Top

Gepubliceerd in:

01-12-2009 | Artikelen

De relatie tussen het rookgedrag van ouders, hun opvoeding en het rookgedrag van hun adolescenten

Auteurs: Zeena Harakeh, Ron H. J. Scholte, Ad A. Vermulst, Hein de Vries, Rutger C. M. E. Engels

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 4/2009

Samenvatting

De invloed van opvoeding op kinderen is in de afgelopen decennia soms flink ter discussie gesteld; de invloed van genen zou in verhouding veel groter zijn. Recente genetische studies wijzen op het samenspel van genen en omgeving (gen-omgevinginteractie ofwel GxE) en proberen gedeelde en ongedeelde omgevingsinvloeden te specificeren). In onze eigen studies naar gehechtheid en externaliserend probleemgedrag vonden we geen hoofdeffecten voor genetische factoren, maar wel consistente G?E-effecten. Aan de hand van die resultaten wordt het verschil besproken tussen risicogenen en verschil in ontvankelijkheid als context voor de interpretatie van GxE-effecten (bij zowel kinderen als ouders). Genen die invloed hebben op het dopaminesysteem spelen wellicht een rol bij het verklaren van verschillen in ontvankelijkheid voor invloeden uit de omgeving. Zorgvuldige meting van zowel genen als omgeving, en deskundige interventie als beïnvloeding van de (opvoedings)omgeving zijn essentieel voor goed onderzoek naar de rol van genen en omgeving in de ontwikkeling.

vorige artikel Genen in ontwikkeling

volgende artikel Alcoholpreventie in Nederland en Zweden: ‘It takes two to tango’

Een uitgebreide beschrijving van de strategieën voor de analyses en de opzet van de modellen kan worden opgevraagd bij de auteurs. Zie ook het oorspronkelijke artikel: Harakeh, Scholte, Vermulst, De Vries & Engels (in druk).

Avenevoli, S., & Merikangas, K. R. (2003). Familial influences on adolescent smoking. Addiction, 98, 1-20.

Bailey, S. L., Ennett, S. T., & Ringwalt, C. L. (1993). Potential mediators, moderators, or independent effects in the relationship between parents’ former and current cigarette use and their children’s cigarette use. Addictive Behaviors, 18, 601-621.

Bandura, A. (1977). Social learning theory. Oxford: Prentice-Hall.

Bauman, K. E., Foshee, V. A., Linzer, M. A., & Koch, G. G. (1990). Effect of parental smoking classification on the association between parental and adolescent smoking. Addictive Behaviors, 15, 413-422.

Beyers, W., & Goossens, L. (1999). Emotional autonomy, psychosocial adjustment and parenting: Interactions, moderating and mediating effects. Journal of Adolescence, 22, 753-769.

Chassin, L., Presson, C. C., Todd, M., Rose, J. S., & Sherman, S .J. (1998). Maternal socialization of adolescent smoking: The intergenerational transmission of parenting and smoking. Developmental Psychology, 34, 1189-1201.

Clark, P. I., Scarisbrick-Hauser, A., Gautam, S. P., & Wirk, S. J. (1999). Anti-tobacco socialization in homes of African-American and white parents, and smoking and nonsmoking parents. Journal of Adolescent Health, 24, 329-339.

Conrad, K. M., Flay, B. R., & Hill, D. (1992). Why children start smoking cigarettes: Predictors of onset. British Journal of Addiction, 87, 1711-1724.

Darling, N., & Cumsille, P. (2003). Theory, measurement, and methods in the study of family influences on adolescent smoking. Addiction, 98, 21-36.

Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113, 487-496.

De Vries, H., Engels, R. C. M. E., Kremers, S. P. J., Wetzels, J. J. L., & Mudde, A. N. (2003). Parents’ and friends’ smoking status as predictors of smoking onset: findings from six European Countries. Health Education Research, 18, 627-636.

Den Exter Blokland, A. W., Engels, R. C. M. E., Hale iii, W. W., Meeus, W., & Willemsen, M. (2004). Parental smoking cessation and adolescent smoking onset. Preventive Medicine, 38, 359-368.

Engels, R. C. M. E., & Willemsen, M. (2004). Communication about smoking in Dutch families: Associations between anti-smoking socialization and adolescent smoking-related cognitions. Health Education Research, 19, 227-238.

Engels, R. C. M. E., Finkenauer, C., Kerr, M., & Stattin, H. (2005). Illusions of parental control: Parenting and smoking onset in Dutch and Swedish adolescents. Journal of Applied Social Psychology, 35, 1912-1935.

