Skip to main content
Top

2014 | OriginalPaper | Hoofdstuk

Stemtechnische behandeling

december 2003

Auteurs : H.F.M. Peters, R. Bastiaanse, J. Van Borsel, P.H.O. Dejonckere, K. Jansonius-Schultheiss, Sj. Van der Meulen, B.J.E. Mondelaers

Gepubliceerd in: Stemstoornissen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De behandeling van stemstoornissen, maar ook de preventieve training van stemmen, kent een lange voorgeschiedenis. Zo schreef Guttmann al in 1861 een boekje over de ‘Gymnastik der Stimme’ waarbij allerlei adviezen en oefeningen werden aangereikt om de stemgeving te trainen (Guttman, 1861). Het gedachtegoed over stem en spraak stamt uit een periode waarin de foniatrie en de logopedie tot wasdom kwamen.
Literatuur
go back to reference Alexander, G. (1999). Eutonie, ein Weg der körperlichen Selbsterfahrung. München: Kösel (9e dr.). Alexander, G. (1999). Eutonie, ein Weg der körperlichen Selbsterfahrung. München: Kösel (9e dr.).
go back to reference Alexander, F.M. (2001). Der Gebrauch des Selbst. Basel: Karger. Alexander, F.M. (2001). Der Gebrauch des Selbst. Basel: Karger.
go back to reference Andrews, M.L. (1995). Manual of voice treatment. San Diego: Singular Publishing Group. Andrews, M.L. (1995). Manual of voice treatment. San Diego: Singular Publishing Group.
go back to reference Aronson, A. (1990). Clinical voice disorders. New York: Thieme. Aronson, A. (1990). Clinical voice disorders. New York: Thieme.
go back to reference Böhme G. (1980). Therapie der Sprach-, Sprech- und Stimmstörungen. Stuttgart: Gustav Fischer. Böhme G. (1980). Therapie der Sprach-, Sprech- und Stimmstörungen. Stuttgart: Gustav Fischer.
go back to reference Boone, D.R. (1971). The voice and voice therapy. Englewoods Cliffs: Prentice Hall. Boone, D.R. (1971). The voice and voice therapy. Englewoods Cliffs: Prentice Hall.
go back to reference Boone, D.R., & McFarlane, S.C. (2000). The voice and voice therapy. Boston: Allyn & Bacon (6th ed.). Boone, D.R., & McFarlane, S.C. (2000). The voice and voice therapy. Boston: Allyn & Bacon (6th ed.).
go back to reference Boone, D.R. (1997). Is your voice telling you? San Diego: Singular Publishing Group (2nd ed.). Boone, D.R. (1997). Is your voice telling you? San Diego: Singular Publishing Group (2nd ed.).
go back to reference Brouw, N. (1984). Stem en Lichaam. Alphen aan den Rijn: Stafleu. Brouw, N. (1984). Stem en Lichaam. Alphen aan den Rijn: Stafleu.
go back to reference Coblenzer, H., & Muhar, F. (1976/1999). Atem und Stimme, Anleitung zum guten Sprechen. Wien: Österreichischer Bundesverlag für Unterricht, Wissenschaft und Kunst. Coblenzer, H., & Muhar, F. (1976/1999). Atem und Stimme, Anleitung zum guten Sprechen. Wien: Österreichischer Bundesverlag für Unterricht, Wissenschaft und Kunst.
go back to reference Costa, D., Vitti, M., de Oliveira-Tosello, D., & Costa, R.P. (1994). Participation of the sternocleidomastoid muscle on deep inspiration in man. An electromyographic study. Electromyography and clinical neurophysiology, 34 (5), 315-320. Costa, D., Vitti, M., de Oliveira-Tosello, D., & Costa, R.P. (1994). Participation of the sternocleidomastoid muscle on deep inspiration in man. An electromyographic study. Electromyography and clinical neurophysiology, 34 (5), 315-320.
go back to reference Damsté, P.H. (1968). Openbare les: ‘Re-educatie’, een geneeskunst. Utrecht. Damsté, P.H. (1968). Openbare les: ‘Re-educatie’, een geneeskunst. Utrecht.
go back to reference Damsté, P.H. (1973). De pathologische stembandfunctie. Leiden: Stafleu's wetenschappelijke uitgeversmij. Damsté, P.H. (1973). De pathologische stembandfunctie. Leiden: Stafleu's wetenschappelijke uitgeversmij.
go back to reference Demmink-Geertman, L. (1996). De coördinatietherapie van Elfriede Öcker. Utrecht: De Tijdstroom (Elsevier). Demmink-Geertman, L. (1996). De coördinatietherapie van Elfriede Öcker. Utrecht: De Tijdstroom (Elsevier).
go back to reference Dixhoorn, J.J. van (1999). Functioneel en disfunctioneel ademen in relatie met stemvorming. In H.F.M. Peters e.a. (red.). Handboek Stem-, Spraak-, Taalpathologie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Dixhoorn, J.J. van (1999). Functioneel en disfunctioneel ademen in relatie met stemvorming. In H.F.M. Peters e.a. (red.). Handboek Stem-, Spraak-, Taalpathologie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
go back to reference Drost, H.A.(1992). Psychogene stemstoornissen. Proefschrift Universiteit Leiden. Drost, H.A.(1992). Psychogene stemstoornissen. Proefschrift Universiteit Leiden.
go back to reference Drost, H.A.(1996). ‘Wat hoor ik’. Stem- en spraakstoornissen met 79 geluidsopnamen op cd. Bellingwolde: Stichting Klinische Foniatrie. Drost, H.A.(1996). ‘Wat hoor ik’. Stem- en spraakstoornissen met 79 geluidsopnamen op cd. Bellingwolde: Stichting Klinische Foniatrie.
go back to reference Eldar, A.M. (1970). Spreken en zingen. Assen: Van Gorcum & Comp. Eldar, A.M. (1970). Spreken en zingen. Assen: Van Gorcum & Comp.
go back to reference Feldenkrais, M. (1972). Awareness through movement. New York: Harper & Row. Feldenkrais, M. (1972). Awareness through movement. New York: Harper & Row.
go back to reference Fernau-Horn, H. (1969). Die Sprechneurosen. Aufbauformen – Wesen. Prinzip und Methode der Behandlung. Stuttgart: Hippokrates Verlag. Fernau-Horn, H. (1969). Die Sprechneurosen. Aufbauformen – Wesen. Prinzip und Methode der Behandlung. Stuttgart: Hippokrates Verlag.
go back to reference Franken M.C., & Kooijman, P.G.C. (1997). Eldar, spreken en zingen. Assen: Van Gorcum. Franken M.C., & Kooijman, P.G.C. (1997). Eldar, spreken en zingen. Assen: Van Gorcum.
go back to reference Fröschels, E. (1935). Eine neue Behandlungsmethode der Lähmungserscheinungen der Stimmlippen und der Atembeschwerden bei doppelseitiger Rekurrenslähmung. Monatsschrift für Ohrenheilkunde, 69, 641-647. Fröschels, E. (1935). Eine neue Behandlungsmethode der Lähmungserscheinungen der Stimmlippen und der Atembeschwerden bei doppelseitiger Rekurrenslähmung. Monatsschrift für Ohrenheilkunde, 69, 641-647.
go back to reference Fröschels, E. (1952a). Chewing method as therapy. Archives of Otolaryngology, 56, 427-434. Fröschels, E. (1952a). Chewing method as therapy. Archives of Otolaryngology, 56, 427-434.
go back to reference Fröschels, E. (1952b). Die Wesenseinheit der Kau- und Artikulationsbewegung. Wiener Klinische Wochenschrift, 64, 633-635. Fröschels, E. (1952b). Die Wesenseinheit der Kau- und Artikulationsbewegung. Wiener Klinische Wochenschrift, 64, 633-635.
go back to reference Galen G.P. van, Müller, M.L.T.M., Meulenbroek, R.G.J., & Gemmert, A.W.A. van (2003). Forearm emg response activity during motor performance in individuals prone to increased stress reactivity. Submitted to: American Journal of Industrial Medicine. Galen G.P. van, Müller, M.L.T.M., Meulenbroek, R.G.J., & Gemmert, A.W.A. van (2003). Forearm emg response activity during motor performance in individuals prone to increased stress reactivity. Submitted to: American Journal of Industrial Medicine.
go back to reference Gindler, E. (1928). Die Gymnastik des Berufsmenschen. Gymnastik, 1, 82-89. Gindler, E. (1928). Die Gymnastik des Berufsmenschen. Gymnastik, 1, 82-89.
go back to reference Guttmann, O. (1861). Gymnastik der Stimme. Leipzig: Verlagsbuchhandlung von J.J. Weber. Guttmann, O. (1861). Gymnastik der Stimme. Leipzig: Verlagsbuchhandlung von J.J. Weber.
go back to reference Harris, D. (1998). Singing and therapy. In T. Harris, S. Harris, J.S. Rubin, & D.M. Howard. The voice clinic handbook. London: Whurr Publishers. Harris, D. (1998). Singing and therapy. In T. Harris, S. Harris, J.S. Rubin, & D.M. Howard. The voice clinic handbook. London: Whurr Publishers.
go back to reference Heijden, M.A.E. van der (1997). De stemmethode van Le Huche (i). Logopedie en foniatrie, 69, 46-54. Heijden, M.A.E. van der (1997). De stemmethode van Le Huche (i). Logopedie en foniatrie, 69, 46-54.
go back to reference Heijden, M.A.E. van der (1998a). De stemmethode van Le Huche (ii). Logopedie en foniatrie, 70, 22-30. Heijden, M.A.E. van der (1998a). De stemmethode van Le Huche (ii). Logopedie en foniatrie, 70, 22-30.
go back to reference Heijden, M.A.E. van der (1998b). De stemmethode van Le Huche (iii). Logopedie en foniatrie, 70, 50-54. Heijden, M.A.E. van der (1998b). De stemmethode van Le Huche (iii). Logopedie en foniatrie, 70, 50-54.
go back to reference Herbig, R. (2003). De adem: een bron van ontspanning en vitaliteit: Haarlem: De Toorts (in press, 2003). Herbig, R. (2003). De adem: een bron van ontspanning en vitaliteit: Haarlem: De Toorts (in press, 2003).
go back to reference Iwarsson, J. (2001). Breathing and phonation: Effects of lung volume and breathing behaviour on voice function. Dissertation, Stockholm. Iwarsson, J. (2001). Breathing and phonation: Effects of lung volume and breathing behaviour on voice function. Dissertation, Stockholm.
go back to reference Jacobson, E. (1930). Progressive relaxation. Chicago: University of Chicago Press (2e dr.). Jacobson, E. (1930). Progressive relaxation. Chicago: University of Chicago Press (2e dr.).
go back to reference Johnson, T.S. (1985). Vocal abuse reduction. London/Philadelphia: Taylor & Francis. Johnson, T.S. (1985). Vocal abuse reduction. London/Philadelphia: Taylor & Francis.
go back to reference Katwijk, A. van (1997). Ontwikkelingen in de toepassing van autogene training. Tijdschrift voor psychosomatische fysiotherapie, 2, 10-19 (aangepaste versie, maart 1998). Katwijk, A. van (1997). Ontwikkelingen in de toepassing van autogene training. Tijdschrift voor psychosomatische fysiotherapie, 2, 10-19 (aangepaste versie, maart 1998).
go back to reference Kooijman, P.G.C. (1993). Stemdiagnostiek en therapie. Verschillen en overeenkomsten in visie. In Syllabus: Proceeding Vakinhoudelijke Jaarvergadering. Gouda: nvlf. Kooijman, P.G.C. (1993). Stemdiagnostiek en therapie. Verschillen en overeenkomsten in visie. In Syllabus: Proceeding Vakinhoudelijke Jaarvergadering. Gouda: nvlf.
go back to reference Kosslyn, S.M. (1988). Aspects of a cognitive neuroscience of mental imagery. Science, 240, 1621-1626. Kosslyn, S.M. (1988). Aspects of a cognitive neuroscience of mental imagery. Science, 240, 1621-1626.
go back to reference Kruse, W. (1976). Ontspanning: autogene training voor kinderen. Kapellen: Uitgeverij de Nederlandsche Boekhandel. Kruse, W. (1976). Ontspanning: autogene training voor kinderen. Kapellen: Uitgeverij de Nederlandsche Boekhandel.
go back to reference Lauritzen, K. (1966). Die pädagogische Behandlung funktioneller Stimm- und Sprachleiden. Jahreskursus in Spezialpädagogik. Lauritzen, K. (1966). Die pädagogische Behandlung funktioneller Stimm- und Sprachleiden. Jahreskursus in Spezialpädagogik.
go back to reference Leden, H. von (1990). Pioneers in the evolution of voice care and voice science in the United States of America. Journal of Voice, (4) 2, 99-106. Leden, H. von (1990). Pioneers in the evolution of voice care and voice science in the United States of America. Journal of Voice, (4) 2, 99-106.
go back to reference Le Huche, F. (1987). La voix sans larynx. Parijs: Maloine. Le Huche, F. (1987). La voix sans larynx. Parijs: Maloine.
go back to reference Le Huche, F. (1989). Le Terrain, Maitrise de la tension psychomotrice. Complément de La Voix 3, Thérapeutique des troubles vocaux. Parijs: Masson. Sisma Video. Parijs. Le Huche, F. (1989). Le Terrain, Maitrise de la tension psychomotrice. Complément de La Voix 3, Thérapeutique des troubles vocaux. Parijs: Masson. Sisma Video. Parijs.
go back to reference Le Huche, F., & Allali, A. (1984a). La voix 1, Anatomie et physiologie des organes de la voix et de la parole. Parijs: Masson. Le Huche, F., & Allali, A. (1984a). La voix 1, Anatomie et physiologie des organes de la voix et de la parole. Parijs: Masson.
go back to reference Le Huche, F., & Allali, A. (1990) La voix 2, Pathologie vocale, Fascicule 1. Parijs: Masson. Le Huche, F., & Allali, A. (1990) La voix 2, Pathologie vocale, Fascicule 1. Parijs: Masson.
go back to reference Le Huche, F., & Allali, A. (1984b). La voix 3, Thérapeutique des troubles vocaux. Parijs: Masson. Le Huche, F., & Allali, A. (1984b). La voix 3, Thérapeutique des troubles vocaux. Parijs: Masson.
go back to reference Le Huche, F., & Le Huche, S. (1992). Bégaiement. Parijs: adrv. Le Huche, F., & Le Huche, S. (1992). Bégaiement. Parijs: adrv.
go back to reference Lieberman, J. (1998). Principles and techniques of manual therapy: applications in the management of dysphonia. In T. Harris, S. Harris, J.S. Rubin, & D.M. Howard. The voice clinic handbook. London: Whurr Publishers. Lieberman, J. (1998). Principles and techniques of manual therapy: applications in the management of dysphonia. In T. Harris, S. Harris, J.S. Rubin, & D.M. Howard. The voice clinic handbook. London: Whurr Publishers.
go back to reference Masterton, A. (1999). De Alexander Techniek, een beknopte handleiding. Harmelen: Ars Scribendi. Masterton, A. (1999). De Alexander Techniek, een beknopte handleiding. Harmelen: Ars Scribendi.
go back to reference McDonald, R., & Ness, C. (2002). Alexander Techniek. Kerkdriel: Libero. McDonald, R., & Ness, C. (2002). Alexander Techniek. Kerkdriel: Libero.
go back to reference Middendorf, I. (1984). Der erfahrbare Atem – eine Atemlehre. Paderborn: Junfermann Verlag. Middendorf, I. (1984). Der erfahrbare Atem – eine Atemlehre. Paderborn: Junfermann Verlag.
go back to reference Milidonis, M.K., Kraus, S.L., Segal, R.L., & Widmer, C.G. (1993). Genioglossi muscle activity in response to changes in anterior/neutral head posture. American Journal of Orthodontal Dentofacial Otrtopedics. 103 (1), 39-44. Milidonis, M.K., Kraus, S.L., Segal, R.L., & Widmer, C.G. (1993). Genioglossi muscle activity in response to changes in anterior/neutral head posture. American Journal of Orthodontal Dentofacial Otrtopedics. 103 (1), 39-44.
go back to reference Molenaar-Bijl, A. (1964). Klanketen. Logopedie en Foniatrie 26, 12. Molenaar-Bijl, A. (1964). Klanketen. Logopedie en Foniatrie 26, 12.
go back to reference Pahn, J., & Pahn, E. (1986). De Nasaleermethode, Logopedie en Foniatrie 58, 5, 126-132. Pahn, J., & Pahn, E. (1986). De Nasaleermethode, Logopedie en Foniatrie 58, 5, 126-132.
go back to reference Pahn, J., & Pahn, E. (1990). Die Nasalierungsmethode: Differentialdiagnose und Therapie usogener Dysphonien; Stimmbildung für sprechen und Singen. Tijdschrift voor Logopedie en Audiologie, 20-2, 79-86. Pahn, J., & Pahn, E. (1990). Die Nasalierungsmethode: Differentialdiagnose und Therapie usogener Dysphonien; Stimmbildung für sprechen und Singen. Tijdschrift voor Logopedie en Audiologie, 20-2, 79-86.
go back to reference Pahn, J., & Pahn, E. (2000). De Nasaleermethode. Lisse: Swets & Zeitlinger. Pahn, J., & Pahn, E. (2000). De Nasaleermethode. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Reinink, J.T. (1927). Methodisch Spreken. Groningen: P. Noordhoff. Reinink, J.T. (1927). Methodisch Spreken. Groningen: P. Noordhoff.
go back to reference Riemkasten, F. (1989). De Alexander Methode: Katwijk aan Zee, Servire. Riemkasten, F. (1989). De Alexander Methode: Katwijk aan Zee, Servire.
go back to reference Roland, P.E., & Friberg, L.(1985). Location of cortical areas activated by thinking. Journal of Neurophysiology, 53, 1219-1243. Roland, P.E., & Friberg, L.(1985). Location of cortical areas activated by thinking. Journal of Neurophysiology, 53, 1219-1243.
go back to reference Roland, P.E. (1993). Brain Activation. New York: Wiley-Liss. Roland, P.E. (1993). Brain Activation. New York: Wiley-Liss.
go back to reference Schilling, A. (1982). Sprech- und Sprachstörungen. In J. Berendes, R.Link, & F. Zöllner. Handbuch der Hals-, Nasen- und Ohrenheilkunde. Bd. 4.1. Stuttgart: Thieme. Schilling, A. (1982). Sprech- und Sprachstörungen. In J. Berendes, R.Link, & F. Zöllner. Handbuch der Hals-, Nasen- und Ohrenheilkunde. Bd. 4.1. Stuttgart: Thieme.
go back to reference Schlaffhorst, C., & Andersen, H. (1928). Atem und Stimme. Wolfenbüttel: Möselerverlag, Schlaffhorst, C., & Andersen, H. (1928). Atem und Stimme. Wolfenbüttel: Möselerverlag,
go back to reference Schmidt, I., & Waar, C.H. (1973). Stembehandeling en ontspanning volgens Dr. François Le Huche. Logopedie en Foniatrie, 45, 41-44. Schmidt, I., & Waar, C.H. (1973). Stembehandeling en ontspanning volgens Dr. François Le Huche. Logopedie en Foniatrie, 45, 41-44.
go back to reference Schoenaker, Th.J.L. (1963). Het actieve ontspannen. Tijdschrift voor Logopedie en Foniatrie, 35, 119-125. Schoenaker, Th.J.L. (1963). Het actieve ontspannen. Tijdschrift voor Logopedie en Foniatrie, 35, 119-125.
go back to reference Schultz, J.H. (1991). Das autogene Training. Stuttgart: Thieme. Schultz, J.H. (1991). Das autogene Training. Stuttgart: Thieme.
go back to reference Schutte H.K. (1980). The efficiency of voice production. Dissertatie Universiteit Groningen. Schutte H.K. (1980). The efficiency of voice production. Dissertatie Universiteit Groningen.
go back to reference Schutte H.K., & Miller, D.G. (1999). Registers van de zangstem. In H.F.M. Peters e.a. (red.). Handboek Stem-, Spraak- en Taalpathologie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Schutte H.K., & Miller, D.G. (1999). Registers van de zangstem. In H.F.M. Peters e.a. (red.). Handboek Stem-, Spraak- en Taalpathologie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
go back to reference Scotto di Carlo, N. (1998). Cervical spine abnormalities in professional singers. Folia Phoniatrica, 50 (4) 212-218. Scotto di Carlo, N. (1998). Cervical spine abnormalities in professional singers. Folia Phoniatrica, 50 (4) 212-218.
go back to reference Smith, S. (1954). Remarks on the physiology of the vibration of the vocal folds. Folia Phoniatrica, 6, 166-182. Smith, S. (1954). Remarks on the physiology of the vibration of the vocal folds. Folia Phoniatrica, 6, 166-182.
go back to reference Smith, S., & Thyme K. (1980). Die Akzentmethode. Flensburg: Spezial-pädagogischer Verlag. Smith, S., & Thyme K. (1980). Die Akzentmethode. Flensburg: Spezial-pädagogischer Verlag.
go back to reference Sprengers, H. (1973). De accentmethode van Prof. Dr. Svend Smith. Tijdschrift voor Logopedie en Foniatrie, 45, 221-230. Sprengers, H. (1973). De accentmethode van Prof. Dr. Svend Smith. Tijdschrift voor Logopedie en Foniatrie, 45, 221-230.
go back to reference Stess, R. (1981). Stemstoornissen. Leuven: Acco. Stess, R. (1981). Stemstoornissen. Leuven: Acco.
go back to reference Thyme-Frøkjaer, K., & Frøkjaer-Jensen, B. (2003). De Accent Methode: Lisse: Swets Test Publishers (nog te verschijnen in 2003). Thyme-Frøkjaer, K., & Frøkjaer-Jensen, B. (2003). De Accent Methode: Lisse: Swets Test Publishers (nog te verschijnen in 2003).
go back to reference Veldkamp, K. (1973). De techniek van het spreken. Groningen: Wolters-Noordhoff (14e dr.). Veldkamp, K. (1973). De techniek van het spreken. Groningen: Wolters-Noordhoff (14e dr.).
go back to reference Wellens, W., & Opstal, M. van (2001). Performance stress in professional voice users. In Ph. H. Dejonckere. Occupational Voice: care and cure. Den Haag: Kugler Publications. Wellens, W., & Opstal, M. van (2001). Performance stress in professional voice users. In Ph. H. Dejonckere. Occupational Voice: care and cure. Den Haag: Kugler Publications.
go back to reference Wendler, J., & Seidner, W. (1987). Lehrbuch der Foniatrie. Leipzig: veb Georg Thieme. Wendler, J., & Seidner, W. (1987). Lehrbuch der Foniatrie. Leipzig: veb Georg Thieme.
go back to reference Wilson, D.K. (1987). Voice problems of children. Baltimore: Williams & Wilkins (3rd ed.). Wilson, D.K. (1987). Voice problems of children. Baltimore: Williams & Wilkins (3rd ed.).
Metagegevens
Titel
Stemtechnische behandeling
Auteurs
H.F.M. Peters
R. Bastiaanse
J. Van Borsel
P.H.O. Dejonckere
K. Jansonius-Schultheiss
Sj. Van der Meulen
B.J.E. Mondelaers
Copyright
2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0808-8_37