Skip to main content
Top

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

8e Stemmings- en gedragsproblematiek

Auteur : Leonie van Assen

Gepubliceerd in: Klinisch redeneren bij ouderen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

  • Ongeveer 13 tot 20% van de ouderen van 55 jaar en ouder in Nederland kampt met psychische problemen, zoals symptomen van angst, depressie of eenzaamheid. Geschat wordt dat circa 80 tot 90% van de ouderen met dementie probleemgedrag vertoont (paragraaf 8e.2).
  • Een aantal aandoeningen waarbij de oorzaak gelegen is in het brein, kan stemmings- en gedragsproblemen veroorzaken: dementiële aandoening, CVA, hersentrauma, de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntington en een delier (paragraaf 8e.3.2).
  • Stemmings- en gedragsproblemen kunnen ook toenemen bij minder beweging en bij visus- of gehoorproblematiek. Andere mogelijke oorzaken voor het krijgen van stemmings- en gedragsproblemen zijn hypothyreoïdie of een verhoogd cytokinegehalte en een versnelde afvoer van de neurotransmitters bij immuunstoornissen (paragraaf 8e.3.3 t/m paragraaf 8e.3.7).
  • Bepaalde stoffen die in het lichaam zelf worden gemaakt, kunnen invloed hebben op de stemming en het gedrag van de oudere: serotonine, dopamine, endorfine, adrenaline, noradrenaline, cortisol en vasopressine (paragraaf 8e.3.3).
  • Externe en persoonlijke factoren bij stemmings- en gedragsproblemen (paragraaf 8e.4):
Literatuur
go back to reference Aarsland, D., Marsh, L. & Schrag, A. (2009). Neuropsychiatric symptoms in Parkinson’s disease. Movement Disorders. 24(15), 2175–2186.CrossRef Aarsland, D., Marsh, L. & Schrag, A. (2009). Neuropsychiatric symptoms in Parkinson’s disease. Movement Disorders. 24(15), 2175–2186.CrossRef
go back to reference American Psychiatric Association (1996). DSM-IV Patiëntenzorg: diagnostiek en classificatie van psychische stoornissen voor de geneeskunde. Bewerkte vertaling van DSM-IV Primary Care, International Edition. Lisse: Swets & Zeitlinger. American Psychiatric Association (1996). DSM-IV Patiëntenzorg: diagnostiek en classificatie van psychische stoornissen voor de geneeskunde. Bewerkte vertaling van DSM-IV Primary Care, International Edition. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference American Psychiatric Association (2014). Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5). Nederlandse vertaling van Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Fifth edition. Amsterdam: Boom. American Psychiatric Association (2014). Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5). Nederlandse vertaling van Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Fifth edition. Amsterdam: Boom.
go back to reference Bakker, TJ.E.M. (2015). Hulp bij het handhaven van een emotionele balans. In: R.-M. Dröes, J. Schols & Ph. Scheltens (red.), Meer kwaliteit van leven. Integratieve, persoonsgerichte dementiezorg (hoofdstuk 14). Leusden: Diagnosis Uitgevers. Bakker, TJ.E.M. (2015). Hulp bij het handhaven van een emotionele balans. In: R.-M. Dröes, J. Schols & Ph. Scheltens (red.), Meer kwaliteit van leven. Integratieve, persoonsgerichte dementiezorg (hoofdstuk 14). Leusden: Diagnosis Uitgevers.
go back to reference Beekman, A.T., Copeland, J.R. & Prince, M.J. (1999). Review of community prevalence of depression in later life. British Journal of Psychiatry, 174, 307–311.CrossRef Beekman, A.T., Copeland, J.R. & Prince, M.J. (1999). Review of community prevalence of depression in later life. British Journal of Psychiatry, 174, 307–311.CrossRef
go back to reference Beekman, A.T.F., Deeg, D.J.H., Smit, J.H., Comijs, H.C., Braam, A.W. & Beurs, E. de (2004a). Dysthymia in later life: a study in the community. Journal of Affective Disorders, 81, 191–199.CrossRef Beekman, A.T.F., Deeg, D.J.H., Smit, J.H., Comijs, H.C., Braam, A.W. & Beurs, E. de (2004a). Dysthymia in later life: a study in the community. Journal of Affective Disorders, 81, 191–199.CrossRef
go back to reference Beekman, A.T.F., Geerlings, S.W., Deeg, D.J.H., Smit, J.H., Schoevers, R.S., Beurs, E. de, e.a. (2004b). Het beloop van depressie bij ouderen: resultaten van 6 jaar intensieve follow-up. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46(2), 73–84. Beekman, A.T.F., Geerlings, S.W., Deeg, D.J.H., Smit, J.H., Schoevers, R.S., Beurs, E. de, e.a. (2004b). Het beloop van depressie bij ouderen: resultaten van 6 jaar intensieve follow-up. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46(2), 73–84.
go back to reference Bleijenberg, N., Dam, H. ten, Drubbel, I., Borgdorff, A., Numans, M., Wit, N. de, e.a. (2012). Toolkit kwetsbare ouderen - U-CARE. Screeningsinstrument en evidence-based zorgplannen voor kwetsbare ouderen. Bleijenberg, N., Dam, H. ten, Drubbel, I., Borgdorff, A., Numans, M., Wit, N. de, e.a. (2012). Toolkit kwetsbare ouderen - U-CARE. Screeningsinstrument en evidence-based zorgplannen voor kwetsbare ouderen.
go back to reference Carpenito-Moyet, L.J. (2012). Zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers. Carpenito-Moyet, L.J. (2012). Zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.
go back to reference Comijs, H. (2012). Somatische en psychische problematiek bij ouderen; samenhang en zorggebruik. Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA). Comijs, H. (2012). Somatische en psychische problematiek bij ouderen; samenhang en zorggebruik. Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA).
go back to reference Deeg, D.J.H. (2010). LASA-rapport 2009. Empowerment. Deeg, D.J.H. (2010). LASA-rapport 2009. Empowerment.
go back to reference Dirkse, R., Kessels, R., Hoogeveen, F. & Dixhoorn, I. van (2011). (Op)nieuw geleerd, oud gedaan. Over het lerend vermogen van mensen met dementie. Utrecht/Antwerpen: Kosmos Uitgevers. Dirkse, R., Kessels, R., Hoogeveen, F. & Dixhoorn, I. van (2011). (Op)nieuw geleerd, oud gedaan. Over het lerend vermogen van mensen met dementie. Utrecht/Antwerpen: Kosmos Uitgevers.
go back to reference Heesch, F. van (2014). Inflammation induced depression. Studying the role of inflammatory cytokines in anhedonia. Utrecht: academisch proefschrift Universiteit Utrecht. Heesch, F. van (2014). Inflammation induced depression. Studying the role of inflammatory cytokines in anhedonia. Utrecht: academisch proefschrift Universiteit Utrecht.
go back to reference Kramer, B.L.J.A.M., Albronda, T. & Clarenbach-Wierda, D.L. (2013). Elektroconvulsieve behandeling van gedragsproblemen bij ouderen met dementie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 55(12), 949–953.PubMed Kramer, B.L.J.A.M., Albronda, T. & Clarenbach-Wierda, D.L. (2013). Elektroconvulsieve behandeling van gedragsproblemen bij ouderen met dementie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 55(12), 949–953.PubMed
go back to reference Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ (2008). Addendum Ouderen bij de MDR Depressie. Utrecht: Trimbos-instituut. Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ (2008). Addendum Ouderen bij de MDR Depressie. Utrecht: Trimbos-instituut.
go back to reference Moorhead, S., Johnson, M. & Maas, M. (2000). Nursing Outcomes Classification. Missouri: Mosby. Moorhead, S., Johnson, M. & Maas, M. (2000). Nursing Outcomes Classification. Missouri: Mosby.
go back to reference Nationaal Kompas Volksgezondheid (2014). Cijfers depressie. Nationaal Kompas Volksgezondheid (2014). Cijfers depressie.
go back to reference Nederlands WHO-FIC Collaborating Centre (2002). Nederlandse vertaling van de International Classification of Functioning, Disability and Health. Compilatie. Bilthoven: RIVM. Nederlands WHO-FIC Collaborating Centre (2002). Nederlandse vertaling van de International Classification of Functioning, Disability and Health. Compilatie. Bilthoven: RIVM.
go back to reference Trimbos-instituut (2007). Monitor Geestelijke gezondheidszorg ouderen, rapportage 2006. Utrecht: Trimbos-instituut. Trimbos-instituut (2007). Monitor Geestelijke gezondheidszorg ouderen, rapportage 2006. Utrecht: Trimbos-instituut.
go back to reference Veer, A.J.E. de, & Francke, A.L. (2013). Preventie en het bevorderen van zelfmanagement. Visies en ervaringen van professionals. Utrecht: NIVEL. Veer, A.J.E. de, & Francke, A.L. (2013). Preventie en het bevorderen van zelfmanagement. Visies en ervaringen van professionals. Utrecht: NIVEL.
go back to reference Wensing, M. (2000). Evidence-based patient empowerment. Quality in Health Care, 9, 200–201.CrossRef Wensing, M. (2000). Evidence-based patient empowerment. Quality in Health Care, 9, 200–201.CrossRef
Metagegevens
Titel
8e Stemmings- en gedragsproblematiek
Auteur
Leonie van Assen
Copyright
2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1487-4_21