Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Verslaving 2/2016

01-06-2016 | Artikel

Rapid Assessment and Response

Opmaat voor wijkgerichte verslavingspreventie

Auteurs: Cas Barendregt, Alice Hammink, Mira Hannink, Hans Dupont, Elske Wits

Gepubliceerd in: Verslaving | Uitgave 2/2016

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Kwetsbare jongeren lopen een verhoogd risico om in de problemen te komen met middelengebruik. Reguliere instanties (zoals school en jongerenwerk) missen vaak de kennis en vaardigheden om risicovol middelengebruik tijdig te signaleren. In een pilotproject om verslavingspreventie dichter bij de buurt te brengen, is nagegaan wat de waarde is van de methodiek Rapid Assessment and Respons (RAR) om kwetsbare jongeren te bereiken. In vier buurten zijn tijdelijke wijkonderzoeksteams samengesteld, bestaande uit verslavingspreventiewerkers en een onderzoeker. Deze teams brengen bestaande wijkgegevens in kaart, identificeren en interviewen sleutelinformanten en vormen zich al doende een steeds nauwkeuriger beeld van de kwetsbare jongeren en hun middelengebruik. De resultaten worden vastgelegd in een wijkrapport. Samen met de belangrijkste stakeholders wordt op basis hiervan een plan van aanpak gemaakt. In drie van de vier buurten is outreachend preventiewerk gestart, om het plan uit te voeren. De pilots laten onder andere zien dat jongerenwerkers belangrijke samenwerkingspartners zijn, zowel wat betreft netwerkopbouw als het agenderen van middelengebruik onder jongeren. Jongerenwerkers waarderen de expertise en outreachende werkwijze van preventiewerkers. Een modelgetrouwe uitvoering van de RAR-methodiek levert betrouwbare gegevens op, maar blijkt arbeidsintensief te zijn. Daarom is een lichtere variant van de methodiek ontwikkeld.
Literatuur
go back to reference Barendregt, C., Hammink, A., Wits, E., & Mheen, D. van de (2015). Wijkgerichte verslavingspreventie. Ervaringen met rapid assessment and response in vier Nederlandse wijken. Rotterdam: IVO. Barendregt, C., Hammink, A., Wits, E., & Mheen, D. van de (2015). Wijkgerichte verslavingspreventie. Ervaringen met rapid assessment and response in vier Nederlandse wijken. Rotterdam: IVO.
go back to reference Battjes, R. J., Gordon, M. S., O’Grady, K. E., Kinlock, T. W., & Carswell, M. A. (2003). Factors that predict adolescent motivation for substance abuse treatment. Journal of Substance Abuse Treatment, 24, 221–232.CrossRefPubMed Battjes, R. J., Gordon, M. S., O’Grady, K. E., Kinlock, T. W., & Carswell, M. A. (2003). Factors that predict adolescent motivation for substance abuse treatment. Journal of Substance Abuse Treatment, 24, 221–232.CrossRefPubMed
go back to reference Bogt, T. ter, Lieshout, M. van, Doornwaard, S., & Eijkemans, Y. (2009). Middelengebruik en voortijdig schoolverlaten. Utrecht: Trimbos-instituut. Bogt, T. ter, Lieshout, M. van, Doornwaard, S., & Eijkemans, Y. (2009). Middelengebruik en voortijdig schoolverlaten. Utrecht: Trimbos-instituut.
go back to reference Bosgraaf, E., Cnubben, J., & Erp, J. van (2013). Alcohol – en druggebruik onder jongeren in de wijk Lindenheuvel te Sittard-Geleen. Sittard-Geleen: Mondriaan Zorggroep/IVO. Bosgraaf, E., Cnubben, J., & Erp, J. van (2013). Alcohol – en druggebruik onder jongeren in de wijk Lindenheuvel te Sittard-Geleen. Sittard-Geleen: Mondriaan Zorggroep/IVO.
go back to reference Bosgraaf, E., Heuperman, P., & Alders, B. (2013). Alcohol- en druggebruik onder kwetsbare jongeren in de wijk Wittevrouwenveld, Maastricht. Maastricht: Mondriaan Zorggroep/IVO. Bosgraaf, E., Heuperman, P., & Alders, B. (2013). Alcohol- en druggebruik onder kwetsbare jongeren in de wijk Wittevrouwenveld, Maastricht. Maastricht: Mondriaan Zorggroep/IVO.
go back to reference Braam, R., Verbraeck, H., & Trautmann, F. (2013). RAR Handboek middelengebruik en verslaving. rapid assessment and response methode voor middelengebruik en verslaving. Utrecht: Centrum voor Verslavingsonderzoek/Trimbos-instituut. Braam, R., Verbraeck, H., & Trautmann, F. (2013). RAR Handboek middelengebruik en verslaving. rapid assessment and response methode voor middelengebruik en verslaving. Utrecht: Centrum voor Verslavingsonderzoek/Trimbos-instituut.
go back to reference Crimmens, D., Factor, F., Jeffs, T., Pitts, J., Pugh, C., Spence, J., & Turner, P. (2004). Reaching socially excluded young people. A national study of street-based youth work. band 44. Leicester: National Youth Agency. Crimmens, D., Factor, F., Jeffs, T., Pitts, J., Pugh, C., Spence, J., & Turner, P. (2004). Reaching socially excluded young people. A national study of street-based youth work. band 44. Leicester: National Youth Agency.
go back to reference Cuijpers, P., Warmerdam, L., Straten, A. van, & Van Rooy, M. J. (2010). Het bereik van preventieve interventie voor depressie. Mogelijkheden om deelname te bevorderen. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, 88, 278–284.CrossRef Cuijpers, P., Warmerdam, L., Straten, A. van, & Van Rooy, M. J. (2010). Het bereik van preventieve interventie voor depressie. Mogelijkheden om deelname te bevorderen. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, 88, 278–284.CrossRef
go back to reference Dupont, H.B. (2015). Killing time. Identification of adolescent cannabis users and the development of an early prevention program: Moti-4. Thesis. Maastricht: Maastricht University. Dupont, H.B. (2015). Killing time. Identification of adolescent cannabis users and the development of an early prevention program: Moti-4. Thesis. Maastricht: Maastricht University.
go back to reference Dupont, H. B., Kaplan, C. D., Braam, R. V., Verbraeck, H. T., & Vries, N. K. de (2015). The application of the rapid assessment and response methodology for cannabis prevention research among youth in the Netherlands. International Journal of Drug Policy, 26, 731–738. doi:10.1016/j.drugpo.2014.11.003.CrossRefPubMed Dupont, H. B., Kaplan, C. D., Braam, R. V., Verbraeck, H. T., & Vries, N. K. de (2015). The application of the rapid assessment and response methodology for cannabis prevention research among youth in the Netherlands. International Journal of Drug Policy, 26, 731–738. doi:10.1016/j.drugpo.2014.11.003.CrossRefPubMed
go back to reference Dupont, H. B., Lemmens, P., Adriana, G., Mheen, D. van de, & Vries, N. K. de (2015). Mapping Moti-4; using intervention mapping to develop a tailored prevention intervention for adolescent cannabis use. BMC Public Health, doi: 10.1186/s12889-015-1826-y.PubMedPubMedCentral Dupont, H. B., Lemmens, P., Adriana, G., Mheen, D. van de, & Vries, N. K. de (2015). Mapping Moti-4; using intervention mapping to develop a tailored prevention intervention for adolescent cannabis use. BMC Public Health, doi: 10.1186/s12889-015-1826-y.PubMedPubMedCentral
go back to reference Fitch, C., Rhodes, T., & Stimson, G. V. (2000). Origins of an epidemic: the methodological and political emergence of rapid assessmen. International Journal of Drug Policy, 11, 63–82. doi:10.1016/S0955-3959(99)00056-0.CrossRefPubMed Fitch, C., Rhodes, T., & Stimson, G. V. (2000). Origins of an epidemic: the methodological and political emergence of rapid assessmen. International Journal of Drug Policy, 11, 63–82. doi:10.1016/S0955-3959(99)00056-0.CrossRefPubMed
go back to reference Fitch, C., Stimson, G. V., Rhodes, T., & Poznyak, V. (2004). Rapid assessment: an international review of diffusion, practice and outcomes in the substance use field. Social Science and Medicine (1982), 59, 1819–1830. doi:10.1016/j.socscimed.2004.02.028.CrossRef Fitch, C., Stimson, G. V., Rhodes, T., & Poznyak, V. (2004). Rapid assessment: an international review of diffusion, practice and outcomes in the substance use field. Social Science and Medicine (1982), 59, 1819–1830. doi:10.1016/j.socscimed.2004.02.028.CrossRef
go back to reference FORUM (2008). Jongeren doen mee, ook de moeilijk bereikbare. Een handreiking over jeugdparticipatie voor jongeren- en meidenwerkers. Utrecht: FORUM. FORUM (2008). Jongeren doen mee, ook de moeilijk bereikbare. Een handreiking over jeugdparticipatie voor jongeren- en meidenwerkers. Utrecht: FORUM.
go back to reference Hammink, A., Barendregt, C., Wits, E., & Mheen, D. van de (2015). Wijkscan plus: lokaal gedragen preventie van middelengebruik onder kwetsbare jongeren. rapid assessment and response als basis voor preventie op wijkniveau. Rotterdam: IVO. Hammink, A., Barendregt, C., Wits, E., & Mheen, D. van de (2015). Wijkscan plus: lokaal gedragen preventie van middelengebruik onder kwetsbare jongeren. rapid assessment and response als basis voor preventie op wijkniveau. Rotterdam: IVO.
go back to reference Hove, S. ten, Boersma, A., Wolbrink, B., & Houwelingen, G. van (2013). Voorstad-Centrum. Een op de wijk afgestemde aanpak voor verslavingspreventie. Deventer: Tactus/IVO. Interne publicatie. Hove, S. ten, Boersma, A., Wolbrink, B., & Houwelingen, G. van (2013). Voorstad-Centrum. Een op de wijk afgestemde aanpak voor verslavingspreventie. Deventer: Tactus/IVO. Interne publicatie.
go back to reference Hudson, A. L., Nyamathi, A., Greengold, B., Slagle, A., Koniak-Griffin, D., Khalilifard, F., & Getzoff, D. (2010). Health-seeking challenges among homeless youth. Nursing Research, 59, 212–218. doi:10.1097/NNR.0b013e3181d1a8a9.CrossRefPubMedPubMedCentral Hudson, A. L., Nyamathi, A., Greengold, B., Slagle, A., Koniak-Griffin, D., Khalilifard, F., & Getzoff, D. (2010). Health-seeking challenges among homeless youth. Nursing Research, 59, 212–218. doi:10.1097/NNR.0b013e3181d1a8a9.CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Leeuwen, L. van (2013). Open en alert. alcohol- en drugspreventie in zorg- en welzijnsinstellingen. Handboek voor preventiewerkers. Utrecht: Trimbos-instituut. Leeuwen, L. van (2013). Open en alert. alcohol- en drugspreventie in zorg- en welzijnsinstellingen. Handboek voor preventiewerkers. Utrecht: Trimbos-instituut.
go back to reference McCutcheon, L. K., Chanen, A. M., Fraser, R. J., Drew, L., & Brewer, W. (2007). Tips and techniques for engaging and managing the reluctant, resistant or hostile youth. Medical Journal of Australia, 187, 64–67. McCutcheon, L. K., Chanen, A. M., Fraser, R. J., Drew, L., & Brewer, W. (2007). Tips and techniques for engaging and managing the reluctant, resistant or hostile youth. Medical Journal of Australia, 187, 64–67.
go back to reference Mockute, I., Hammink, A., & Bruin, J. de (2013). Oud Mathenesse/Het Witte dorp. Een op de wijk afgestemde verslavingspreventie. Rotterdam: Youz/IVO. Mockute, I., Hammink, A., & Bruin, J. de (2013). Oud Mathenesse/Het Witte dorp. Een op de wijk afgestemde verslavingspreventie. Rotterdam: Youz/IVO.
go back to reference Rhodes, T., Fitch, C., Stimson, G., & Suresh, K. M. (2000). Rapid assessment in the drugs field. International Journal of Drug Policy, 11, 1–11.CrossRef Rhodes, T., Fitch, C., Stimson, G., & Suresh, K. M. (2000). Rapid assessment in the drugs field. International Journal of Drug Policy, 11, 1–11.CrossRef
go back to reference Risselada, A., Rooij, A. J. van, & Eijnden, R. J. J. M. van den (2008). Middelengebruik onder Rotterdamse scholieren in het VO (pag. 1–40). Risselada, A., Rooij, A. J. van, & Eijnden, R. J. J. M. van den (2008). Middelengebruik onder Rotterdamse scholieren in het VO (pag. 1–40).
go back to reference Schrijvers, & Schoemaker, C. (2008). Spelen met gezondheid. Leefstijl en psychische gezondheid van de Nederlandse jeugd. Bilthoven: RIVM. Schrijvers, & Schoemaker, C. (2008). Spelen met gezondheid. Leefstijl en psychische gezondheid van de Nederlandse jeugd. Bilthoven: RIVM.
go back to reference Shaw, D. S., Dishion, T. J., Supplee, L., Gardner, F., & Arnds, K. (2006). Randomized trial of a family-centered approach to the prevention of early conduct problems: 2‑year effects of the family check-up in early childhood. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74, 1–9.CrossRefPubMed Shaw, D. S., Dishion, T. J., Supplee, L., Gardner, F., & Arnds, K. (2006). Randomized trial of a family-centered approach to the prevention of early conduct problems: 2‑year effects of the family check-up in early childhood. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74, 1–9.CrossRefPubMed
go back to reference Verdurmen, J., Monshouwer, K., Dorsselaer, S. van, Lokman, S., Vermeulen-Smit, E., & Vollebergh, W. (2012). Jeugd en riskant gedrag 2011 Kerngegevens uit het peilstationsonderzoek scholieren. Utrecht: Trimbos-instituut. Verdurmen, J., Monshouwer, K., Dorsselaer, S. van, Lokman, S., Vermeulen-Smit, E., & Vollebergh, W. (2012). Jeugd en riskant gedrag 2011 Kerngegevens uit het peilstationsonderzoek scholieren. Utrecht: Trimbos-instituut.
Metagegevens
Titel
Rapid Assessment and Response
Opmaat voor wijkgerichte verslavingspreventie
Auteurs
Cas Barendregt
Alice Hammink
Mira Hannink
Hans Dupont
Elske Wits
Publicatiedatum
01-06-2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Verslaving / Uitgave 2/2016
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073
DOI
https://doi.org/10.1007/s12501-016-0066-x

Andere artikelen Uitgave 2/2016

Verslaving 2/2016 Naar de uitgave

EditorialNotes

Redactioneel