Skip to main content
Top

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

19. Ondervoeding en dehydratie

Auteur : Rolinka Schim van der Loeff-van Veen

Gepubliceerd in: Geriatrie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Ondervoeding leidt tot afname van de belastbaarheid. Het geeft een verhoogde vatbaarheid voor infecties, een vertraagde wondgenezing en het belemmert de revalidatie. Ouderen krijgen eerder te maken met ondervoeding, bijvoorbeeld omdat hun metabole behoefte verandert. Vooral zorgbehoeftige ouderen lopen risico op ondervoeding. Etiologische factoren hangen onderling met elkaar samen, zoals leefstijl, multimorbiditeit, gebitstoestand en een klein ondersteunend sociaal netwerk. Ook dehydratie (uitdroging) bedreigt de gezondheid. Het merendeel van de met spoed in het ziekenhuis opgenomen 70-plussers is gedehydreerd. Zowel ondervoeding als dehydratie leiden tot een verlengde ligduur in het ziekenhuis, toename van het complicatierisico en zorgbehoevendheid. Ondervoeding en dehydratie zijn in veel gevallen te voorkomen. Hierbij spelen verpleegkundigen een belangrijke rol.
Literatuur
go back to reference Gezondheidsraad (2011). Ondervoeding bij ouderen. Utrecht: Gezondheidsraad. Gezondheidsraad (2011). Ondervoeding bij ouderen. Utrecht: Gezondheidsraad.
go back to reference NVVA. (2007). Kaart bij Richtlijn Mondzorg bij zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen. Utrecht: NVVA (nu: Verenso). NVVA. (2007). Kaart bij Richtlijn Mondzorg bij zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen. Utrecht: NVVA (nu: Verenso).
go back to reference Schols, J. M., Groot, C. P., Cammen, T. J. van der., & Olde Rikkert, M. G. (2009). Preventing and treating dehedration in the elderly during periods of illness and warm weather. Journal of Nutrition, Health and aging,13(2), 150–157. Schols, J. M., Groot, C. P., Cammen, T. J. van der., & Olde Rikkert, M. G. (2009). Preventing and treating dehedration in the elderly during periods of illness and warm weather. Journal of Nutrition, Health and aging,13(2), 150–157.
go back to reference Stratton, R. J., Green, C. J., & Elia, M. (2003). Disease related malnutrition: an evidence-based approach to treatment. (1–34) Cambridge: CABI Publishing. Stratton, R. J., Green, C. J., & Elia, M. (2003). Disease related malnutrition: an evidence-based approach to treatment. (1–34) Cambridge: CABI Publishing.
go back to reference Bosch, H. J. H. in den, Groenewoud, J. H., & Lange, J. de., (2009). Omgaan met afweergedrag bij eten en drinken van ouderen. Richtlijn. Kenniskring Transities in Zorg. Rotterdam: Hogeschool Rotterdam, LEVV. Bosch, H. J. H. in den, Groenewoud, J. H., & Lange, J. de., (2009). Omgaan met afweergedrag bij eten en drinken van ouderen. Richtlijn. Kenniskring Transities in Zorg. Rotterdam: Hogeschool Rotterdam, LEVV.
go back to reference Cammen, T. J. M. van der., Groot, C. P. G. M. de., & Schols, J. M. G. A. (2007). Dehydratie bij ouderen. Preventie en behandeling, extra aandacht bij ziekte en hitteperioden. Addendum bij de ‘Multidisciplinaire richtlijn verantwoorde vocht- en voedselvoorziening voor verpleeghuis-geïndiceerden’. Utrecht: Actiz. Cammen, T. J. M. van der., Groot, C. P. G. M. de., & Schols, J. M. G. A. (2007). Dehydratie bij ouderen. Preventie en behandeling, extra aandacht bij ziekte en hitteperioden. Addendum bij de ‘Multidisciplinaire richtlijn verantwoorde vocht- en voedselvoorziening voor verpleeghuis-geïndiceerden’. Utrecht: Actiz.
go back to reference Deerenberg-Kessler, W., Nieuwlands, T. C. M., & Vreeburg, E. M. (2007). Mondzorg en de rol van verpleegkundigen en verzorgenden. Utrecht: NVVA. Deerenberg-Kessler, W., Nieuwlands, T. C. M., & Vreeburg, E. M. (2007). Mondzorg en de rol van verpleegkundigen en verzorgenden. Utrecht: NVVA.
go back to reference Dewys, W. D., Begg, C., Lavin, P. T., Band, P. R., Bennett, J. M., Bertino, J. R., et al. (1980). Prognostic effect of weight loss prior to chemotherapy in cancer patients. Eastern cooperative oncology group. American Journal of Medical, 69(4), 491–497. Dewys, W. D., Begg, C., Lavin, P. T., Band, P. R., Bennett, J. M., Bertino, J. R., et al. (1980). Prognostic effect of weight loss prior to chemotherapy in cancer patients. Eastern cooperative oncology group. American Journal of Medical, 69(4), 491–497.
go back to reference Wells, J.L., Dumbrell, A.C. (2006). Nutrition and aging: assessment and treatment of compromised nutritional status in frail elderly patients. Clinical Intervention Aging. Mar 1(1), 67–79. Wells, J.L., Dumbrell, A.C. (2006). Nutrition and aging: assessment and treatment of compromised nutritional status in frail elderly patients. Clinical Intervention Aging. Mar 1(1), 67–79.
go back to reference Engelshoven, I. van., Mintjes-de Groot, J., & Plas, M. (2007). Doorbreek de rituelen. Overzicht van zinloze rituelen in de verpleging en verzorging en een stappenplan om deze te doorbreken. LEVV: Operatieve voorbereiding. Utrecht. Engelshoven, I. van., Mintjes-de Groot, J., & Plas, M. (2007). Doorbreek de rituelen. Overzicht van zinloze rituelen in de verpleging en verzorging en een stappenplan om deze te doorbreken. LEVV: Operatieve voorbereiding. Utrecht.
go back to reference Furrer, L., Ganter, M. T., Klaghofer, R., et al. (2006). Preoperative fasting times: Patients‘ perspective. Anaesthesist, 55(6), 643–649.CrossRefPubMed Furrer, L., Ganter, M. T., Klaghofer, R., et al. (2006). Preoperative fasting times: Patients‘ perspective. Anaesthesist, 55(6), 643–649.CrossRefPubMed
go back to reference Halem, H., & Jüngen, H. D. (2009). Anatomie en fysiologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Halem, H., & Jüngen, H. D. (2009). Anatomie en fysiologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Adviescommissie Ethiek V&VN. (2006). Hoe ga je om met eten en drinken, handreikingen voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige toediening een rol spelen. Utrecht: V&VN. Adviescommissie Ethiek V&VN. (2006). Hoe ga je om met eten en drinken, handreikingen voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige toediening een rol spelen. Utrecht: V&VN.
go back to reference Meents, N., Ubbink, D., & Vermeulen, H. (2007). Nuchtere kijk op de nuchtere maag. Nursing, 20–21. Meents, N., Ubbink, D., & Vermeulen, H. (2007). Nuchtere kijk op de nuchtere maag. Nursing, 20–21.
go back to reference Morley, J. E. (2010). Anorexia, Weight Loss and Frailty. Journal of the American Medical Directors Association, 11(4), 225–228.CrossRefPubMed Morley, J. E. (2010). Anorexia, Weight Loss and Frailty. Journal of the American Medical Directors Association, 11(4), 225–228.CrossRefPubMed
go back to reference Nankivell, P. C., Mehanna, H., & Moledina, J. (2009). Refeeding syndrome-awareness prevention and management. Head and Neck Oncology, 10.1186/1758-3284-1-4. Nankivell, P. C., Mehanna, H., & Moledina, J. (2009). Refeeding syndrome-awareness prevention and management. Head and Neck Oncology, 10.1186/1758-3284-1-4.
go back to reference American Society of Anesthesiologist Task Force on Preoperative Fasting Anesthesiology. (2011). Practice guidelines for preoperative fasting and the use of pharmacologic agents tot reduce the risk of pulmonary aspiration: application to healthy patients undergoing elective procedures. Anesthesiology, 114, 495–511.CrossRef American Society of Anesthesiologist Task Force on Preoperative Fasting Anesthesiology. (2011). Practice guidelines for preoperative fasting and the use of pharmacologic agents tot reduce the risk of pulmonary aspiration: application to healthy patients undergoing elective procedures. Anesthesiology, 114, 495–511.CrossRef
go back to reference Bijzijn XL. Vocht en voeding bewaarbijlage (2008). Bijzijn, 3. Bijzijn XL. Vocht en voeding bewaarbijlage (2008). Bijzijn, 3.
go back to reference Vossen, C. (2006). Hoe ga je om met eten en drinken? Handreiking voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige voeding een rol spelen. Adviescommissie Ethiek V&VN. Utrecht: V&VN. Vossen, C. (2006). Hoe ga je om met eten en drinken? Handreiking voor zorgsituaties waarin eten, drinken en kunstmatige voeding een rol spelen. Adviescommissie Ethiek V&VN. Utrecht: V&VN.
go back to reference www.venvn.nl: via deze site is de richtlijn Omgaan met afweergedrag bij bewoners met dementie te downloaden. Ook de richtlijn Mondzorg is op deze website te vinden. www.​venvn.​nl: via deze site is de richtlijn Omgaan met afweergedrag bij bewoners met dementie te downloaden. Ook de richtlijn Mondzorg is op deze website te vinden.
go back to reference www.zorgvoorbeter.nl: het programma Zorg voor Beter stimuleert organisaties in de langdurende zorg om nu en in de toekomst goede zorg te leveren. De Richtlijn Mondzorg is hiervan een onderdeel. www.​zorgvoorbeter.​nl: het programma Zorg voor Beter stimuleert organisaties in de langdurende zorg om nu en in de toekomst goede zorg te leveren. De Richtlijn Mondzorg is hiervan een onderdeel.
go back to reference www.zorgvoorbeter.nl: via deze site is de onder ‘Meer lezen?’ genoemde publicatie ‘Hoe ga je om met eten en drinken’ te downloaden. Via de zoekterm kun je de naam van de publicatie invoeren. www.​zorgvoorbeter.​nl: via deze site is de onder ‘Meer lezen?’ genoemde publicatie ‘Hoe ga je om met eten en drinken’ te downloaden. Via de zoekterm kun je de naam van de publicatie invoeren.
Metagegevens
Titel
Ondervoeding en dehydratie
Auteur
Rolinka Schim van der Loeff-van Veen
Copyright
2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1660-1_19