Pijnbestrijding bij chronische reumatische aandoeningen

NSAID’s (non-steroidal anti-inflammatoire drugs) hebben bij de symptomatische behandeling van reumatoïde artritis vooral een plaats in de beginfase van de ziekte zolang de patiënt nog niet optimaal is ingesteld op een DMARD of als de behandeling met DMARD’s (nog) onvoldoende resultaat oplevert. Soms worden NSAID’s langdurig gegeven ter verbetering van het welbevinden en vermindering van pijn en stijfheid.

Gezien de ernst van de mogelijke bijwerkingen van NSAID’s wordt aangeraden om de dosering zo laag en de gebruiksduur zo kort mogelijk te houden. Bij reumatoïde artritis zal niettemin vaak een hogere dosering met een langere gebruiksduur noodzakelijk blijken.

In tal van onderzoeken zijn geen relevante verschillen in klinische effectiviteit tussen verschillende (al dan niet COX-2-selectieve) NSAID’s aangetoond.

Bij gebruik van een coxib is de kans op een ernstige maagcomplicatie ongeveer de helft minder dan bij een klassieke NSAID, mits niet tegelijk een salicylaat als trombocytenaggregatieremmer wordt gebruikt. De coxibs geven mogelijk een iets hoger risico op trombotische hart- en vaatincidenten dan de klassieke NSAID’s. Daarom worden ze vooralsnog gecontra-indiceerd geacht bij patiënten met ischemische hartziekte (coronairlijden) of cerebrovasculaire aandoeningen (CVA, TIA) en bij perifeer arterieel vaatlijden. Voorzichtigheid is geboden bij het voorschrijven van coxibs aan patiënten met risicofactoren voor hart- en vaatziekten zoals hypertensie, voor hyperlipidemie, diabetes en roken.

Als het cardiovasculaire én het gastro-intestinale risico niet verhoogd zijn, is een gewone NSAID eerste keus. Als deze risico’s wel verhoogd zijn, wordt een NSAID zo veel mogelijk afgeraden. Als beide risico’s verhoogd zijn én NSAID-gebruik is onvermijdelijk, is combinatie met een maagbeschermer (protonpompremmer of misoprostol) aangewezen. Bij een verhoogd risico voor de maag zonder een verhoogd cardiovasculair risico kan een combinatie van een conventionele NSAID met een maagbeschermer worden voorgeschreven of een selectieve COX-2-remmer.

Het combineren van meerdere NSAID’s is niet effectiever dan monotherapie, maar vergroot wel de kans op bijwerkingen en wordt daarom afgeraden.