Chronisch-psychiatrische patiënten in de huisartspraktijk

Iedere huisarts heeft in de praktijk een flink aantal patiënten die door langdurige psychiatrische problemen ernstig in het dagelijks functioneren belemmerd worden. Het gaat om een nogal heterogene groep mensen: 1) schizofrene patiënten met terugkerende psychotische episodes, die leiden tot herhaalde opnames en langdurig gebruik van antipsychotische medicatie; 2) patiënten met persisterende stemmingsstoornissen, manische en depressieve episodes, met blijvende depressieve klachten of persisterende angsten en 3) patiënten met ernstige persoonlijkheidsstoornissen. De ernst van hun toestand en de chroniciteit worden niet alleen door de diagnose, maar vooral ook door de sociale invaliditeit bepaald. Het gaat om mensen die zonder intensieve zorg en ondersteuning ernstig disfunctioneren. Nog niet de helft van deze patiënten krijgt de zorg die ze nodig hebben, namelijk een actieve revaliderende benadering.

Wat is de rol van de huisarts in de zorg voor deze groep patiënten naast de gewone somatische zorg? De huisarts kan attent ontregeling en decompensatie signaleren en actie ondernemen, in overleg gaan met anderen in de geestelijke gezondheidszorg. De huisarts kan als ‘gezinsarts’ aan psycho-educatie doen: de omgeving begeleiden bij het accepteren van en leren omgaan met deze moeilijke en vaak lastige mensen. De huisarts kan medicatie verstrekken en adequate inname bewaken en een rol op zich nemen volgens een (na)zorgplan. Huisartsen zullen een bescheiden, maar belangrijke rol in het casemanagement van deze patiënten moeten spelen.