Top

Gepubliceerd in:

2024 | OriginalPaper | Hoofdstuk

5. Vermoeidheid

Auteurs : Prof. dr. M.L. van der Lee, M.J. van den Brink

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Vermoeidheid na kanker is niet gerelateerd aan inspanning en interfereert met het dagelijks leven. Deze vermoeidheid wordt geclassificeerd als chronisch wanneer het aanhoudt tot minstens drie maanden na het einde van de behandeling en komt bij zeker één op de vier patiënten met kanker voor. Het is een complex probleem, waaraan verschillende factoren kunnen bijdragen. Erkenning en goede informatievoorziening van de huisarts kunnen helpen. Daarnaast zijn zowel psychologische als bewegingsinterventies, of een combinatie daarvan, effectief.

vorige hoofdstuk Ervaringsverhaal Bart

volgende hoofdstuk Pijn

National Comprehensive Cancer Center. (2019). Clinical practice guidelines cancer-related fatigue. http://www.nccn.org.

Goedendorp MM, Gielissen MF, Verhagen CA, Bleijenberg G. Development of fatigue in cancer survivors: a prospective follow-up study from diagnosis into the year after treatment. J Pain Symptom Manage. 2013;45(2):213–22. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2012.02.009. Epub 2012 Aug 25.CrossRefPubMed

Thong MSY, Van Noorden CJF, Steindorf K, Arndt V. Cancer-related fatigue: causes and current treatment options. Curr Treat Options Oncol. 2020;21(2):17. https://doi.org/10.1007/s11864-020-0707-5.CrossRefPubMedPubMedCentral

Ploos van Amstel FK, Van den Berg SW, Van Laarhoven HWM, Gielissen MFM, Prins JB, Ottevanger PB. Distress screening remains important during follow-up after primary breast cancer treatment. Support Care Cancer. 2013 Aug;21(8):2107–15. PMID: 23455455.

Duijts SFA, Van Egmond MP, Spelten E, Van Muijen P, Anema JR, Van der Beek AJ. Physical and psychosocial problems in cancer survivors beyond return to work: a systematic review. Psycho-Oncology. 2014;23(5):481–92. https://doi.org/10.1002/pon.3467.

Bootsma TI, Schellekens MPJ, Van Woezik RAM, Van der Lee ML, Slatman J. Experiencing and responding to chronic cancer-related fatigue: a meta-ethnography of qualitative research. Psychooncology. 2020;29(2):241–50. https://doi.org/10.1002/pon.5213.CrossRefPubMed

Pertl MM, Quigley J, Hevey D. ‘I’m not complaining because I’m alive’: barriers to the emergence of a discourse of cancer-related fatigue. Psychol Health. 2014;29(2):141–61. https://doi.org/10.1080/08870446.2013.839792. Epub 2013 Sep 27 PMID: 24070024.CrossRefPubMed

Van der Lee. Wat werkt voor wie in de psycho-oncologie? Oratie. https://hdi.nl/oratie-marije-van-der-lee/.

Wagner L, Cella D. Fatigue and cancer: causes, prevalence and treatment approaches. Br J Cancer. 2004;91:822–8. https://doi.org/10.1038/sj.bjc.6602012.CrossRefPubMedPubMedCentral

10.

Ryan JL, Carroll JK, Ryan EP, Mustian KM, Fiscella K, Morrow GR. Mechanisms of cancerrelated fatigue. Oncologist. 2007;12(Suppl 1):22–34 PMID: 17573453.CrossRefPubMed

11.

Yang S, Chu S, Gao Y, Ai Q, Liu Y, Li X, Chen N. A narrative review of Cancer-Related Fatigue (CRF) and its possible pathogenesis. Cells. 2019;8(7):738. https://doi.org/10.3390/cells8070738.CrossRefPubMedPubMedCentral

12.

Schellekens MPJ, Wolvers MDJ, Schroevers MJ, Bootsma TI, Cramer AOJ, Van der Lee ML. Exploring the interconnectedness of fatigue, depression and anxiety in cancer patients. J Behav Med. 2020;43:553–63. https://doi.org/10.1007/s10865-019-00084-7.CrossRefPubMed

13.

Vercoulen JHMM, Swanink CMA, Fennis JFM, Galama JMD, Van der Meer JWM, Bleijenberg G. Dimensional assessment of chronic fatigue syndrome. J Psychosom Res. 1994;38(5):383–92. https://doi.org/10.1016/0022-3999(94)90099-X.CrossRefPubMed

14.

Mustian KM, Alfano CM, Heckler C, et al. Comparison of pharmaceutical, psychological, and exercise treatments for cancer-related fatigue. JAMA Oncol. 2017;3:961–8. https://doi.org/10.1001/jamaoncol.2016.6914.CrossRefPubMedPubMedCentral

15.

Bruggeman-Everts FZ, Wolvers MDJ, Van de Schoot R, Vollenbroek-Hutten MMR, Van der Lee ML. Effectiveness of two web-based interventions for chronic cancer-related fatigue compared to an active control condition: results of the ‘fitter na kanker’ randomized controlled trial. J Med Internet Res. 2017;19(10):e336. https://doi.org/10.2196/jmir.7180.CrossRefPubMedPubMedCentral

Titel: Vermoeidheid
Auteurs: Prof. dr. M.L. van der Lee
M.J. van den Brink
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Klachten na kanker
Print ISBN: 978-90-368-3022-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-3023-2

Copyright: 2024
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-3023-2_5

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen