Top

Huisarts en wetenschap

Gepubliceerd in:

01-05-2015 | Nascholing

Multipele sclerose in de huisartsenpraktijk

Auteurs: Tim Alleman, dr. Bob van Oosten

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 5/2015

Samenvatting

Alleman TWH, Van Oosten BW. Multipele sclerose in de huisartsenpraktijk. Huisarts Wet 2015;58(5):258-63.

Multipele sclerose (MS) is de meestvoorkomende chronische neurologische aandoening onder jongvolwassenen. De gemiddelde huisartsenpraktijk bevat hoogstens enkele patiënten, maar er is vaak wel intensief contact met hen. Het is een ziekte met zowel een inflammatoire als een neurodegeneratieve component, die zowel de witte als de grijze stof betreft. De exacte etiologie is niet bekend. MS kent bij 85% van de gevallen aanvankelijk een relapsing-remitting beloop (RRMS) en bij de overige gevallen van het begin af aan een geleidelijke verslechtering: primair progressieve MS (PPMS). Bij elke patiënt onder de veertig jaar met in uren tot dagen ontstane neurologische uitvalsverschijnselen die langer dan een etmaal aanhouden, moet men aan de diagnose MS denken. Meestvoorkomende presentaties zijn een neuritis optica, ruggenmergsyndroom of hersenstamsyndroom. Om de diagnose te stellen, moeten er minimaal twee verschillende episodes van uitval zijn geweest, vanuit verschillende lokalisaties in het centrale zenuwstelsel: ‘disseminatie in tijd en plaats’. Met MRI-onderzoek is het tegenwoordig soms mogelijk de diagnose na één klinische episode te stellen, indien de MRI zowel verse als oude laesies laat zien. De diagnose kan dus sneller worden gesteld dan vroeger. De behandeling kan daardoor eventueel ook eerder beginnen. De ziekte is echter nog steeds niet te genezen. Er zijn de laatste jaren behandelingen op de markt gekomen die effectiever en/of gemakkelijker in het gebruik zijn. De krachtiger middelen hebben soms wel een gevaarlijker bijwerkingen- en interactieprofiel. Hier kan de huisarts mee te maken krijgen. Acute exacerbaties van MS kan men behandelen met intraveneus methylprednisolon, waardoor exacerbaties weliswaar sneller, maar niet vollediger herstellen. Depressies en angststoornissen komen vaak voor, maar worden niet altijd gesignaleerd. Het is belangrijk hier alert op te zijn, omdat ze een grote impact hebben op de kwaliteit van leven. Andere veelvoorkomende symptomen zijn pijn, spasticiteit, moeheid en cognitieve stoornissen. Deze symptomen zijn deels goed te behandelen.

vorige artikel Thuisarts.nl en bezoek aan de huisarts

volgende artikel Diagnostiek van lymeborreliose

Pittock CJ, Lucchinetti CF. The pathology of MS. New insights and potential clinical applications. Neurologist 2007;13:45–56.CrossRefPubMed

Waxman SG. Axonal conduction and injury in multiple sclerosis: the role of sodium channels. Nat Rev Neurosci 2006;7:932–41CrossRefPubMed

Confavreux C, Vukusic S, Adeleine P. Early clinical predictors and progression of irreversible disability in multiple sclerosis: an amnesic process. Brain 2003;126:770–82.CrossRefPubMed

Confavreux C, Vukusic S, Moreau T, Adeleine P. Relapses and progression of disability in multiple sclerosis. N Engl J Med 2000;343:1430–8.CrossRefPubMed

Polman CH, Reingold SC, Banwell B, Clanet M, Cohen JA, Filippi M, et al. Diagnostic criteria for multiple sclerosis: 2010 revisions to the McDonald criteria. Ann Neurol 2011;69:292–302.CrossRefPubMedCentralPubMed

Compston A, Coles A. Multiple sclerosis. Lancet 2008;372:1502–17.CrossRefPubMed

Shirani A, Zhao Y, Karim ME, Evans C, Kingwell E, Van der Kop ML, et al. Association between use of interferon beta and progression of disability in patients with relapsing-remitting multiple sclerosis. JAMA 2012;308:247–56.PubMed

Vermersch P, Czlonkowska A, Grimaldi LM, Confavreux C, Comi G, Kappos L, et al.; TENERE Trial Group. Teriflunomide versus subcutaneous interferon beta-1a in patients with relapsing multiple sclerosis: a randomised, controlled phase 3 trial. Mult Scler 2014;20:705–16.CrossRefPubMed

O’Connor P, Wolinsky JS, Confavreux C, Comi G, Kappos L, Olsson TP, et al.; TEMSO Trial Group. Randomized trial of oral teriflunomide for relapsing multiple sclerosis. N Engl J Med 2011;365:1293–303.CrossRefPubMed

10.

Fox RJ, Miller DH, Phillips JT, Hutchinson M, Havrdova E, Kita M, et al.; CONFIRM Study Investigators. Placebo-controlled phase 3 study of oral BG-12 or glatiramer in multiple sclerosis. N Engl J Med 2012;367:1087–97.CrossRefPubMed

11.

Polman CH, O’Connor PW, Havrdova E, Hutchinson M, Kappos L, Miller DH, et al; AFFIRM Investigators. A randomized, placebo-controlled trial of natalizumab for relapsing multiple sclerosis. N Engl J Med 2006;354:899–910.CrossRefPubMed

12.

Vermersch P, Kappos L, Gold R, Foley JF, Olsson T, Cadavid D, et al. Clinical outcomes of natalizumab-associated progressive multifocal leukoencephalopathy. Neurology 2011;76:1697–704.CrossRefPubMed

13.

Calabresi PA, Radue EW, Goodin D, Jeffery D, Rammohan KW, Reder AI, et al. Safety and efficacy of fingolimod in patients with relapsing-remitting multiple sclerosis (FREEDOMS II): a double-blind, randomised, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet Neurol 2014;13:545–56.CrossRefPubMed

14.

Coles AJ. Alemtuzumab therapy for multiple sclerosis. Neurotherapeutics 2013;10:29–33.CrossRefPubMedCentralPubMed

15.

Andersson PB, Goodkin DE. Glucocorticosteroid therapy for multiple sclerosis: a critical review. J Neurol Sci 1998;160:16–25.CrossRefPubMed

16.

Thompson AJ, Toosy AT, Ciccarelli O. Pharmacological management of symptoms in multiple sclerosis: current approaches and future directions. Lancet Neurol 2010;9:1182–99.CrossRefPubMed

17.

Vahter L, Kreegipuu M, Talvik T, Gross-Paju K. One question as a screening instrument for depression in people with multiple sclerosis. Clin Rehabil 2007;21:460–4.CrossRefPubMed

18.

Nederlandse Vereniging voor Neurologie. Richtlijn Multipele Sclerose 2012. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2012.

19.

Chiaravalloti ND, DeLuca J. Cognitive impairment in multiple sclerosis. Lancet Neurol 2008;7:1139–51.CrossRefPubMed

20.

Benedict R, Cookfair D, Gavett R, Gunther M, Munschauer F, Garg N, et al. Validity of the minimal assessment of cognitive function in multiple sclerosis (MACFIMS). J Int Neuropsychol Soc 2006;12:549–58.PubMed

21.

Wynia K, Middel B, Dijk JP van, Keyser JH de, Reijneveld SA. The impact of disabilities on quality of life in people with multiple sclerosis. Mult Scler 2008;14:972–80.CrossRefPubMed

22.

Rosenberg JH, Shafor R. Fatigue in multiple sclerosis: a rational approach to evaluation and treatment. Curr Neurol Neurosci Rep 2005;5:140–6.CrossRefPubMed

23.

Pucci E, Branãs P, D’Amico R, Giuliani G, Solari A, Taus C. Amantadine for fatigue in multiple sclerosis. Cochrane Database Syst Rev 2007;1:CD00281–8.

24.

Kheder A, Nair KP. Spasticity: pathophysiology, evaluation and management. Pract Neurol 2012;12:289–98.CrossRefPubMed

25.

Foley PL, Vesterinen HM, Laird BJ, Sena ES, Colvin LA, Chandran S, et al. Prevalence and natural history of pain in adults with multiple sclerosis: systematic review and meta-analysis. Pain 2013;154:632–42.CrossRefPubMed

26.

Solaro C, Uccelli MM. Management of pain in multiple sclerosis: a pharmacological approach. Nat Rev Neurol 2011;7:519–27.CrossRefPubMed

27.

Moore RA, Derry S, Aldington D, Cole P, Wiffen PJ. Amitriptyline for neuropathic pain and fibromyalgia in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2012;12:CD00824–2.

28.

Koppel BS, Brust JCM, Fife T, Bronstein J, Youssof S, Gronseth G, et al. Systematic review: efficacy and safety of medical marijuana in selected neurologic disorders: report of the Guideline Development Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology 2014;82:1556–63.CrossRefPubMedCentralPubMed

29.

Simpson S Jr, Blizzard L, Otahal P, Van der Mei I, Taylor B. Latitude is significantly associated with the prevalence of multiple sclerosis: a meta-analysis. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2011;82:1132–41.CrossRefPubMed

30.

Runia TF, Hintzen RQ. The role of vitamin D in MS. Tijdschr Neurol Neurochir 2014;115:26–30.

31.

EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). Scientific Opinion on the Tolerable Upper Intake Level of vitamin D. EFSA J 2012;10:281–3.

32.

Miller DH, Weinshenker BG, Filippi M, Banwell BL, Cohen JA, Freedman MS, et al. Differential diagnosis of suspected multiple sclerosis: a consensus approach. Mult Scler 2008;14:1157–74.CrossRefPubMedCentralPubMed

Titel: Multipele sclerose in de huisartsenpraktijk
Auteurs: Tim Alleman
dr. Bob van Oosten
Publicatiedatum: 01-05-2015
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 5/2015
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-015-0137-y

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2015

Benzo’s en Alzheimer

Bekkenfysiotherapie bij genitale prolaps

Hoe snel gaan waterwratten over?

De behandeling van acute enkeldistorsies

Kennistoets: vragen

Combinatiescreening op vitamine B12-tekort