Top

Gepubliceerd in:

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

6. Gezinskenmerken

Auteurs : Evert Scholte, Jan van der Ploeg

Gepubliceerd in: Handboek sociaal-emotionele vaardigheden

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Het gezin speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen van sociale en emotionele vaardigheden. Vijf gezinskenmerken vervullen daarbij een essentiële rol. Niet alleen de manier van opvoeden is belangrijk, ook de relatie tussen de opvoeders is van belang, evenals de communicatie tussen de gezinsleden, de organisatie van het gezinsleven en de sociale steun buiten het gezin, waarop een beroep kan worden gedaan. We laten eerst zien hoe de gezinsfactoren een belemmering vormen voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Daarna behandelen we de vraag hoe het gezinsleven kan bevorderen dat voldoende sociale en emotionele vaardigheden tot ontwikkeling komen, zowel bij zich normaal ontwikkelende jeugdigen als bij jeugdigen met sociaal-emotionele gedragsproblemen. We presenteren een aantal interventies om vastgelopen of vastlopende gezinssituaties weer vlot te trekken. Tevens worden een aantal suggesties gedaan die het functioneren van gezinnen kunnen bevorderen.

vorige hoofdstuk Leervaardigheden

Abrahamse, M. E., Junger, M., Chavannes, E. L., Coelman, F. J., Boer, F., & Lindauer, R. J. (2012). Parent-child interaction therapy for preschool children with disruptive behaviour problems in the Netherlands. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 6, 24.CrossRefPubMedPubMedCentral

Alexander, J. F., & Sexton, T. L. (2002). Functional Family Therapy: A model for treating high-risk acting-out youth. In J. Lebow (Ed.), Comprehensive Handbook of Psychotherapy. New York: John Wiley.

Aussems, S. (2007). Opvoedingsondersteuning onderzocht. Amsterdam: SWP.

Beznies, K., & Mychasiuk, R. (2009). Fostering family resiliency: a review of the key protective factors. Child & Family Social Work, 14, 103–114.CrossRef

Bogt, T. F. M. ter, Dorsselaer, S., & Vollebergh, W. A. M. (2003). Psychische gezondheid en risicogedrag onder scholieren. Utrecht: Trimbos Instituut.

Borduin, C., et al. (1995). Multisystematic treatment of Serious Juvenile Offenders. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 63, 569–578.CrossRefPubMed

Bowlby, J. (1962). Attachment and loss, (Vol. 1). Attachment. New York: Basis Books.

Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Separation: Anxiety and anger (vol. 2). New York: Basic Books.

Buehler, C. (2001). Adjustment. In J. Touliatos, B. F. Perlmutter, & M. A. Straus (Eds.), Handbook of family measure techniques. Thousand Oaks: Sage.

Carlson, E. A., Jacobvitz, D., & Sroufe, A. (1995). A developmental investigation in attentiveness and hyperactivity. Child Development, 66, 37–54.CrossRefPubMed

Carr, A. (2014). The evidence base for family therapy and systematic interventions for child-focused problems. Journal of Family Therapy, 36, 107–157.CrossRef

Cussen, A., Sciberra, E., Ukoummunne, O., & Efron, D. (2012). Relationship between symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder aand family functioning. European Journal of Pediatrics, 171, 271–280.CrossRefPubMed

DeVore, E., & Ginsburg, K. (2005). The protective effects of good parenting on adolescents. Pediatrics, 17, 460–465.

Dijkstra, S., Creemers, H. E., Asscher, J. J., & Stams, G. J. J. M. (2014). Family Group Conferencing in child welfare: A systematic review and meta-analytic study on the effectiveness of Family Group Conferencing in child welfare. Den Haag: WODC.

Fisher, L. (1976). Dimensions of family assessment. Journal of marriage and family counseling, 12, 367–382.CrossRef

Foley, M. (2011). A comparison of family adversity and family dysfunction in families of children with ADHD and families and children without ADHD. Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 16, 39–49.CrossRefPubMed

Green, B., Furrer, C., & McAllister, C. (2007). How Do Relationships Support Parenting? Effects of Attachment Style and Social Support on Parenting Behavior in an At-Risk Population. American Journal of Community Psychology, 40(1–2), 96–108. doi:10.1007/s10464-007-9127-y.CrossRefPubMed

Grotevant, H. D., & Carlson, C. I. (1989). Family Assessment. New York: Guilford.

Henggeler, S. W. et al. (1998). Multusystematic Treatment of Anti-social Behavior in Children and Adolescents. New York: Guilford Press.

Higgins, D. J., Baily, S. R., & Pearce, J. C. (2005). Factors associated with functioning style and coping strategies of families with a child with an autism spectrum disorder. Autism, 9, 125–137.CrossRefPubMed

Hoeve, M. (2006). Opvoeding en delinquent gedrag: Een meta-analyse. In J. R. M. Gerrsdi (Red.) Het belang van school, ouders, vrienden en buurt. Assen: Van Gorcum.

Hungerford, A., & Cox, M. J. (2006). Family Factors in Child care Research. Evaluation Review, 30, 631–655.CrossRefPubMed

Ingoldsby, E. M., Shaw, D. S., Winslow, E., & Crisis, M. M. (2006). Neigborhood Disadvantage, Parent-Child Conflict, Neigborhood Peer Relationships, and Early Antisocial Behavior Problem Trajectories. Journal of Abnormal Child Psychology, 34, 303–319.PubMed

Johnson, L., & Thomas, V. (1999). Influences on the inclusion of children in family therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 25, 117–123.CrossRefPubMed

Kazdin, A. E. (1995). Conduct Disorders in Childhood and Adloescence. London: Sage.CrossRef

Kemper, A. A. M. (2004). Intensieve vormen van thuisbehandeling. Nijmegen: Academisch Proefschrift.

Kolko, D. J., Dorn, L. D., Bukstein, O., & Burke, J. D. (2008). Clinically Referred ODD Children with or without CD and Healthy Controls. Journal of Child and Family Studies, 17, 714–734.CrossRef

Laurin, J. C., Joussemet, M., Tremblay, R. E., & Boivin, M. (2015). Early forms of Controlling Parenting and the Development of Child Anxiety. Journal of Child and Family Study, 24, 3279–3292.CrossRef

McCreary, L. L., & Dancy, B. L. (2004). Dimensions of Family Functioning. Journal of Marriage and Family, 66, 690–701.CrossRef

McGuigan, W. M., Vuchinich, S., & Tang, C. (2014). Negative Communication Behaviors During Family Problem Solving. Journal of Family Communcation, 14, 95–111.CrossRef

Midouhas, E., Yogaratnam, A., Flouri, E., & Charman, T. (2013). Psychopathology Trajectories of Children With Autism Spectrum Disorder. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 52, 1057–1073.CrossRefPubMed

Nadeem, E., Romo, L. R., Sigman, M., Lefkowitz, E. S., & Au, T. K. (2007). The validity of observational measures in detecting optimal maternal communication styles. Journal of Research on Adolescence, 17, 153–168.CrossRef

Ogden, T., Forgath, M. S., Askeland, E., Patterson, G. R., & Bullock, B. M. (2005). Large scale implementation of PMT at the national level. Journal of Social Work Practice, 19, 317–329.CrossRef

Patterson, G. (1982). Coercive Family Process. Eugene: ORCastalia Publishers.

Ploeg, J. D. van der, & Scholte, E. M. (2001). ADHD-kinderen in intwikkeling. Utrecht: de Graaff.

Ploeg, J. D. van der (2007). Leven (z)onder vrienden. Rotterdam: Lemniscaat

Ploeg, J. D. van der, & Scholte, E. M. (2008). Handleiding Gezinsvragenlijst (GVL). Hoputen: BSL.

Ploeg, J. D. van der, & Scholte, E. M. (2009). Prevalentie van gezinsproblemen in Nederland. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 48, 151–160.

Ploeg, J. D. van der (2011). Gedragsproblemen. Rotterdam: Lemniscaat.

Rimm-Kaufman, S. E., Voorhees, M. D., Snell, M. E., & La Paro, K. M. (2003). Improving the Sensitivity and Responsivity of Preservice Teachers. Topics in Early Childhood Special Education, 23, 151–163.CrossRef

Rispens, J., Hermanns, J. A. M., & Meeus, W. H. J. (1996). Opvoeden in Nederland. Assen: Van Gorcum.

Roskam, I., Brassart, E., Loop, L., Mouton, B., & Schelstraete, A. (2015). Stimulating parents self-efficacy beliefs or verbal responsiveness. Behaviour Research and Therapy, 72, 38–48.CrossRefPubMed

Sanders, M. R., Markie-Dadds, C., & Turner, K. M. T. (2001). Practioners Manual for Standard Triple P. Brisbane: Australian Academic Press.

Scholte, E. M., & Sontag, L. (1991). Opvoeding en ontwikkeling. Amsterdam/Utrecht: Nippo/PCOJ.

Scholte, E. M., & Ploeg, J. D. van der (2013). Sociaal Emotionele Vragenlijst (SEV). Houten: Bohn, Stafleu van Loghum (BSL).

Scholte, E. M., & Ploeg, J. D. van der. (2015). The Family Questionnaire. Journal of Family Issues, 36: 1810–1828. doi: 10.1177/0192513X13506707.

SCP. (2005). Kinderen in Nederland. Den Haag: SCP.

Shire, S. Y., Gulsrud, A., & Kasari, C. (2016). Increasing Responsive Parent-Child Interactions and Joint Engagement. Journal Autism and Developmental Disorders, 46, 1737–1747.CrossRef

Spence, S. H., O’Callaghan, M. J., Williams, G. M., Najman, J. M., & Bor, W. (2002). Maternal anxiety and depression, poverty and marital relationship factors during early childhood as predictors of anxiety and depressive symptoms in adolescence. Journal of Child Psycholy and Psychiatry, 43(4), 457–469. doi:10.1111/1469-7610.00037.CrossRef

Spruit, E., & Kormos, H. (2014). Handboek scheiden en de kinderen. Voor de beroepskracht die met scheidingskinderen te maken heeft. Houten: Bohn, Stafleu, van Loghem.

Swanson, J. M., & Volkow, N. D. (2009). Psychopharmacology, concepts and opinions about the use of stimulant medications. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 2009(50), 180–193.CrossRef

Taylor, R. D., & Lopez, E. I. (2005). Family management practice, school achievement, and problem behavior. Applied Developmental Psychology, 26, 39–49.CrossRef

Thompson, R. A. (2015). Social support and child protection: Lessons learned and learning. Child Abuse & Neglect, 41, 19–29.CrossRef

Vollebergh, W. A. M. (2007). Geestelijke gezondheid van adolescenten; een voorstudie. Utrecht: Trimbos Instituut.

Titel: Gezinskenmerken
Auteurs: Evert Scholte
Jan van der Ploeg
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Handboek sociaal-emotionele vaardigheden
Print ISBN: 978-90-368-1413-3

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1414-0

Copyright: 2017
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1414-0_6

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen