Top

2006 | mbo verpleegkundige/niveau 4 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Assisteren bij de behandeling: kroon- en brugwerk

Auteur: Drs. A. van den Akker

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Boekenserie : Standby praktijkreeks

Over dit boek

Vervaardigen van kronen en bruggen is een technisch ingewikkelde behandeling. Voor het slagen van de behandeling, is het van groot belang dat de assistente de tandarts op een goede manier kan bijstaan.

Dit deel uit de Standby Praktijkreeks is voor de assistente daarbij een onmisbare steun. In de eerste plaats omdat een goed algemeen overzicht wordt gegeven van de gang van zaken bij deze behandeling. Daarnaast biedt het boek belangrijke tips en trucs voor de behandeling. Tevens wordt de communicatie met de tandtechnicus en de patiënt toegelicht. Met de kennis die dankzij dit boek op deze gebieden wordt opgedaan, zal de tandartsassistente de tandarts beter kunnen ondersteunen en ook moeilijke situaties en problemen veel beter de baas kunnen.Zoals bij praktische onderpen als deze hoort, is de informatie gebaseerd op situaties uit de dagelijkse praktijk. De gepresenteerde casuïstiek en theorie zijn bovendien rijk voorzien van foto"s.

Tandartsassistenten (in opleiding), maar ook de tandarts zelf en de mondhygiënisten, kunnen zich zo een uitstekend beeld vormen van alle facetten van de behandeling en de verworven kennis direct in de praktijk toepassen.

Inhoudsopgave

Voorwerk

1 Inleiding

Samenvatting

Een kroon is een duurzame voorziening en soms een laatste redmiddel om een element te behouden. Het maken en plaatsen ervan vergt veel inzet, tijd en precisie van de tandarts en tandartsassistent en veel geduld van de patiënt. Maar al die inspanningen kunnen tot een zeer bevredigend resultaat leiden.

De behandeling bestaat uit een aantal stappen die in de volgende hoofdstukken uitgebreider aan bod zullen komen.

A. van den Akker

2 De voorbereiding en de preparatiefase

Samenvatting

Een goede voorbereiding is het halve werk. Dat geldt ook voor het vervaardigen van een kroon. De patiënt van tevoren goed informeren is tegenwoordig een must. Het kan veel problemen achteraf voorkomen. Het tandheelkundig team wint ook zelf informatie in. Een röntgenfoto en een afdruk van de beginsituatie worden gemaakt. Eventueel worden er ook nog mondfoto’s genomen. Op deze manier wordt de behandeling goed gedocumenteerd.

De assistent is vooral van dienst bij het begeleiden van de patiënt, het klaarzetten en aanreiken van de benodigde spullen zoals anesthesie- en afdrukmateriaal. Hij kan ook zelfstandig aan het werk en van de tandarts een aantal taken overnemen, zoals het maken van de beginafdruk, het passen van de lepels en het maken van de röntgenfoto’s en mondfoto’s.

Na het geven van een verdoving wordt het element beslepen en is de volgende fase van de behandeling aan de beurt: de afdruk. Tijdens en na de preparatiefase helpt de assistent de tandarts vooral met het afzuigen van de spray van de boor, het opruimen van materiaal en instrumentarium en de begeleiding van de patiënt.

A. van den Akker

3 Afdrukken maken

Samenvatting

Een goede afdruk is van essentieel belang voor een goede kroon. Het maken van een afdruk verloopt in een aantal stappen, waarbij tandarts en assistent goed op elkaar ingespeeld moeten zijn. De voorbereiding bestaat uit het klaarleggen en prepareren van de afdrukmaterialen en lepels. Na goed reinigen en droogleggen van de stomp wordt de afdruk gemaakt. Timing is hierbij belangrijk. Een goede desinfectie van de afdruk is belangrijk om de tandtechnicus een schoon en net werkstuk aan te leveren. Tot slot dienen de afdrukhulpstukken gereinigd te worden. Dit garandeert ook in de toekomst een betrouwbare en schone verwerking van de afdrukmaterialen.

In bijlage I is meer informatie te vinden over de verschillende methodes en materialen voor afdrukken die er zijn en over het nut van eventuele gingivectomie en in hoofdstuk 8 over de verschillende soorten beetregistraties.

A. van den Akker

4 Noodkroon plaatsen

Samenvatting

In de laatste fase van de eerste, lange zitting wordt de noodkroon vervaardigd, met als doel de beslepen tand te beschermen en de patiënt een esthetisch en bruikbaar alternatief te bieden voor de fase waarin de tandtechnicus met de definitieve kroon bezig is. Voor de assistent zijn het goed invullen van de techniekbon en het goed verzorgen van de afdrukken belangrijke aandachtspunten. Ook is het belangrijk de patiënt goede tips en informatie mee te geven na het eerste bezoek. Veel informatie wordt vergeten, geef daarom bij voorkeur ook schriftelijke informatie mee. Het NIGZ heeft een goede folder met de titel Kronen en bruggen.

A. van den Akker

5 Tandtechniek en kleur- en vormbepaling

Samenvatting

In dit hoofdstuk zijn alle aspecten van de kleurbepaling aan bod geweest. De voorwaarden voor het bepalen van de kleur zijn behandeld, en er is achtergrondinformatie over kleur en vorm gegeven. Een goede communicatie tussen het tandheelkundig team en de tandtechnicus is in dit kader van groot belang. De assistent kan hier dus een zinvolle bijdrage aan leveren.