Ennett, S. T., Bauman, K. E., Foshee, V. A., Pemberton, M., & Hicks, K. A. (2001). Parent-child communication about adolescent tobacco and alcohol use: What do parents say and does it affect youth behavior? Journal of Marriage and Family, 63, 48-62.

Finkenauer, C., Engels, R. C. M. E., & Baumeister, R. W. (2005). Parenting and adolescent externalizing and internalizing problems: The role of self-control. International Journal of Behavioral Development, 29, 58-69.

Foshee, V., & Bauman, K. E. (1992). Parental and peer characteristics as modifiers of the bond-behavior relationship: An elaboration of control theory. Journal of Health and Social Behavior, 33, 66-76.

Gray, M. R, & Steinberg, L. (1999). Unpacking authoritative parenting: Reassessing a multidimensional construct. Journal of Marriage and the Family, 61, 574-587.

Harakeh, Z., Scholte, R. H. J., De Vries, H., & Engels, R. C. M. E. (2005). Parental rules and communication: Their association with adolescent smoking. Addiction, 100, 862-870.

Harakeh, Z., Scholte, R. H. J., Vermulst, A. A., De Vries, H., & Engels R. C. M. E. (2004). Parental factors and adolescents’ smoking behavior: An extension of the theory of planned behavior. Preventive Medicine, 39, 951-961.

Harakeh, Z., Scholte, R. H. J., Vermulst, A. A., De Vries, H., & Engels, R. C. M. E. (in druk). The relations between parents’ smoking, general parenting, parental smoking communication, and adolescents’ smoking. Journal of Research on Adolescence.

Henriksen, L., & Jackson, C. (1998). Anti-smoking socialization: Relationship to parent and child smoking status. Health Communication, 10, 87-101.

Holmbeck, G. N., Li, S. T., Schurman, J. V., Friedman, D., & Coakley, R. M. (2002). Collecting and managing multisource and multimethod data in studies of pediatric populations. Journal of Pediatric Psychology, 27, 5-18.

Jackson, C. (1997). Initial and experimental stages of tobacco and alcohol use during late childhood: relation to peer, parent, and personal risk factors. Addictive Behaviors, 22, 685-698.

Kerr, M., & Stattin, H. (2000). What parents know, how they know it, and several forms of adolescent adjustment. Developmental Psychology, 36, 366-380.

Little, T. D., Cunningham, W. A., Shahar, G., & Widaman, K. F. (2002). To parcel or not to parcel: Exploring the question, weighing the merits. Structural Equation Modeling, 9, 151-173.

Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (2001). Mplus user’s guide (2nd ed.). Los Angeles: Muthén & Muthén.

Nasser, F. & Wisenbaker, J. (2006). A Monte Carlo study investigating the impact of item parceling strategies on parameter estimates and their standard errors in cfa. Structural Equations Modeling, 13, 204-228.

Satorra, A. & Bentler, P. M. (1999). A scaled difference chi-square test statistic for moment structure analysis. (Technical report.) Los Angeles: University of California.

Scholte, R. H. J., Van Lieshout, C. F. M., & Van Aken, M. A. G. (2001). Perceived relational support in adolescence: Dimensions, configurations and adolescent adjustment. Journal of Research on Adolescence, 11, 71-94.

Stanton, W. R. (1995). dsm-iii-r tobacco dependence and quitting during late adolescence. Addictive Behavior, 20, 595-603.

Steinberg, L., Lamborn, S. D., Darling, N., Mounts, N. S., & Dornbusch, S. M. (1994). Over time changes in adjustment and competence among adolescents from authoritative, authoritarian, indulgent, and neglectful families. Child Development, 65, 754-770.

Sulloway, F. J. (1995). Birth order and evolutionary psychology: A meta-analytic overview. Psychological Inquiry, 6, 75-80.

Sulloway, F. J. (1996). Born to rebel: Birth order, family dynamics, and creative lives. New York: Pantheon Books.

Titel: De relatie tussen het rookgedrag van ouders, hun opvoeding en het rookgedrag van hun adolescenten
Auteurs: Zeena Harakeh
Ron H. J. Scholte
Ad A. Vermulst
Hein de Vries
Rutger C. M. E. Engels
Publicatiedatum: 01-12-2009
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Kind en adolescent / Uitgave 4/2009
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03087959

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2009

Richtlijnen gewenst voor de jeugdzorg

Genen in ontwikkeling

Alcoholpreventie in Nederland en Zweden: ‘It takes two to tango’

Ontvangen

Straf voor iedere leerling die het verdient?

2.345 Jeugdigen (z)onder dak