Top

Verslaving

Gepubliceerd in:

17-12-2015 | Artikel

Prioriteiten voor het lokale ‘harm reduction’-beleid

Drugsgebruikers als sleutelfiguren

Auteurs: Prof. dr. Freya Vander Laenen, Drs. Louis Favril, Prof. dr. Tom Decorte

Gepubliceerd in: Verslaving | Uitgave 2/2016

Samenvatting

‘Harm reduction’-strategieën blijken effectief, zo leert internationaal onderzoek. Essentieel is dat een lokaal drugsbeleid, waar harm reduction een pijler van uitmaakt, is afgestemd op de lokale setting en de lokale behoeften. Bij de uitbouw van een drugsbeleid is het dan ook noodzakelijk om alle betrokken actoren een stem te geven. Deze insteek was het startpunt van deze studie, waarbij de lokale behoeften van zowel professionals als drugsgebruikers in kaart werden gebracht wat betreft harm reduction. De resultaten tonen aan dat de prioriteiten van beide groepen respondenten gelijkenissen vertonen, maar ook aanzienlijke verschillen. Dit bevestigt het belang om, binnen een ‘bottom-up’-aanpak, ook drugsgebruikers als sleutelfiguren te includeren in beleids- en praktijkgericht onderzoek.

vorige artikel Het binden van de fietsenstapelaar

volgende artikel Handleiding vroegherkenning alcoholproblematiek bij ouderen in de thuiszorg

Het Drugbeleidsplan Stad Gent (2013–2018) heeft ‘gezondheidsbevordering van drugsgebruikers - harm reduction’ als een van de zeven speerpunten opgenomen. De overige speerpunten zijn: a sociale activering en arbeidsactivering drugsgebruikers, b bestrijding drugsoverlast, c aandacht voor dubbele diagnose, d alcoholbeleid, e veilig en gezond uitgaan, en f gerichte preventie/vroeginterventie/opvoedingsondersteuning bij minder bereikte groepen.

Treatment Assisted by DiAcetylMorphine (TADAM) was een pilotproject voor medisch gecontroleerde heroïneverstrekking dat tussen januari 2011 en september 2013 plaatsvond in Luik (Demaret et al. 2011, 2013).

Gebruiksruimtes kunnen we globaal onderverdelen in twee types. Specifieke gebruiksruimtes functioneren volledig op zichzelf en autonoom. Geïntegreerde gebruiksruimtes maken deel uit van een breder netwerk van voorzieningen; ze zijn vaak op dezelfde locatie als andere laagdrempelige drugshulpverleningscentra gevestigd (Havinga et al. 2012).

Blanken, P., Vollemans, L., Verveen, J., Hendriks, V., & Adriaans, N. (1995). Perron Nul en de bezoekers die er kwamen. Het Rotterdams Drug Monitoring Systeem, 1994. Den Haag: IVO.

Chorlton, E., Smith, I., & Jones, S. (2015). Understanding how people who use illicit drugs and alcohol experience relationships with psychiatric inpatient staff. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 50, 51–58.CrossRefPubMed

Davies, R., Heslop, P., Onyett, S., & Soteriou, T. (2014). Effective support for those who are ‘hard to engage’: a qualitative user-led study. Journal of Mental Health, 23, 62–66.CrossRefPubMed

Degenhardt, L., Mathers, B., Vickerman, P., Rhodes, T., Latkin, C., & Hickman, M. (2010). HIV prevention for people who inject drugs: Why individual, structural, and combination approaches are required. Lancet, 376, 285–301.

De Maeyer, J., Dekkers, A., & Vanderplasschen, W. (2012). Kwaliteit van leven: ‘onder invloed’ van methadon. Verslaving, 8, 45–58.CrossRef

De Maeyer, J., Nieuwenhuizen, C. van., Bongers, I. L., Broekaert, E., & Vanderplasschen, W. (2013). Profiles of quality of life in opiate-dependent individuals after starting methadone treatment: a latent class analysis. International Journal of Drug Policy, 24, 342–350.CrossRefPubMed

Decorte, T., & Janssen, K. (2011). Antwerpse Drug- en Alcoholmonitor. Een lokale drugscene in beeld. Resultaten 2010. Antwerpen: SODA.

Demaret, I., Herné, P., Lemaître, A., & Ansseau, M. (2011). Feasibility assessment of heroin-assisted treatment in Liège, Belgium. Acta Psychiatrica Belgica, 111, 3–8.

Demaret, I., Litran, G., Magoga, C., Deblire, C., De Roubaix, J., Quertemont, E., Van Caillie, D., Dubois, N., Lemaître, A., & Ansseau, M. (2013). Project TADAM. Eindrapport 2007–2013. Liège: Université de Liège.

EMCDDA. (2015). Drugs policy and the city in Europe. Luxembourg: European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction.

Farrelly, S., Brown, G., Rose, D., Doherty, E., Henderson, C., Birchwood, M., Marshall, M., Waheer, W., Szmukler, G., & Thornicroft, G. (2014). What service users with psychotic disorders want in a mental health crisis or relapse: Thematic analysis of joint crisis plans. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 49, 1609–1617.CrossRefPubMedPubMedCentral

Favril, L., Vander Laenen, F., & Decorte, T. (2015). Schadebeperkende maatregelen voor de stad Gent. Een onderzoek naar de lokale noden en prioriteiten. Antwerpen: Maklu.

Glasby, J., & Beresford, P. (2006). Who knows best? Evidence-based practice and the service user contribution. Critical Social Policy, 26, 268–284.CrossRef

Havinga, P., & Poel, A. van der. (2012). Organisatie en inrichting van gebruiksruimten in Nederland (2003–2010). Verslaving, 8, 44–54.CrossRef

IHRA. (2010). What is harm reduction? A position statement from the International Harm Reduction Association. Londen: International Harm Reduction Association.

Korf, D. J., & Steenhoven, P. van der (1994). Antenne 1993. Trends in alcohol, tabak, drugs en gokken bij jonge Amsterdammers. Amsterdam: Jellinek.

Krug, A., Hildebrand, M., & Sun, N. (2015). ‘We don’t need services. We have no problems’: Exploring the experiences of young people who inject drugs in accessing harm reduction services. Journal of the International AIDS Society, 18, 71–77.CrossRef

Lancaster, K., Ritter, A., & Stafford, J. (2013). Public opinion and drug policy in Australia: engaging the ‘affected community’. Drug and Alcohol Review, 32, 60–66.CrossRefPubMed

Lancaster, K., Sutherland, R., & Ritter, A. (2014). Examining the opinions of people who use drugs towards drug policy in Australia. Drugs: Education, Prevention and Policy, 21, 93–101.

MacArthur, G. J., Minozzi, S., Martin, N., Vickerman, P., Deren, S., Bruneau, J., Degenhardt, L., & Hickman, M. (2012). Opiate substitution treatment and HIV transmission in people who inject drugs: systematic review and meta-analysis. BMJ, 345, e5945.CrossRefPubMedPubMedCentral

Marlatt, G. A., & Witkiewitz, K. (2010). Update on harm-reduction policy and intervention research. Annual Review of Clinical Psychology, 6, 591–606.CrossRefPubMed

McCann, E. J. (2008). Expertise, truth, and urban policy mobilities: Global circuits of knowledge in the development of Vancouver, Canada’s ‘four pillar’ drug strategy. Environment and Planning, 40, 885–904.CrossRef

Mheen, D. van de. (2000). De Rotterdamse drugsscene onder de loep. Resultaten van vijf jaar Drug Monitoring Systeem in Rotterdam. Rotterdam: IVO.

Mortelmans, D. (2010). Het kwalitatief onderzoeksdesign. In Decorte, T., & Zaitch, D. (Eds.), Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie (S. 75–118). Leuven: Acco.

Owczarzak, J., Dickson-Gomez, J., Convey, M., & Weeks, M. (2013). What is ‘support’ in supportive housing: client and service providers’ perspectives. Human Organization, 72, 254–262.CrossRefPubMedPubMedCentral

Palmateer, N., Kimber, J., Hickman, M., Hutchinson, S., Rhodes, T., & Goldberg, D. (2010). Evidence for the effectiveness of sterile injecting equipment provision in preventing hepatitis C and human immunodeficiency virus transmission among injecting drug users: a review of reviews. Addiction, 105, 844–859.CrossRefPubMed

Parker, J., Jackson, L., Dykeman, M., Gahagan, J., & Karabanow, J. (2012). Access to harm reduction services in Atlantic Canada: implications for non-urban residents who inject drugs. Health and Place, 18, 152–162.

Ponsaers, P., De Ruyver, B., Lemaître, A., Macquet, C., Pieters, T., Vaerewyck, W., Fincoeur, B., & Vander Laenen, F. (2005). Drugoverlast in de lokale context van acht Vlaamse en Waalse gemeenten. Gent: Academia Press.

Ponsaers, P., De Ruyver, B., Lemaître, A., Macquet, C., Bucquoye, A., Surmont, T., & Simays, C. (2006). Monitor integraal lokaal drugbeleid. Brussel: Federaal Wetenschapsbeleid.

Potier, C., Laprévote, V., Dubois-Arber, F., Cottencin, O., & Rolland, B. (2014). Supervised injection services: what has been demonstrated? A systematic literature review. Drug and Alcohol Dependence, 145, 48–68.CrossRefPubMed

Pulford, J., Adams, P., & Sheridan, J. (2009). Client/clinician discrepancies in perceived problem improvement and the potential influence on dropout response. International Journal of Mental Health and Addiction, 7, 497–505.CrossRef

Rance, J., & Treloar, C. (2015). ‘We are people too’: Consumer participation and the potential transformation of therapeutic relations within drug treatment. International Journal of Drug Policy, 26, 30–36.CrossRefPubMed

Rhodes, T., & Hedrich, D. (2010). Harm reduction: evidence, impacts and challenges. Luxembourg: European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction.

Ritter, A., & Cameron, J. (2006). A review of the efficacy and effectiveness of harm reduction strategies for alcohol, tobacco and illicit drugs. Drug and Alcohol Review, 25, 611–624.CrossRefPubMed

Roy, A. (2012). Avoiding the involvement overdose: drugs, race, ethnicity and participatory research practice. Critical Social Policy, 32, 636–654.CrossRef

Smye, V., Browne, A. J., Varcoe, C., & Josewski, V. (2011). Harm reduction, methadone maintenance treatment and the root causes of health and social inequities: an intersectional lens in the Canadian context. Harm Reduction Journal, 8, 17.CrossRef

Strang, J., Babor, T., Caulkins, J., Fischer, B., Foxcroft, D., & Humphreys, K. (2012). Drug policy and the public good: evidence for effective interventions. Lancet, 379, 71–83.CrossRefPubMed

Strang, J., Groshkova, T., Uchtenhagen, A., Brink, W. van den., Haasen, C., Schechter, M. T., Lintzeris, N., Bell, J., Pirona, A., Oviedo-Joekes, E., Simon, R., & Metrebian, N. (2015). Heroin on trial: systematic review and meta-analysis of randomised trials of diamorphine-prescribing as treatment for refractory heroin addiction. British Journal of Psychiatry, 207, 5–14.CrossRefPubMed

Strike, C., Jairam, J. A., Kolla, G., Millson, P., Shepherd, S., Fischer, B., Watson, T. M., & Bayoumi, A. M. (2014). Increasing public support for supervised injection facilities in Ontario, Canada. Addiction, 109, 946–953.CrossRefPubMed

Sumnall, H., & Brotherhood, A. (2012). Social reintegration and employment: evidence and interventions for drug users in treatment. Luxembourg: European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction.

Ti, L., Tzemis, D., & Buxton, J. A. (2012). Engaging people who use drugs in policy and program development: a review of the literature. Substance Abuse Treatment, Prevention, and Policy, 7, 47.CrossRef

Tieberghien, J. (2009). Antwerpse Drug- en Alcoholmonitor (ADAM). Verslaving, 5, 3–19.CrossRef

Tieberghien, J., & Decorte, T. (2009). Antwerp Drugs and Alcohol Monitor: a Belgian local drug scene in the picture. Drug and Alcohol Review, 28, 616–622.CrossRefPubMed

Trujols, J., Siñol, N., Iraurgi, I., Batlle, F., Guàrdia, J., & Pérez de los Cobos, J. (2011). Patient and clinician’s ratings of improvement in methadone-maintained patients: Differing perspectives? Harm Reduction Journal, 8, 23.CrossRefPubMedPubMedCentral

Trujols, J., Iraurgi, I., Oviedo-Joekes, E., & Guardia-Olmos, J. (2014). A critical analysis of user satisfaction surveys in addiction services: opioid maintenance treatment as a representative case study. Patient Preference and Adherence, 8, 107–117.CrossRefPubMedPubMedCentral

Vander Laenen, F. (2009). ‘I don’t trust you, you are going to tell.’ Adolescents with emotional and behavioural disorders participating in qualitative research. H Child: Care, Health and Development, 35, 323–329.

Vander Laenen, F. (2015). Not just another focus group: making the case for the nominal group technique in criminology. Crime Science, 4, 5.CrossRef

Vander Laenen, F., Vandam L., & Colman, C. (2010). Met velen aan de tafel: goede voorbeelden van een integraal en geïntegreerd drugbeleid. Verslaving, 6, 54–71.CrossRef

Vanderplasschen, W., Naert, J., Vander Laenen, F., & De Maeyer, J. (2015). Treatment satisfaction and quality of support in outpatient substitution treatment: opiate users’ experiences and perspectives. Drugs: Education, Prevention and Policy, 22, 272–280.

Vickerman, P., Martin, N., Turner, K., & Hickman, M. (2012). Can needle and syringe programmes and opiate substitution therapy achieve substantial reductions in HCV prevalence? Model projections for different epidemic settings. Addiction, 107, 1984–1995.CrossRefPubMed

VVBV (2013). Registratie 2013. Drughulpverlening Vlaanderen. Gent: VVBV. http://www.verslaafdenzorg.be/images/pdf/VVBVrapport2013.pdf. Zugegeiffen: 10. Okt. 2015.

Titel: Prioriteiten voor het lokale ‘harm reduction’-beleid
Drugsgebruikers als sleutelfiguren
Auteurs: Prof. dr. Freya Vander Laenen
Drs. Louis Favril
Prof. dr. Tom Decorte
Publicatiedatum: 17-12-2015
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Verslaving / Uitgave 2/2016
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073
DOI: https://doi.org/10.1007/s12501-015-0047-5

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2016

Handleiding vroegherkenning alcoholproblematiek bij ouderen in de thuiszorg

Redactioneel

Middelengebruik als adjunctief gedrag

Het binden van de fietsenstapelaar

Rapid Assessment and Response

Penitentiaire inrichtingen, verslavingszorg en verslavingsreclassering