Top

Gepubliceerd in:

2024 | OriginalPaper | Hoofdstuk

15. Infecties van het centrale zenuwstelsel

Auteurs : M. C. Brouwer, F. F. Stelma, C. Schultsz, J. Van Laethem

Gepubliceerd in: Leerboek microbiologie en infectieziekten

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Infecties van het centrale zenuwstelsel (czs) zijn relatief zeldzaam maar vaak levensbedreigend. Anatomisch is het czs door de bloed-hersenbarrière (BHB) goed beschermd: tegen penetrerend letsel door de stevige schedel, wervels en dura mater, tegen mechanische schokken door de liquor cerebrospinalis, en tegen via bloedoverdraagbare infecties door gespecialiseerde endotheelcellen. Een intact immuunsysteem voorkomt doorgaans dat csz-infecties zich kunnen ontwikkelen. De bescherming is echter niet waterdicht. Virussen kunnen het czs bereiken door zich centripetaal te verspreiden langs zenuwbanen. Ook kunnen perifere macrofagen en monocyten die geïnfecteerd zijn met een virus zich over de BHB bewegen en het virus afleveren in het czs. Diverse bacteriën, schimmels en parasieten beschikken over celeigen instrumenten om de BHB te passeren. Bovendien kunnen ziekteverwekkers rechtstreeks het czs binnendringen wanneer de anatomische barrière door infectie van een aangrenzende structuur (otitis, sinusitis, osteomyelitis) geschonden is, of wanneer de barrière als gevolg van een congenitaal defect (spina bifida, congenitale liquorlekkage), tumor, ongevalsletsel, operatie, punctie, drain of katheter is doorbroken. Infecties van het czs die in dit hoofdstuk worden besproken zijn meningokokkenziekte (o.a. meningitis), encefalitis, neuritis (radiculitis), focale infecties zoals hersenabcessen, epidurale abcessen en septische sinustrombose.

vorige hoofdstuk Infecties van botten en gewrichten

volgende hoofdstuk Oculaire infecties

Beek D van de, Brouwer MC, Koedel U, Wall EC. Community-acquired bacterial meningitis. Lancet 2021;398(10306):1171–83.

Bijlsma MW, Brouwer MC, Kasanmoentalib ES, Kloek AT, Lucas MJ, Tanck MW, et al. Community-acquired bacterial meningitis in adults in the Netherlands, 2006–14: a prospective cohort study. Lancet Infect Dis. 2016;16:339–47.

Bilgrami M, O’Keefe P. Neurologic diseases in HIV-infected patients. Handb Clin Neurol. 2014;121:1321–44.

Brouwer MC, Coutinho JM, Beek D van de. Clinical characteristics and outcome of brain abscess: systematic review and meta-analysis. Neurology 2014;82(9):806–13.

Brouwer MC, McIntyre P, Prasad K, Beek D van de. Corticosteroids for acute bacterial meningitis. Cochrane Database Syst Rev. 2013;4:6.

Brouwer MC, Tunkel AR, McKhann 2nd GM, Beek D van de. Brain abscess. N Engl J Med. 2014;371(5):447–56.

Capone PM, Scheller JM. Neuroimaging of infectious disease. Neurol Clin. 2014;32(1):127–45.

Elshony H, Idris A, Al-Ghamdi, Alharbi B, