Kunstgewrichten: bovenste extremiteit

Voorwerk

1. Inleiding

Samenvatting

Hoofdstuk 1 geeft een overzicht van aantallen kunstgewrichten die in Nederland jaarlijks worden geïmplanteerd. Verder worden enkele algemene principes genoemd die de behandelaar houvast geven bij de revalidatie na gewrichtsoperaties.

Koos van Nugteren

2. Een 65-jarige man met zeer geleidelijk toenemende pijn en bewegingsbeperkingen van de rechterschouder

Samenvatting

Een 65-jarige man die zijn hele leven zwaar werk heeft verricht gaat met pensioen. Vrij kort daarna hoort hij van de neuroloog dat hij de ziekte van Parkinson heeft. Zijn bewegingen verlopen trager dan hij vroeger gewend was en zijn gewrichten worden stijver. Zijn rechterarm veroorzaakt nog de meeste problemen: hij heeft er pijn aan en kan de arm nog maar moeilijk heffen. Hij vraagt zich af of dit met zijn ziekte te maken kan hebben of misschien met het feit dat hij altijd zo hard gewerkt heeft …

Koos van Nugteren

3. Addendum: de schouderprothese

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft wanneer een schouderprothese geïndiceerd is, welke typen schouderprothese te onderscheiden zijn en wat de patiënt kan verwachten nadat een schouderprothese is geplaatst.

Koos van Nugteren

4. Pijn en onvermogen de arm volledig te heffen bij een 74-jarige vrouw

Samenvatting

Degeneratie van rotatorcuffpezen (tendinose) komt veel voor bij ouderen. Niet zelden is er sprake van spontane peesrupturen, met als gevolg insufficiëntie en pijn tijdens schouderbewegingen. Een normale schouderprothese kan dit probleem niet verhelpen. Er bestaat echter een ‘slimme’ oplossing, namelijk de implantatie van een omgekeerde schouderprothese: de prothesekop vervangt de schouderkom en de prothesekom vervangt de schouderkop. Deze casus beschrijft het verhaal van een patiënte die een dergelijke prothese nodig heeft en hoe de revalidatie wordt opgebouwd.

Olivier Verborgt

5. Een 79-jarige vrouw met een omgekeerde schouderprothese

Samenvatting

Een schouderprothese wordt niet alleen geplaatst in geval van ernstige artrose of rotatorcuffrupturen. Soms moet een prothese geplaatst worden vanwege destructie van de schouderkop door een trauma. Deze casus is hiervan een voorbeeld. Verder beschrijft dit hoofdstuk een beruchte complicatie bij een patiënt die in eerste instantie niet goed wordt gerevalideerd en bij wie het misgaat: de prothese luxeert. Het is belangrijk te weten hoe een dergelijke postoperatieve luxatie voorkomen kan worden.

Tom Haagmans, Koos van Nugteren

6. Persisterende pijn en bewegingsbeperking, een jaar na een gecompliceerde elleboogfractuurgecompliceerde elleboogfractuur

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft een patiënte met destructie van het ellebooggewricht ten gevolge van een gecompliceerde intra-articulaire fractuur. Fixatie van de botdelen door middel van osteosynthetisch materiaal leidt niet tot het gewenste resultaat. Wat is nu de beste therapie?

Roger van Riet

7. De totale elleboogprothese

Samenvatting

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van wat we weten over de totale elleboogprothese, inclusief de geschiedenis, de typen prothesen die er bestaan, de indicaties om een prothese te plaatsen, de resultaten van een implantatie en de complicaties die kunnen voorkomen.

Matthias Vanhees, Roger van Riet

8. Een pijnlijk gezwollen elleboog bij een 23-jarige man, na een val op zijn uitgestrekte linkerhand

Samenvatting

Iemand die valt, probeert meestal zijn arm uit te steken om de val te breken. Grote krachten komen hierbij op hand, pols, onderarm, elleboog en schouder. Verschillende structuren kunnen hierbij beschadigd worden. De patiënt van deze casus verbrijzelt zijn radiuskop. Hierdoor ‘verdwijnen’ het proximale radio-ulnaire en radio-humerale gewricht. Herstel van deze gewrichten is mogelijk door plaatsing van een radiuskopprothese. Probleem is echter dat er na een dergelijk trauma bijna altijd meer schade in de arm bestaat dan alleen een radiuskopfractuur.

Roger van Riet

9. Invaliderende polspijn bij een 63-jarige man, 17 jaar na resectie van het os scaphoideum

Samenvatting

De patiënt in deze casus valt op zijn hand wat pijn in de pols veroorzaakt. In eerste instantie lijkt het letsel wel mee te vallen. Er wordt echter iets over het hoofd gezien wat een half jaar later tot gevolg heeft dat de patiënt een siliconen prothese krijgt van een handwortelbeentje. Op veel langere termijn wordt er zelfs een prothese van het gehele polsgewricht geplaatst. Op het eind van het hoofdstuk worden enkele richtlijnen gegeven voor de revalidatie na het plaatsen van een polsprothese.

Frederik Verstreken

10. Een 72-jarige fluitspeler met reeds jaren bestaande klachten van de rechterduim

Samenvatting

Een veelvoorkomende locatie voor artrose in de hand is die van het basisgewricht van de duim, het CMC1-gewricht. In de meeste gevallen is conservatief beleid voldoende om de aandoening voor de patiënt draaglijk te houden. De patiënt uit deze casus is echter fluitist van beroep en zeer afhankelijk van een goede duimfunctie. Als na langdurig conservatief beleid onvoldoende resultaat wordt bereikt, overweegt de orthopeed een kunstgewricht te implanteren.

Dos Winkel, Frederik Verstreken, Koos van Nugteren

11. Addendum: CMC1-artrose

Samenvatting

Artrose van het basisgewricht van de duim komt zeer veel voor onder ouderen. Als de artrose ernstig is, kan dit grote gevolgen hebben voor het hanteren van voorwerpen. Dit hoofdstuk beschrijft de oorzaken, symptomen, de conservatieve behandeling en verschillende operatieve behandelingen van deze aandoening. Een van de chirurgische mogelijkheden is het implanteren van een kunstgewricht.

Koos van Nugteren

12. Pijn en functieverlies van de linkerhand bij een 57-jarige vrouw met reumatoïde artritis

Samenvatting

Reumatoïde artritis tast gewoonlijk in eerste instantie de MCP-gewrichten van digiti II en III aan. Gelukkig is ernstige aantasting van de hand zeldzaam geworden door gebruik van goede medicatie in een vroeg stadium van de aandoening. Oudere patiënten vertonen echter soms nog een ernstig vervormde reumahand waarbij de vingers naar ulnair zijn vergroeid. Deze casus toont goede resultaten na vervanging van aangetaste gewrichten door kunstgewrichten en reconstructie van de gelaedeerde weke delen.

Frederik Verstreken

13. Een 65-jarige man met hevige pijn in de wijs- en middelvinger

Samenvatting

Het verhaal van een man die geleidelijk pijn krijgt in twee vingers. Als de vingers na verloop van tijd stijf worden, krom gaan staan en de pijn toeneemt, bezoekt hij een orthopeed. De vraag is of er nog iets aan te doen is.

Frederik Verstreken, Koos van Nugteren

Nawerk