Top

Huisarts en wetenschap

Gepubliceerd in:

01-10-2012 | Beschouwing

Screen metforminegebruikers op vitamine B₁₂!

Auteurs: dr. H. E. Hart, J. G. Woudstra, prof.dr. G. E. H. M. Rutten

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 10/2012

Samenvatting

Hart HE, Woudstra JG, Rutten GEHM. Screen metforminegebruikers op vitamine B ₁₂ ! Huisarts Wet 2012;55(10):444-7.

METFORMINE

is de hoeksteen van de medicamenteuze behandeling van diabetes mellitus type 2. Het zorgt echter ook voor een daling van de vitamine-B₁₂-spiegel die evenredig is met de dosis en duur van het metforminegebruik. De gevolgen van een vitamine- B₁₂-tekort kunnen ernstig en irreversibel zijn. Er is dus iets te zeggen voor een screening op vitamine-B₁₂-deficiëntie bij patiënten met diabetes type 2 die metformine gebruiken.

EEN

vitamine-B₁₂-tekort in weefsels is met bloedonderzoek betrouwbaar vast te stellen. Wij stellen voor om bij patiënten die metformine gebruiken elke drie jaar de vitamine-B₁₂-spiegel te bepalen tijdens de jaarcontrole. Als de gevonden waarde in het grensgebied ligt, kan iatrogene schade eenvoudig worden voorkomen door het gehalte methylmalonzuur te bepalen en daarna te besluiten tot suppletie of verdere jaarlijkse controle van het vitamine- B₁₂.

vorige artikel Continuïteit van COPD-zorg: effect van POH’s en zelfmanagement

volgende artikel Vitamine-B12-bepaling bij metforminegebruik

Rutten GEHM, De Grauw WJC, Nijpels G, Goudswaard AN, Uitewaal PJM, Van der Does FEE, et al. NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (tweede herziening). Huisarts Wet 2006;49:137–52.

Holman RR, Paul SK, Bethel MA, Matthews DR, Neil HA. 10-year follow-up of intensive glucose control in type 2 diabetes. N Engl J Med 2008;359:1577–89.PubMedCrossRef

Effect of intensive blood-glucose control with metformin on complications in overweight patients with type 2 diabetes (UKPDS 34). UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group. Lancet 1998;352:854–65.

NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement (eerste herziening). Huisarts Wet 2012;55:14–28.

Salpeter SR, Greyber E, Pasternak GA, Salpeter EE. Risk of fatal and nonfatal lactic acidosis with metformin use in type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev 2010, Issue 4. Art. No.: CD002967.

Wiersinga WJ, De Rooij SE, Huijmans JG, Hoekstra JB. De diagnostiek van vitamine-B₁₂-deficiëntie herzien. Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:2789–94.PubMed

Hvas AM, Nexo E. Diagnosis and treatment of vitamin B12 deficiency: An update. Haematologica 2006;91:1506–12.PubMed

Oh R, Brown DL. Vitamin B12 deficiency. Am Fam Physician 2003;67:979–86.PubMed

De Jager J, Kooy A, Lehert P, Wulffelé MG, Van der Kolk J, Bets D, et al. Long term treatment with metformin in patients with type 2 diabetes and risk of vitamin B-12 deficiency: randomised placebo controlled trial. BMJ 2010;340:c2181.PubMedCrossRef

10.

Snow CF. Laboratory diagnosis of vitamin B12 and folate deficiency: A guide for the primary care physician. Arch Intern Med 1999;159:1289–98.PubMedCrossRef

11.

Duyvendak M, Veldhuis GJ. Vitamine-B₁₂-suppletie liever oraal dan parenteraal. Ned Tijdschr Geneeskd 2009;153:B485.PubMed

12.

Eussen SJ, De Groot LC, Clarke R, Schneede J, Ueland PM, Hoefnagels WH, et al. Oral cyanocobalamin supplementation in older people with vitamin B12 deficiency: A dose-finding trial. Arch Intern Med 2005;165:1167–72.PubMedCrossRef

13.

Vidal-Alaball J, Butler CC, Cannings-John R, Goringe A, Hood K, McCaddon A, et al. Oral vitamin B12 versus intramuscular vitamin B12 for vitamin B12 deficiency. Cochrane Database Syst Rev 2005, Issue 3. Art. No.: CD004655.

14.

Berchtold P, Bolli P, Arbenz U, Keiser G. Intestinale Absorptionsstörung infolge Metforminbehandlung (Zur Frage der Wirkungsweise der Biguanide). Diabetologia 1969;5:405–12.PubMedCrossRef

15.

