16. Suïcidepreventie

In 2019, het meest recente jaar waarvan de cijfers beschikbaar zijn, stierven 47.511 mensen door suïcide in de Verenigde Staten (American Foundation for Suicide Prevention [AFSP], 2021). De aantallen in Amerika blijven stijgen ondanks landelijke aandacht voor suïcidepreventie. Dit aantal zelfdodingen is het hoogste in meer dan vijftien jaar. In Nederland en Vlaanderen is het aantal suïcides de laatste jaren licht dalende, al zijn de cijfers van 2020 en 2021 (coronapandemie) nog niet bekend (Centraal Bureau voor de Statistiek [CBS], 2021; nieuwsbrief van de Belgische overheid GezondBelgie.be, 2021). Ook hier is landelijke aandacht voor suïcidepreventie: in Nederland met de Landelijke agenda Suïcidepreventie en in Vlaanderen met het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. Volgens de cijfers blijft zelfdoding de op een na belangrijkste doodsoorzaak (na onopzettelijke verwondingen) onder jonge Amerikanen in de leeftijd van 10 tot 34 jaar, de op drie na belangrijkste doodsoorzaak voor mensen in de leeftijd van 35 tot 54 jaar, de op acht na belangrijkste doodsoorzaak voor mensen in de leeftijd van 55 tot 64 jaar, en de op tien na belangrijkste doodsoorzaak in het algemeen (Centers for Disease Control and Prevention [CDC], 2019). Het aantal suïcidepogingen ligt veel hoger dan het aantal sterfgevallen door suïcide (ongeveer 12:1), en nog meer mensen overwegen het serieus zonder het uit te voeren. Omdat de statistieken over het aantal suïcidepogingen alleen de cijfers weergeven onder mensen in een behandelingssetting, zouden de aantallen veel hoger kunnen zijn. Met een gestage stijging van het aantal zelfdodingen tussen 2000 en 2017, is suïcide een groot probleem geworden voor de gezondheidszorg in zowel de Verenigde Staten als in Nederland en België. Niet alleen neemt het aantal zelfdodingen toe, maar ook is de demografie veranderd. Van oudsher was het aantal zelfdodingen het hoogst onder ouderen, maar momenteel is het suïcidepercentage het hoogst onder mensen in de leeftijd van 45 tot 54 jaar, en het op een na hoogst onder mensen van 85 jaar en ouder (AFSP, 2019). Verder is het suïcidepercentage van oudsher altijd lager geweest onder militairen dan onder de algemene bevolking. Echter, in sommige perioden sinds het begin van de oorlog in Irak – waaronder 2010 en 2011 – stierven meer soldaten door zelfdoding dan in de strijd (Nock et al., 2013).