Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-07-2014 | Getoetst

Behandeling van persoonlijkheidsstoornissen in een forensische setting

De inbedding van de delictscenarioprocedure in een schematherapeutische behandeling

Auteurs: Marit Kool, Helga Aalders

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 5/2014

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Dit artikel beschrijft de behandeling van een forensische patiënt met een persoonlijkheidsstoornis, waarbij de delictscenarioprocedure wordt ingebed in een schematherapeutische behandeling, ten einde het recidiverisico te verkleinen. Hiertoe worden de delictketen en het terugvalpreventieplan opgesteld vanuit het schemamodusmodel en worden verschillende schematherapeutische technieken ingezet. In de beschreven casus resulteerde de behandeling in een toename van de lijdensdruk, tot een ‘gezond’ niveau en een toename van het zoeken van sociale steun bij problemen. De metingen geven tevens aanwijzingen voor een daling van het recidiverisico. Naast de penitentiaire setting en enkele beperkingen ten aanzien van de meetinstrumenten, is de belangrijkste beperking in de behandeling dat de primaire woede niet bewerkt heeft kunnen worden in de behandeling, wat een blijvend risico op agressieve acting-out suggereert. In de discussie wordt ervoor gepleit een dergelijke behandeling in te zetten, als de persoonlijkheidsproblematiek een rol speelt in het delictgedrag.
Literatuur
go back to reference Aalders, H. & Dijk, J. van (2012). Schemagerichte therapie in de praktijk. Amsterdam: Hogrefe. Aalders, H. & Dijk, J. van (2012). Schemagerichte therapie in de praktijk. Amsterdam: Hogrefe.
go back to reference Arrindell,W.A. & Ettema, J.H.M. (1986). SCL-90. Symptom Checklist. Handleiding bij eenmultidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets Test Publishers. Arrindell,W.A. & Ettema, J.H.M. (1986). SCL-90. Symptom Checklist. Handleiding bij eenmultidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets Test Publishers.
go back to reference Beek,D.J. van (1999). De delictscenarioprocedure bij seksueel agressieve delinquenten. Gouda: Quint. Beek,D.J. van (1999). De delictscenarioprocedure bij seksueel agressieve delinquenten. Gouda: Quint.
go back to reference Bernstein,D.P. (2009). Effecten van schematherapie bij forensische patiënten. Lezing Najaarsconferentie VGCt. Bernstein,D.P. (2009). Effecten van schematherapie bij forensische patiënten. Lezing Najaarsconferentie VGCt.
go back to reference Bernstein,D.P. & Nijman, H. (in review). Treatment of personality disordered offenders in the Netherlands: a multicenter randomized clinical trial on the effectiveness of Schema Therapy. International Journal of Forensic Mental Health. Bernstein,D.P. & Nijman, H. (in review). Treatment of personality disordered offenders in the Netherlands: a multicenter randomized clinical trial on the effectiveness of Schema Therapy. International Journal of Forensic Mental Health.
go back to reference Bernstein, D.P., Arntz, A. & Vos, M.E. de (2007). Schemagerichte therapie in de forensische setting. Theoretisch model en voorstellen voor best clinical practice. Tijdschrift voor Psychotherapie, 33, 120–139.CrossRef Bernstein, D.P., Arntz, A. & Vos, M.E. de (2007). Schemagerichte therapie in de forensische setting. Theoretisch model en voorstellen voor best clinical practice. Tijdschrift voor Psychotherapie, 33, 120–139.CrossRef
go back to reference Bernstein, D.P., Vos, M.E. de & Broek, E. van den (2009). Mode Observation Scale. Ongepubliceerd manuscript. Bernstein, D.P., Vos, M.E. de & Broek, E. van den (2009). Mode Observation Scale. Ongepubliceerd manuscript.
go back to reference Bregman, I.M. & Wartna, B.S. J. (2011). Recidive TBS 1974-2008. Ontwikkelingen in de strafrechtelijke recidive van ex-terbeschikkinggestelden. Den Haag:WODC. Bregman, I.M. & Wartna, B.S. J. (2011). Recidive TBS 1974-2008. Ontwikkelingen in de strafrechtelijke recidive van ex-terbeschikkinggestelden. Den Haag:WODC.
go back to reference Canton,W. J., Veer, T.S. van der, Panhuis, P. J.A. van, Verheul, R. & Brink, W. van den (2004). De voorspellende waarde van risicotaxatie bij de rapportage pro Justitie. Onderzoek naar deHKT-30 en de klinische inschatting. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46, 525–535. Canton,W. J., Veer, T.S. van der, Panhuis, P. J.A. van, Verheul, R. & Brink, W. van den (2004). De voorspellende waarde van risicotaxatie bij de rapportage pro Justitie. Onderzoek naar deHKT-30 en de klinische inschatting. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46, 525–535.
go back to reference Giesen-Bloo, J., Dyck, R. van, Spinhoven, P., Tilburg, W. van, Dirksen, C., Asselt, T. van, Kremers, I., Nadort, M. & Arntz, A. (2006). Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder: a randomized clinical trial of schema focused therapy versus transference focused psychotherapy. Archives of General Psychiatry, 63, 649–658.PubMedCrossRef Giesen-Bloo, J., Dyck, R. van, Spinhoven, P., Tilburg, W. van, Dirksen, C., Asselt, T. van, Kremers, I., Nadort, M. & Arntz, A. (2006). Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder: a randomized clinical trial of schema focused therapy versus transference focused psychotherapy. Archives of General Psychiatry, 63, 649–658.PubMedCrossRef
go back to reference Heuvel, A. van den & Draat, N (2010). Nieuwe ontwikkelingen binnen de risicotaxatie van gewelddadig gedrag. Onderzoek naar deHCR:V3 ten opzichte van deHCR-20. Ongepubliceerd manuscript. Utrecht: Universiteit Utrecht. Heuvel, A. van den & Draat, N (2010). Nieuwe ontwikkelingen binnen de risicotaxatie van gewelddadig gedrag. Onderzoek naar deHCR:V3 ten opzichte van deHCR-20. Ongepubliceerd manuscript. Utrecht: Universiteit Utrecht.
go back to reference Jacobson,N.S. & Truax, P. (1991). Clinical significance: a statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12–19.CrossRef Jacobson,N.S. & Truax, P. (1991). Clinical significance: a statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12–19.CrossRef
go back to reference Kee, G., Schaafsma, G. & Hildebrand, M. (2009). Gestructureerde risicotaxatie en schemagerichte therapie in de forensische psychiatrie, een aanzet tot integratie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 35, 242–261.CrossRef Kee, G., Schaafsma, G. & Hildebrand, M. (2009). Gestructureerde risicotaxatie en schemagerichte therapie in de forensische psychiatrie, een aanzet tot integratie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 35, 242–261.CrossRef
go back to reference Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de ggz (2008). Multidisciplinaire richtlijn persoonlijkheidsstoornissen. Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van volwassen patiënten met een persoonlijkheidsstoornis. Utrecht: Trimbosinstituut. Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de ggz (2008). Multidisciplinaire richtlijn persoonlijkheidsstoornissen. Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van volwassen patiënten met een persoonlijkheidsstoornis. Utrecht: Trimbosinstituut.
go back to reference Lobbestael, J., Arntz, A., Löbbes, A. & Cima, M. (2009).A comparative study of patients and therapists’ reports of schema modes. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 40, 571–579.PubMedCrossRef Lobbestael, J., Arntz, A., Löbbes, A. & Cima, M. (2009).A comparative study of patients and therapists’ reports of schema modes. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 40, 571–579.PubMedCrossRef
go back to reference Luteijn, F. & Kok, A.R. (1985). Herziene NVM handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger. Luteijn, F. & Kok, A.R. (1985). Herziene NVM handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Luteijn, F., Starren, J. & Dijk, H. van (2000). Tweede herziene NPV handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger. Luteijn, F., Starren, J. & Dijk, H. van (2000). Tweede herziene NPV handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Nadort, M., Arntz, A., Smit, J.H., Giesen-Bloo, J., Eikelenboom, M., Spinhoven, P., Asselt, T. van, Wending, M. & Dyck, R. van (2009). Implementation of outpatient schema therapy for borderline personality disorder with versus without crisis support by the therapist outside office hours: a randomized trial. Behaviour Research and Therapy, 47, 961–973.PubMedCrossRef Nadort, M., Arntz, A., Smit, J.H., Giesen-Bloo, J., Eikelenboom, M., Spinhoven, P., Asselt, T. van, Wending, M. & Dyck, R. van (2009). Implementation of outpatient schema therapy for borderline personality disorder with versus without crisis support by the therapist outside office hours: a randomized trial. Behaviour Research and Therapy, 47, 961–973.PubMedCrossRef
go back to reference Panksepp, J. (2004). Biological psychiatry sketched: past, present, future. J. Panksepp (Ed.), Textbook of biological psychiatry (pp. 3-32).New York:Wiley. Panksepp, J. (2004). Biological psychiatry sketched: past, present, future. J. Panksepp (Ed.), Textbook of biological psychiatry (pp. 3-32).New York:Wiley.
go back to reference Ruiter, C.D. de (2007). Persoonlijkheidsstoornissen in de forensische setting. In, E.H.M. Eurelings-Bontekoe, R. Verheul & W.M. Snellen (red.), Handboek persoonlijkheidspathologie (pp. 469-494). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef Ruiter, C.D. de (2007). Persoonlijkheidsstoornissen in de forensische setting. In, E.H.M. Eurelings-Bontekoe, R. Verheul & W.M. Snellen (red.), Handboek persoonlijkheidspathologie (pp. 469-494). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
go back to reference Schreurs, P. J.G., Willige, G. van de, Brosschot, J.F., Tellegen, B. & Graus, G.M.H. (1993). Herziene handleiding UCL. Lisse: Swets & Zeitlinger. Schreurs, P. J.G., Willige, G. van de, Brosschot, J.F., Tellegen, B. & Graus, G.M.H. (1993). Herziene handleiding UCL. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Wartna, B.S. J., Albeda, I.M. & Verweij, S. (2013). Wat werkt in Nederland en wat niet? Een meta-analyse van Nederlands recidiveonderzoek naar de effecten van strafrechterlijke interventies. Den Haag: Boom Lemma. Wartna, B.S. J., Albeda, I.M. & Verweij, S. (2013). Wat werkt in Nederland en wat niet? Een meta-analyse van Nederlands recidiveonderzoek naar de effecten van strafrechterlijke interventies. Den Haag: Boom Lemma.
go back to reference Wartna, B.S. J., Tollenaar, N., Blom, M., Alma, S.M., Bregman, I.M. & Essers, A.A.M. (2011). Recidivebericht 2002-2008. Ontwikkelingen in de strafrechtelijke recidive van Nederlandse justitiabelen. Den Haag:WODC. Wartna, B.S. J., Tollenaar, N., Blom, M., Alma, S.M., Bregman, I.M. & Essers, A.A.M. (2011). Recidivebericht 2002-2008. Ontwikkelingen in de strafrechtelijke recidive van Nederlandse justitiabelen. Den Haag:WODC.
go back to reference Werkgroep Risicotaxatie Forensische Psychiatrie (2002). Handleiding HKT- 30, versie 2002. Den Haag: Ministerie van Justitie, Dienst Justitiële Inrichtingen. Werkgroep Risicotaxatie Forensische Psychiatrie (2002). Handleiding HKT- 30, versie 2002. Den Haag: Ministerie van Justitie, Dienst Justitiële Inrichtingen.
go back to reference Young, J., Arntz, A., Atkinson, T., Lobbestael, J., Weishaar, M., Vreeswijk, M.F. van & Klokman, J. (2007). Schema Mode Inventory (SMI version 1). New York: Schema Therapy Institute. Young, J., Arntz, A., Atkinson, T., Lobbestael, J., Weishaar, M., Vreeswijk, M.F. van & Klokman, J. (2007). Schema Mode Inventory (SMI version 1). New York: Schema Therapy Institute.
go back to reference Young, J.E. & Brown, G. (1994). Young Schema-Questionnaire (2nd ed.). In J.E. Young (Ed.), Cognitive therapy for personality disorders: a schema-focused approach (Rev. ed., pp. 63-76). Sarasota, FL: Professional Resource Press. Young, J.E. & Brown, G. (1994). Young Schema-Questionnaire (2nd ed.). In J.E. Young (Ed.), Cognitive therapy for personality disorders: a schema-focused approach (Rev. ed., pp. 63-76). Sarasota, FL: Professional Resource Press.
go back to reference Young, J.E., Klosko, J.S. & Weishaar, M.E. (2003). Schema therapy. A practitioner’s guide. New York: Guilford Press. Young, J.E., Klosko, J.S. & Weishaar, M.E. (2003). Schema therapy. A practitioner’s guide. New York: Guilford Press.
Metagegevens
Titel
Behandeling van persoonlijkheidsstoornissen in een forensische setting
De inbedding van de delictscenarioprocedure in een schematherapeutische behandeling
Auteurs
Marit Kool
Helga Aalders
Publicatiedatum
01-07-2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 5/2014
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI
https://doi.org/10.1007/s12485-014-0052-x