Tomkin GH, Hadden DR, Weaver JA, Montgomery DA. Vitamin-B12 status of patients on long-term metformin therapy. Br Med J 1971;2:685–7.PubMedCrossRef

16.

Bauman WA, Shaw S, Jayatilleke E, Spungen AM, Herbert V. Increased intake of calcium reverses vitamin B12 malabsorption induced by metformin. Diabetes Care 2000;23:1227–31.PubMedCrossRef

17.

DeFronzo RA, Goodman AM. Efficacy of metformin in patients with noninsulin- dependent diabetes mellitus: The Multicenter Metformin Study Group. N Engl J Med 1995;333:541–9.PubMedCrossRef

18.

Pongchaidecha M, Srikusalanukul V, Chattananon A, Tanjariyaporn S. Effect of metformin on plasma homocysteine, vitamin B12 and folic acid: A cross-sectional study in patients with type 2 diabetes mellitus. J Med Assoc Thai 2004;87:780–7.PubMed

19.

Wulffelé MG, Kooy A, Lehert P, Bets D, Ogterop JC, Borger van der Burg B, et al. Effects of short-term treatment with metformin on serum concentrations of homocysteine, folate and vitamin B12 in type 2 diabetes mellitus: A randomized, placebo-controlled trial. J Intern Med 2003;254:455–63.PubMedCrossRef

20.

Ting RZ, Szeto CC, Chan MH, Ma KK, Chow KM. Risk factors of vitamin B(12) deficiency in patients receiving metformin. Arch Intern Med 2006;166:1975–9.PubMedCrossRef

21.

Wilson JMG, Jungner G. Principles and practice of screening for disease. Public Health Papers nr. 34. Geneva: WHO, 1968.

22.

Healton EB, Savage DG, Brust JC, Garrett TJ, Lindenbaum J. Neurological aspects of cobalamin deficiency. Medicine 1991;70:229–45.PubMedCrossRef

23.

Stabler SP, Allen RH, Savage DG, Lindenbaum J. Clinical spectrum and diagnosis of cobalamin deficiency. Blood 1990;76:871–81.PubMed

24.

Baan CA, Poos MJJC. Hoe vaak komt diabetes mellitus voor en hoeveel mensen sterven eraan? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, 2011.www.nationaalkompas.nl > Gezondheid en ziekte > Ziekten en aandoeningen > Endocriene, voedings- en stofwisselingsziekten en immuniteitsstoornissen > Diabetes mellitus, geraadpleegd juli 2012.

25.

Den Engelsen C, Soedamah-Muthu SS, Oosterheert NJ, Ballieux MJ, Rutten GE. Improved care of type 2 diabetes patients as a result of the introduction of a practice nurse: 2003–2007. Prim Care Diabetes 2009;3:165–71.CrossRef

26.

Klomp M, Romeijnders A, Habets P, Roosenboom M, Bilo H, Van der Hoeven H, et al. Transparante ketenzorg diabetes mellitus, rapportage zorggroepen 2010: Op weg naar genuanceerde rapportage van zorg. Utrecht: LVG/Adviesgroep Ketenzorg LHV/VHN, 2012.

27.

Stichting Farmaceutische Kerngetallen, Stijgend gebruik diabetesmiddelen zet door. Pharmaceutisch Weekblad 2011;146(22/23).

28.

Voorham J, Haaijer-Ruskamp FM, Van der Meer K, De Zeeuw D, Wolffenbuttel BH, Hoogenberg K, et al. Kwaliteit van de behandeling van type- 2-diabetes: Resultaten van het GIANTT-Project 2004–2007. Ned Tijdschr Geneeskd 2010;154:A775.PubMed

29.

Russcher H, Heil SG, Slobbe L, Lindemans J. Vitamine-B12-deficiëntie. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A3595.PubMed

Titel: Screen metforminegebruikers op vitamine B12!
Auteurs: dr. H. E. Hart
J. G. Woudstra
prof.dr. G. E. H. M. Rutten
Publicatiedatum: 01-10-2012
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 10/2012
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-012-0221-5

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

METFORMINE

EEN

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 10/2012

Continuïteit van COPD-zorg: effect van POH’s en zelfmanagement

Vertrek en start aioscolumnisten

Statines bij vrouwen net zo effectief als bij mannen

Vitamine-B12-tekort zonder anemie behandelen?

Metformine bij insulinetherapie blijft zinvol

Mild Cognitive Impairment