Skip to main content
Top

2012 | OriginalPaper | Hoofdstuk

18 Ondervoeding en dehydratie

Auteurs : R.J. Schim van der Loeff-van Veen, Drs. J.H.J. de Jong MHA, Drs. IJ.D. Jüngen, Drs. J.A.M. Kerstens, S. van der Meijden-Meijer, E.M. Sesink

Gepubliceerd in: Geriatrie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Ondervoeding is een belangrijke gezondheidsbedreigende factor voor ouderen, die in veel gevallen niet tijdig en onvoldoende wordt herkend. De Landelijke Prevalentiemetingen Zorgproblemen (LPZ) die door CAPHRI School for Public Health and Primary Care te Maastricht worden georganiseerd, publiceert op haar website de recentste cijfers. In 2010 blijkt dat bijna 35% van de patiënten opgenomen op geriatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen is ondervoed. Bovendien is de prevalentie op ondervoeding op psychogeriatrische afdelingen (27%) binnen de sector wonen, zorg en welzijn het hoogst. Tot bijna de helft van alle zorgbehoeftige ouderen hebben een verhoogd risico op ondervoeding. Bij wie eenmaal is ondervoed, neemt de belastbaarheid af. Ondervoeding leidt tot een verhoogd risico op sepsis. Infecties verhogen het metabolisme en hiermee de behoefte aan voedingsstoffen, waardoor een neerwaartse spiraal wordt ingezet. Ondervoeding kan bovendien leiden tot vertraagde reactiesnelheid. Dit kan effect hebben op de mobiliteit, het denken en het waarnemen. Door een tekort aan voedingsstoffen wordt spierweefsel bij het metabolisme betrokken. Hierdoor ontstaat sarcopenie.
Literatuur
go back to reference Bosch HJH in den, Groenewoud JH, Lange J de. Omgaan met afweergedrag bij eten en drinken van ouderen. Richtlijn . Kenniskring Transities in Zorg. Hogeschool Rotterdam , LEVV; januari 2009 Bosch HJH in den, Groenewoud JH, Lange J de. Omgaan met afweergedrag bij eten en drinken van ouderen. Richtlijn . Kenniskring Transities in Zorg. Hogeschool Rotterdam , LEVV; januari 2009
go back to reference Cammen TJM van der, Groot CPGM de, Schols JMGA. Dehydratie bij ouderen. Preventie en behandeling, extra aandacht bij ziekte en hitteperioden . Bijvoegsel bij de Multidisciplinaire richtlijn verantwoorde vocht- en voedselvoorziening voor Verpleeghuis geïndiceerden Cammen TJM van der, Groot CPGM de, Schols JMGA. Dehydratie bij ouderen. Preventie en behandeling, extra aandacht bij ziekte en hitteperioden . Bijvoegsel bij de Multidisciplinaire richtlijn verantwoorde vocht- en voedselvoorziening voor Verpleeghuis geïndiceerden
go back to reference Deerenberg-Kessler W, Nieuwlands TCM, Vreeburg EM. Mondzorg en de rol van verpleegkundigen en verzorgenden . Richtlijn uitgegeven door de NVVA, september 2007, ISBN 9789074785020 Deerenberg-Kessler W, Nieuwlands TCM, Vreeburg EM. Mondzorg en de rol van verpleegkundigen en verzorgenden . Richtlijn uitgegeven door de NVVA, september 2007, ISBN 9789074785020
go back to reference Dumbrell AC, Wells JL. Nutrition and aging: Assessment and Treatment of Compromised Nutritional Status in Frail Elderly Patients . Clinical Interventions in Aging Dove Medical Press 2006 Dumbrell AC, Wells JL. Nutrition and aging: Assessment and Treatment of Compromised Nutritional Status in Frail Elderly Patients . Clinical Interventions in Aging Dove Medical Press 2006
go back to reference Engelshoven van I, Mintjes-de Groot J, Plas M. Doorbreek de rituelen Overzicht van zinloze rituelen in de verpleging en verzorging en een stappenplan om deze te doorbreken . Onderwerp operatieve voorbereiding LEVV, Utrecht 2007 Engelshoven van I, Mintjes-de Groot J, Plas M. Doorbreek de rituelen Overzicht van zinloze rituelen in de verpleging en verzorging en een stappenplan om deze te doorbreken . Onderwerp operatieve voorbereiding LEVV, Utrecht 2007
go back to reference Furrer L, Ganter MT, Klaghofer R [et al]. Preoperative fasting times: patients‘ perspective. Anaesthesist . 2006;55(6):643-9CrossRefPubMed Furrer L, Ganter MT, Klaghofer R [et al]. Preoperative fasting times: patients‘ perspective. Anaesthesist . 2006;55(6):643-9CrossRefPubMed
go back to reference Halem H, Jüngen HD. Anatomie en fysiologie . Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009 Halem H, Jüngen HD. Anatomie en fysiologie . Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009
go back to reference Hoe ga je om met eten en drinken, handreikingen voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige toediening een rol spelen? Adviescommissie Ethiek V&VN. Publicatie V&VN , september 2006 Hoe ga je om met eten en drinken, handreikingen voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige toediening een rol spelen? Adviescommissie Ethiek V&VN. Publicatie V&VN , september 2006
go back to reference Kaart bij Richtlijn Mondzorg bij zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen . NVVA, 2007 Kaart bij Richtlijn Mondzorg bij zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen . NVVA, 2007
go back to reference Meents N, Ubbink D, Vermeulen H. Nuchtere kijk op de nuchtere maag. Nursing juli/augustus 2007, p 20-21 Meents N, Ubbink D, Vermeulen H. Nuchtere kijk op de nuchtere maag. Nursing juli/augustus 2007, p 20-21
go back to reference Morley JE. Anorexia, Weight Loss and Frailty. Journal of the American Medical Directors Association , volume 11 Issue 4, May 2010- 25-228 Morley JE. Anorexia, Weight Loss and Frailty. Journal of the American Medical Directors Association , volume 11 Issue 4, May 2010- 25-228
go back to reference Nankivell PC, Mehanna H, Moledina J. Refeeding syndrome-awareness prevention and management. Haed and Neck Oncology 2009 jan 26, 1-4 Nankivell PC, Mehanna H, Moledina J. Refeeding syndrome-awareness prevention and management. Haed and Neck Oncology 2009 jan 26, 1-4
go back to reference Practice guidelines for preoperative fasting and the use of pharmacologic agents tot reduce the risk of pulmonary aspiration: application to healthy patients undergoing elective procedures: a report by the American Society of Anesthesiologist Task Force on Preoperative Fasting Anesthesiology . 1999; 90(3): 896-905. Practice guidelines for preoperative fasting and the use of pharmacologic agents tot reduce the risk of pulmonary aspiration: application to healthy patients undergoing elective procedures: a report by the American Society of Anesthesiologist Task Force on Preoperative Fasting Anesthesiology . 1999; 90(3): 896-905.
go back to reference Publicatie ActiZ , NVVA. Utrecht, juni 2007 Publicatie ActiZ , NVVA. Utrecht, juni 2007
go back to reference Richtlijn Mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen . Nederlandse Vereniging voor specialisten ouderenzorg en sociaal geriaters (NVVA), Nederlandse Maatschappij voor bevordering van de Tandheelkunde (NMT), Nederlandse Vereniging voor Gerontologie (NvG), 2007 Richtlijn Mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen . Nederlandse Vereniging voor specialisten ouderenzorg en sociaal geriaters (NVVA), Nederlandse Maatschappij voor bevordering van de Tandheelkunde (NMT), Nederlandse Vereniging voor Gerontologie (NvG), 2007
go back to reference Vocht en voeding bewaarbijlage.Bijzijn XL . Bohn Stafleu van Loghum jaargang 3, augustus 2008 Vocht en voeding bewaarbijlage.Bijzijn XL . Bohn Stafleu van Loghum jaargang 3, augustus 2008
go back to reference Vossen C. Hoe ga je om met eten en drinken? Handreiking voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige voeding een rol spelen . Adviescommissie Ethiek V&VN, september 2006 Vossen C. Hoe ga je om met eten en drinken? Handreiking voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige voeding een rol spelen . Adviescommissie Ethiek V&VN, september 2006
go back to reference www.venvn.nl: via deze site is de richtlijn Omgaan met afweergedrag bij bewoners met dementie te downloaden. Ook de richtlijn Mondzorg is op deze website te vinden www.​venvn.​nl:​ via deze site is de richtlijn Omgaan met afweergedrag bij bewoners met dementie te downloaden. Ook de richtlijn Mondzorg is op deze website te vinden
go back to reference www.zorgvoorbeter.nl: het programma Zorg voor Beter stimuleert organisaties in de langdurende zorg om nu en in de toekomst goede zorg te leveren. De Richtlijn Mondzorg is hiervan een onderdeel. www.​zorgvoorbeter.​nl:​ het programma Zorg voor Beter stimuleert organisaties in de langdurende zorg om nu en in de toekomst goede zorg te leveren. De Richtlijn Mondzorg is hiervan een onderdeel.
go back to reference www.zorgvoorbeter.nl: via deze site is de onder 'Meer lezen?' genoemde publicatie ‘Hoe ga je om met eten en drinken’ te downloaden. Via de zoekterm kun je de naam van de publicatie invoeren www.​zorgvoorbeter.​nl:​ via deze site is de onder 'Meer lezen?' genoemde publicatie ‘Hoe ga je om met eten en drinken’ te downloaden. Via de zoekterm kun je de naam van de publicatie invoeren
Metagegevens
Titel
18 Ondervoeding en dehydratie
Auteurs
R.J. Schim van der Loeff-van Veen
Drs. J.H.J. de Jong MHA
Drs. IJ.D. Jüngen
Drs. J.A.M. Kerstens
S. van der Meijden-Meijer
E.M. Sesink
Copyright
2012
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-9149-3_18