Eigen bijdrage in de GGZ stoot niet de mensen met lichtere problematiek maar de minder draagkrachtigen af

In 2011 bestond het voornemen om vanaf 1 januari 2012 een eigen bijdrage in te voeren voor volwassenen die zorg in de tweedelijns GGZ ontvangen. De bedoeling hiervan was om mensen met lichte psychische problemen te ontmoedigen hulp in de gespecialiseerde GGZ te zoeken. Omdat dit voornemen veel onrust veroorzaakte onder gebruikers van tweedelijns GGZ voorzieningen, heeft GGZNederland in November 2011 een online enquête onder deze gebruikers gehouden. Doel was na te gaan in welke mate ze hun gebruik zouden verminderen en bij welke cliënten en binnen welke zorgcircuits dit plaats zou vinden. De gepresenteerde resultaten zijn gebaseerd op de antwoorden van 4996 respondenten. Van de respondenten geeft 70% aan door de invoering van de eigen bijdrage het zorggebruik te gaan verminderen. Naarmate het inkomen lager is, zeggen meer cliënten af te zien van zorg. De ingeschatte ernst van de klachten en de ervaren noodzaak voor zorg is niet gerelateerd aan de geschatte zorgvermindering. De grootste vermindering is te vinden in de Jeugd-GGZ en de verslavingszorg. We concluderen dat niet degenen met lichtere problematiek de tweedelijns zorg gaan mijden, maar de mensen met de laagste inkomens, ongeacht de problematiek die ze hebben. Het voornemen tot invoering van de eigen bijdrage is na het lente-akkoord en de kabinetsformatie van Rutte-II teruggedraaid. Op grond van de gevonden resultaten is te verwachten dat een eigen bijdrage in de tweedelijns GGZ ook in de toekomst niet zal leiden tot minder oneigenlijk gebruik, maar eerder tot een verminderde toegankelijkheid van zorg voor mensen met lage inkomens.