Top

Huisarts en wetenschap

Gepubliceerd in:

01-11-2006 | Onderzoek

Dementie: een moeilijk te vertellen diagnose

Een systematisch literatuuronderzoek

Auteurs: Jolanda Janson, Els Derksen, dr. Myrra Vernooij-Dassen, dr. Peter Lucassen, prof.dr. Marcel Olde Rikkert

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 11/2006

samenvatting

Janson J, Derksen E, Vernooij-Dassen M, Lucassen P, Olde Rikkert M. Dementie: een moeilijk te vertellen diagnose. Een systematisch literatuuronderzoek. Huisarts Wet 2006;49(11):538-43.Inleiding Door de toenemende incidentie van dementie krijgen huisartsen steeds meer te maken met de diagnostiek van deze aandoening. Doel van dit literatuuronderzoek is in kaart te brengen wat de houding en werkwijze van huisartsen is ten aanzien van het meedelen van de diagnose dementie en wat de ervaringen van patiënten en mantelzorgers hiermee zijn.Methode Wij zochten met behulp van Cinahl, Psychinfo en MEDLINE naar artikelen en trokken de daarin genoemde referenties na. Twee onderzoekers beoordeelden de artikelen aan de hand van twee criteria: ze moesten over het meedelen van de diagnose dementie in de eerste lijn gaan en Nederlands- of Engelstalig zijn.Resultaat Na selectie van 477 artikelen bleven er 25 over. De sneeuwbalmethode voegde nog 4 artikelen toe. Huisartsen bleken terughoudend in het meedelen van de diagnose; patiënten en mantelzorgers ervoeren dit ook. Verder bleek er een verschil te bestaan tussen de opvattingen van artsen en hun praktisch handelen bij het meedelen van de diagnose.Beschouwing Door scholing zou de huisarts meer zekerheid en inzicht kunnen krijgen in het stellen en meedelen van de diagnose dementie en zijn rol daarin. Er is helaas maar weinig onderzoek gedaan dat primair is gericht op het meedelen van de diagnose dementie en de effecten daarvan in de eerste lijn.

vorige artikel Minder huisartsenzorg voor chronisch zieken

volgende artikel Stoppen van onderhoudsbehandeling met inhalatiesteroïden bij COPD

De Jong A. Bevolkingsprognose 2004-2050: maximaal 17 miljoen inwoners. Statistisch kwartaalblad over de demografie van Nederland. Voorburg: CBS, 2005.

Francke A, Van Dijk L. Thuiswonende mensen met dementie of een verstandelijke beperking: prevalentie, gebruik van thuiszorg en vrijheidsbeperkingen. Utrecht: NIVEL, 2004:1–39.

Wind AW, Gussekloo J, Vernooij-Dassen MJFj, Bouma M, Boomsma LJ, Boukes FS. NHG-Standaard Dementie (tweede herziening). Huisarts Wet 2003;46:754-67.CrossRef

Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO. Richtlijn diagnostiek en medicamentueze behandeling van dementie. 1–75. Alphen a/d Rijn: Van Zuiden Communications, 2005.

Bamford C, Lamont S, Eccles M, Robinson L, May C, Bond J. Disclosing a diagnosis of dementia: a systematic review. Int J Geriatr Psychiatry 2004;19:151-69.CrossRefPubMed

Van Hout H, Vernooij-Dassen M, Bakker K, Blom M, Grol R. General practitioners on dementia: tasks, practices and obstacles. Patient Educ Couns 2000;39:219-25.CrossRefPubMed

De Lepeleire J, Buntinx F, Aertgeerts B. Disclosing the diagnosis of dementia: the performance of Flemish general practitioners. Int Psychogeriatr 2004;16:421-8.CrossRefPubMed

Margiotta A, Iacono S, D’Autillia N, Luberto S, Pinelli M, Baldelli MV, et al. Diagnostic, therapeutic, ethic and legal issues in caring for dementia: the viewpoint of medical representative in Modena (Italy). Arch Gerontol Geriatr 2002; Suppl. 8:191-8.CrossRef

Cantegreil-Kallen I, Turbelin C, Olaya E, Blanchon T, Moulin F, Rigaud AS, et al. Disclosure of diagnosis of Alzheimer’s disease in French general practice. Am J Alzheimers Dis Other Demen 2005;20:228-32.CrossRefPubMed

Cody M, Beck C, Shue VM, Pope S. Reported practices of primary care physicians in the diagnosis and management of dementia. Aging Ment Health 2002;6:72-6.CrossRefPubMed

Olafsdottir M, Foldevi M, Marcusson J. Dementia in primary care: why the low detection rate? Scand J Prim Health Care 2001;19:194-8.CrossRefPubMed

Turner S, Iliffe S, Downs M, Wilcock J, Bryans M, Levin E, et al. General practitioners’ knowledge, confidence and attitudes in the diagnosis and management of dementia. Age Ageing 2004;33:461-7.CrossRefPubMed

Brodaty H, Howarth GC, Mant A, Kurrle SE. General practice and dementia. A national survey of Australian GPs. Med J Aust 1994;160:10-4.CrossRefPubMed

Heal HC, Husband HJ. Disclosing a diagnosis of dementia: is age a factor? Aging Ment Health 1998;2:144-50.CrossRef

Downs M, Cook A, Rae C, Collins K. Caring for patients with dementia: the GP perspective. Aging Ment Health 2000;4:301-4.CrossRef

Rao R. The role of carers in the information process in dementia. Psychiatric Bulletin 1997; 21:264-6.CrossRef

Vassilas CA, Donaldson J. Telling the truth: what do general practitioners say to patients with dementia or terminal cancer? Br J Gen Pract 1998;48:1081-2.PubMedPubMedCentral

Connell CM, Boise L, Stuckey JC, Holmes SB, Hudson ML. Attitudes toward the diagnosis and disclosure of dementia among family caregivers and primary care physicians. Gerontologist 2004;44:500-7.CrossRefPubMed

Iliffe S, Eden A, Downs M, Rae C. The diagnosis and management of dementia in primary care: development, implementation and evaluation of a national training programme. Aging Ment Health 1999;3:129-35.CrossRef

Glosser G, Wexler D, Balmelli M. Physicians’ and families’ perspectives on the medical management of dementia. J Am Geriatr Soc 1985;33:383-91.CrossRefPubMed

Fortinsky RH, Leighton A, Wasson JH. Primary care physicians’ diagnostic management, and referral practices for older persons and families affected by dementia. Research on Aging 1995;17:124-48.CrossRef

Iliffe S, Wilcock J. The identification of barriers to the recognition of, and response to, dementia in primary care using a modified focus group approach. Dementia 2005;4:73-85.CrossRef

Werner P, Gafni A, Kitai E. Examining physician-patient-caregiver encounters: the case of Alzheimer’s disease patients and family physicians in Israel. Aging Ment Health 2004;8:498-504.CrossRefPubMed

Boise L, Camicioli R, Morgan DL, Rose JH, Congleton L. Diagnosing dementia: perspectives of primary care physicians. Gerontologist 1999;39:457-64.CrossRefPubMed

Teel CS. Rural practitioners’ experiences in dementia diagnosis and treatment. Aging Ment Health 2004;8:422-9.CrossRefPubMed

Downs M, Clibbens R, Rae C, Cook A, Woods R. What do general practitioners tell people with dementia and their families about the condition? A survey of experiences in Scotland. Dementia 2002;1:47-58.CrossRef

Wolff LE. Do general practitioners and old age psychiatrists differ in their attitudes towards dementia? Int J Geriatr Psychiatry 1995;10:63-9.CrossRef

Vernooij-Dassen MJ, Moniz-Cook ED, Woods RT, De Lepeleire J, Leuschner A, Zanetti O, et al. Factors affecting timely recognition and diagnosis of dementia across Europe: from awareness to stigma. Int J Geriatr Psychiatry 2005;20:377-86.CrossRefPubMed

Iliffe S, De Lepeleire J, Van Hout H, Kenny G, Lewis A, Vernooij-Dassen M. Understanding obstacles to the recognition of and response to dementia in different European countries: a modified focus group approach using multinational, multi-disciplinary expert groups. Aging Ment Health 2005;9:1-6.CrossRefPubMed

Milne AJ, Woolford HH, Mason J, Hatzidimitriadou E. Early diagnosis of dementia by GP’s: an exploratory study of attitudes. Aging Ment Health 2000;4:292-300.CrossRef

Milne AJ, Hamilton-West K, Hatzidimitriadou E. GP attitudes to early diagnosis of dementia: evidence of improvement. Aging Ment Health 2005;9:449-55.CrossRefPubMed

Iliffe S, Manthorpe J, Eden A. Sooner or later? Issues in the early diagnosis of dementia in general practice: a qualitative study. Fam Pract 2003;20:376-81.CrossRefPubMed

Newens AJ, Forster DP, Kay DW. Referral patterns and diagnosis in presenile Alzheimer’s disease: implications for general practice. Br J Gen Pract 1994;44:405-7.PubMedPubMedCentral

Glasser M, Miller B. Caregiver and physician perspectives of medical encounters involving dementia patients. American Journal of Alzheimer’s Disease 1998;2:70-80.CrossRef

Jha A, Tabet N, Orrel M. To tell or not to tell, comparision of older patients’ reaction to their diagnosis of dementia and depression. Int J Geriatr Psychiatry 2001;16:879-85.CrossRefPubMed

Pearce A, Clare L, Pistrang N. Managing sense of self: Coping in the early stages of Alzheimer’s disease. Dementia 2002;1:173-92.CrossRef

Cantegreil-Kallen I, Lieberherr D, Garcia A, Cadilhac M, Rigaud AS, Flahault A. Detection of Alzheimer’s disease in general medicine: preliminary results of a Sentinelles general practioner’s network survey. La Revue de Medicine Interne 2004;25:548-55.CrossRef

Husband HJ. Diagnostic disclosure in dementia: an opportunity for intervention? Int J Geriatr Psychiatry 2000;15:544-7.CrossRefPubMed

Derksen E, Vernooij-Dassen M, Gillissen F, Olde-Rikkert M, Scheltens P. The impact of diagnostic disclosure in dementia: a qualitative case analysis. Int Psychogeriatr 2005;17:319-26.CrossRefPubMed

Clare L. Managing threats to self: awareness in early stage Alzheimer’s disease. Soc Sci Med 2003;57:1017-29.CrossRefPubMed

Dautzenberg PL, Van Marum RJ, Van Der HR, Paling HA. Patients and families desire a patient to be told the diagnosis of dementia: a survey by questionnaire on a Dutch memory clinic. Int J Geriatr Psychiatry 2003;18:777-9.CrossRefPubMed

Novack DH, Plumer R, Smith RL, Ochitill H, Morrow GR, Bennett JM. Changes in physicians’ attitudes toward telling the cancer patient. JAMA 1979;241:897-900.CrossRefPubMed

Boomsma LJ, De Bont M, Engelsman C, Gussekloo J, Hartman C, Persoon A. Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak Dementie. Huisarts Wet 2005;48:124.6.CrossRef

Titel: Dementie: een moeilijk te vertellen diagnose
Een systematisch literatuuronderzoek
Auteurs: Jolanda Janson
Els Derksen
dr. Myrra Vernooij-Dassen
dr. Peter Lucassen
prof.dr. Marcel Olde Rikkert
Publicatiedatum: 01-11-2006
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 11/2006
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03084929

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 11/2006

Vooral nooit krabben waar het jeukt!

Werken met een gestructureerd ouderenprotocol

Het risico op een infectie na een miskraam

Radiotherapie

‘Dus alles is goed dokter?’

Oproepen voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek in H&W