Top

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie

Gepubliceerd in:

01-10-2012 | Oorspronkelijke artikelen

Positieve ervaringen door mantelzorg: constructie van een schaal

Auteurs: A.H. de Boer, D. Oudijk, M.I. Broese van Groenou, J.M. Timmermans

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 5/2012

Samenvatting

Voor het meten van positieve ervaringen bij mantelzorgers is een 8-itemschaal ontwikkeld, de Positieve Ervaringen Schaal (PES). Het is een eendimensionale geordende Mokkenschaal die varieert van intrinsieke voldoening en relationele opbrengst tot competentieverbetering en sociale opbrengst. De schaal heeft een bevredigende H-waarde (0, 37) en een goede betrouwbaarheid (alpha=0, 74). Verder zijn redelijke H-waarden gevonden voor grote groepen mantelzorgers, zoals verzorgers van ouderen, chronisch zieken, partners, ouders en mensen die zijn opgenomen in een zorginstelling. Bij mantelzorgers van mensen met dementie en verstandelijke beperkingen, passen twee items niet in de schaal (‘ik ontving veel waardering voor de hulp die ik gaf’ en ‘door het helpen is de band met mijn familie en vrienden hechter geworden’). Voor deze groepen wordt een 6-itemschaal geadviseerd. Alleen bij mantelzorgers van mensen met psychische beperkingen bleek de schaal in zijn geheel niet van toepassing. Vervolgonderzoek zal moeten uitwijzen waar deze helpers hun positieve ervaringen aan ontlenen. De PES wordt aanbevolen vanwege zijn goede psychometrische kwaliteiten, maar ook vanwege de toepasbaarheid in meerdere populaties mantelzorgers.

vorige artikel Aanspreken op kracht

volgende artikel Dementie in documentaire:Mam van Adelheid Roosen

Zarit S, Reever H, Bach-Peterson KE. Relatives of the impaired elderly: correlates of feelings of burden. The Gerontologist 1980;20:649–55.PubMedCrossRef

Pot AM, Van Dyck R, Deeg DJH. Ervaren druk door informele zorg: constructie van een schaal. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 1995;26:214–9.PubMed

Boer de A, Broese van Groenou M, Timmermans J. Mantelzorg. Een overzicht van de steun van en aan mantelzorgers in 2007. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2009.

Pearlin LI, Mullan JT, Semple SJ et al. Caregiving and the stress process: an overview of concepts and their measures. The Gerontologist 1990;30:582–594.CrossRef

Lawton PM, Moss M, Kleban MH, Glicksman A, Rovine M. A two-factor model of caregiving appraisal and psychological well-being. Journal of Gerontology: Psychological Sciences 1991;46(4):181–189.

Kramer BJ. Gain in the caregiving experience: Where are we? What next? The Gerontologist 1997;37:218–232.PubMedCrossRef

Tonkens E, Broeke J van den, Hoijtink M. Op zoek naar weerkaatst plezier; samenwerking tussen mantelzorgers, vrijwilligers, professionals en cliënten in de multiculturele stad. Den Haag: NICIS Institute, 2008.

TK (2004/2005). De mantelzorger in beeld. Tweede Kamer, vergaderjaar 2004/2005, 30169, nr. 1.

Horowitz A, Shindelman L. Reciprocity and affection: Past influences on current caregiving. Journal of Gerontological Social Work 1983;5:5–21.CrossRef

10.

Narayan S, Lewis M, Tornatore J, Hepburn K, Corcoran-Perry S. Subjective responses to caregiving for a spouse with dementia. Journal of Gerontological Nursing 2001;27(3):19–28.PubMed

11.

Bacon E, Milne DL, Sheikh AI, Freeston MH. (2009) Positive experiences in caregivers:an exploratory case series. Behavioural and cognitive Psychotherapy 2009;37(1):95–114.PubMedCrossRef

12.

Baanders AN, Heijmans MJWM. The impact of chronic diseases: the partner’s perspective. Family & Community Health 2007;30:305–317.

13.

Kooiker S, Boer A de. Portretten van mantelzorgers. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2008 (SCP-publicatie 2008/21).

14.

Broese van Groenou M, Boer A de. Uitkomst: positieve ervaringen. In: Boer A de, Broese van Groenou M, Timmermans J. Mantelzorg. Een overzicht van de steun van en aan mantelzorgers in 2007. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2009: 167–184.

15.

Lazarus RS, Folkman S. Stress, appraisal and coping. New York: Springer, 1984.

16.

Jacobs T, Lodewijckx E. Grenzen aan mantelzorg. Sociaaldemografische hypothesen over de toekomst van de zorg. Brussel: Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudie (CBGS), 2006.

17.

Tarlow BJ, Wisniewski SR, Belle SH, Rubert M, Ory MG, Gallagher-Thompson O. Positive aspects of caregiving: Contributions of the REACH Project to the development of new measures for Alzheimer’s caregiving. Research on Aging 2004;26(4):429–453.CrossRef

18.

Roff LL, Burgio LD, Gitlin L, Nichols L, Chaplin W, Hardin JM. Positive aspects of Alzheimer’s caregiving: The role of race. Journal of Gerontology: Psychological Sciences 2004;59B:185–190.CrossRef

19.

Jones PS de, Winslow BW, Lee JW, Zhange XE. Development of a caregiver empowerment model to promote positive outcomes. Journal of Family Nursing 2011;17:11–28.PubMedCrossRef

20.

Koker B de. Mantelzorg binnen het huishouden. In: T. Jacobs en E. Lodewijckx (red.), Grenzen aan mantelzorg. Sociaaldemografische hypothesen over de toekomst van de zorg (p. 115–143). Brussel: Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudie (CBGS), 2006.

21.

Broese van Groenou MI. Sociaal-economische verschillen in de hulpverlening van kinderen aan hun oude ouders. Sociale Wetenschappen, 2004;47(4): 49–64.

22.

Liefbroer A, Mulder C. Op je familie kun je rekenen. In: Demos 2004, 20(12):37–38.

23.

Brouwer WBF, Exel van NJ, Berg B van den, Dinant HJ, Koopmanschap MA, Bos GAMvan den. The burden of caregiving; evidence on objective burden, subjective burden and quality of life impact in informal caregivers for patients with rheumatoid arthritis. Arthritis and Rheumatism 2004;51(4):570–577.PubMedCrossRef

24.

Cicirelli V. Adult children’s attachment and helping behaviour to elder parents: A path model. Journal of Marriage and the Family 1983;44:815–824.CrossRef

25.

Al-Janabi H, Frew E, Brouwer W, Rappange D, Exel J van. The inclusion of positive aspects of caring in the Caregiver Strain Index: Test of feasibility and validity. International Journal of Nursing Studies 2010;47: 984–993.PubMedCrossRef

26.

Mokken RJ. A theory and procedure of scale analysis. Berlijn: De Gruyter, 1971.CrossRef

27.

Hardouin, J.-B., Bonnaud-Antignac, A. & Sébille, V. Nonparametric item response theory using Stata, The Stata Journal 2011; 11(1):30–51.

28.

Molenaar IW, Sijtsma K.. User’s Manual Msp5 for Windows: A Program for Mokken Scale Analysis for Polytomous Items, Version 5.0. Iec Pro- GAMMA, Groningen, 2000.

29.

Huisman, M. en Molenaar, I.W. (2001). Imputation of missing scale data with item response models. In A. Boomsma, M. A. J. van Duijn, & T. A. B. Snijders (Eds.), Essays on item response theory (pp. 221–244). New York: Springer-Verlag, 2001.CrossRef

30.

Molenaar IW, Debets, Sijtsma K, Hemker BT. User_s manual MSP, a program for Mokken Scale analysis for Polytomous Items (version 3.0). Groningen, Pro GAMMA, 1994.

31.

Male van J, Duimel M, Boer de A. Iemand moet het doen; ervaringen van verzorgers van partners. Den Haag: SCP (2010–21), 2010.

32.

Kwekkeboom MH, Boer AH de, Campen C van, Dorrestein AEG. Een eigen huis…Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving. Den Haag SCP (2006:2), 2006.

33.

Affleck G and Tennen H. Construing benefits from adversity: adaptational significance and dispositional underpinnings. Journal of Personality 1996;64:899–922.PubMedCrossRef

Titel: Positieve ervaringen door mantelzorg: constructie van een schaal
Auteurs: A.H. de Boer
D. Oudijk
M.I. Broese van Groenou
J.M. Timmermans
Publicatiedatum: 01-10-2012
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 5/2012
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI: https://doi.org/10.1007/s12439-012-0035-8

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2012

Signalementen

De rol van de 18-FDG PET-scan bij de diagnose dementie

Prof. dr. D.L. Knook

Aanspreken op kracht

Dementie in documentaire:Mam van Adelheid Roosen

Klinimetrie: is er plaats voor een slimme weegschaal die balans meet?