De kleur van de bovenfrontelementen en andere restauraties in de esthetische zone wordt meestal bepaald in het tandtechnisch laboratorium. In andere gevallen kan dit door de tandarts of de assistent gedaan worden.

Het vervaardigen van de kroon zelf is veel werk. Dat wordt nogal eens onderschat wordt. Een tandtechnicus zal niet blij zijn met de opmerking: ‘Hij past niet goed, dus doe het maar even over.’ Daarom is goede communicatie tussen tandarts, assistent, tandtechnicus en patiënt een eerste vereiste voor een goed eindresultaat.

De assistent speelt hierbij een belangrijke ondersteunende rol. De techniekbon moet goed en eenduidig ingevuld zijn, de gegevens over vorm en kleur moeten kloppen, en de afdrukken moeten goed verzorgd en netjes ingepakt zijn. Ten slotte controleert de assistent of de afspraken met de patiënt en de tandtechnicus kloppen.

A. van den Akker

6 Kroon plaatsen

Samenvatting

Het plaatsen van de kroon is de laatste stap in het proces, het is letterlijk de kroon op het werk! Tandarts, tandartsassistent, tandtechnicus en de patiënt hebben nauw samengewerkt om tot het resultaat te komen. Goede communicatie tussen alle betrokkenen is hierbij van belang.

Het cementeren dient voldoende aandacht te krijgen en is mede bepalend voor het langdurig functioneren van de kroon. In bijlage III is meer te vinden over de verschillende soorten cementen en hun toepassingen. Informatie over bijzondere situaties die zich kunnen voordoen bij het plaatsen is te lezen in bijlage IV.

Ook een goede nazorg is van belang. Tandarts en assistent dienen alert te zijn op nabezwaren en complicaties.

A. van den Akker

7 De opbouw

Samenvatting

Een opbouw wordt gemaakt om voldoende houvast voor de kroon te verkrijgen. Dit kan op verschillende manieren gebeuren en de methode is afhankelijk van de hoeveelheid tandmateriaal die resteert, de plaats in de mond en de materiaalvoorkeur van de tandarts. Zo zal een voortand meestal met composiet worden opgebouwd om donkere doorschemering van een metalen opbouw te voorkomen. Extra handelingen komen te pas. Maar ook bij het maken van de noodkroon en het definitief plaatsen van de kroon en opbouw is de procedure iets afwijkend.

A. van den Akker

8 Beetregistraties

Samenvatting

Een beetregistratie kan simpel of complex zijn. Vaak kan de tandarts door een verstandige volgorde van beslijpen te kiezen de registratie simpel houden, bijvoorbeeld door een beetstop. Bij een enkele of solitaire kroon kan vaak worden volstaan met een eenvoudige registratie. Als er echter een aanzienlijke hoeveelheid tandmateriaal ontbreekt en een verantwoord functioneel herstel wordt nagestreefd, zijn er speciale aanvullende beetregistraties nodig. Met behulp van een face-bowregistratie en extra wasbeten is montage van de modellen in een individueel instelbare articulator mogelijk. De tandarts kiest dan voor maximale occlusie of centrale relatie.

A. van den Akker

9 Overige technieken

Samenvatting

Bruggen, inlays, facings en kronen op implantaten zijn belangrijke middelen om verloren gegane of afwezige elementen te herstellen of vervangen. Het vervaardigen en plaatsen lijkt vaak sterk op de werkwijze bij kronen. Bij bruggen zijn echter aanvullende maatregelen nodig zijn om tot een stabiele beetregistratie te komen. Bovendien moet er bij het plaatsen een niet te snel hardend cement gebruikt worden. Tot slot verdient de mondhygiëne bij een brug extra aandacht.

Inlays kunnen tegenwoordig door de computer ontworpen en gefreesd worden en dit lijkt in de toekomst ook voor kronen mogelijkheden te bieden. Het plaatsen van porseleinen inlays verschilt van het plaatsen van een kronen doordat composiet(cement) gebruikt wordt. Hiervoor zijn speciale technieken zoals silaniseren en ets-bonding nodig.

Met porseleinen facings zijn mooie restauraties te maken, waarbij veel minder gezond tandweefsel geofferd hoeft te worden dan bij kronen. De procedure wijkt voor de assistent niet veel af van die bij kronen. Het plaatsen gebeurt, net als bij inlays, met behulp van composietcementen en de ets-bondingtechniek. Het afwerken vergt meer tijd en aandacht.

Kronen op implantaten zullen steeds vaker voorkomen in de dagelijkse praktijk. Op die manier kunnen gebitselementen die verloren zijn gegaan of zelfs nooit aanwezig zijn geweest, vervangen worden. Met name het afdrukken en plaatsen verschillen van de werkwijze bij een gewone kroon omdat er speciale hulpstukken gebruikt worden.

A. van den Akker

Nawerk

Titel: Assisteren bij de behandeling: kroon- en brugwerk
Auteur: Drs. A. van den Akker
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-313-9371-8
Print ISBN: 978-90-313-4379-9
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-9371-8