 1990;97:382–5.PubMed
go back to reference Scully C, Bagan JV. Adverse drug reactions in the orofacial region. Crit Rev Oral Biol Med. 2004;15:221–39.CrossRefPubMed Scully C, Bagan JV. Adverse drug reactions in the orofacial region. Crit Rev Oral Biol Med. 2004;15:221–39.CrossRefPubMed
go back to reference Sreebny LM, Vissink A. Dry mouth. The malevolent symptom: a clinical guide. Ames: Wiley-Blackwell, 2010. Sreebny LM, Vissink A. Dry mouth. The malevolent symptom: a clinical guide. Ames: Wiley-Blackwell, 2010.
go back to reference Swart EL, Waal I van der, Wilhelm AJ. Orale bijwerkingen van geneesmiddelen. Geneesmiddelenbulletin. 2001;35:133–7. Swart EL, Waal I van der, Wilhelm AJ. Orale bijwerkingen van geneesmiddelen. Geneesmiddelenbulletin. 2001;35:133–7.
go back to reference Vissink A, Visser A, Spijkervet FKL. Oral medicine 1. Oorzaken en klinische beeld van monddroogheid. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2012;119:493–8.CrossRefPubMed Vissink A, Visser A, Spijkervet FKL. Oral medicine 1. Oorzaken en klinische beeld van monddroogheid. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2012;119:493–8.CrossRefPubMed
go back to reference Vissink A, Visser A, Spijkervet FKL. Oral medicine 2. Behandeling van monddroogheid. Therapie. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2012;119:555–60.CrossRefPubMed Vissink A, Visser A, Spijkervet FKL. Oral medicine 2. Behandeling van monddroogheid. Therapie. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2012;119:555–60.CrossRefPubMed
go back to reference Vissink A, Jager-Wittenaar H, Visser A, Spijkervet FKL, Weissenbruch R van, Nieuw Amerongen A van. Oral medicine 3. Anatomie, fysiologie en diagnostische overwegingen bij smaak- en reukstoornissen. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2013;120:34–9.CrossRefPubMed Vissink A, Jager-Wittenaar H, Visser A, Spijkervet FKL, Weissenbruch R van, Nieuw Amerongen A van. Oral medicine 3. Anatomie, fysiologie en diagnostische overwegingen bij smaak- en reukstoornissen. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2013;120:34–9.CrossRefPubMed
go back to reference Vissink A, Jager-Wittenaar H, Visser A, Spijkervet FKL, Weissenbruch R van, Nieuw Amerongen A van. Oral medicine 4. Klinische aspecten, gevolgen. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2013;120:155–62.CrossRefPubMed Vissink A, Jager-Wittenaar H, Visser A, Spijkervet FKL, Weissenbruch R van, Nieuw Amerongen A van. Oral medicine 4. Klinische aspecten, gevolgen. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2013;120:155–62.CrossRefPubMed
go back to reference Vissink A, Jager-Wittenaar H, Visser A, Spijkervet FKL, Weissenbruch R van, Nieuw Amerongen A van. Oral medicine 5. Voedingsadviezen bij en psychosociale aspecten van smaak- en reukstoornissen. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2013;120:208–11.CrossRefPubMed Vissink A, Jager-Wittenaar H, Visser A, Spijkervet FKL, Weissenbruch R van, Nieuw Amerongen A van. Oral medicine 5. Voedingsadviezen bij en psychosociale aspecten van smaak- en reukstoornissen. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2013;120:208–11.CrossRefPubMed
go back to reference Vissink A, Spijkervet FKL, Stegenga B. Geneesmiddelen bij aandoeningen in de tandheelkunde. Geneesmiddelenbulletin. 2012;46:109–16. Vissink A, Spijkervet FKL, Stegenga B. Geneesmiddelen bij aandoeningen in de tandheelkunde. Geneesmiddelenbulletin. 2012;46:109–16.
Metagegevens
Titel
Geneesmiddelen en speeksel
Auteurs
A. Vissink
E.C.I. Veerman
Copyright
2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0387-8_18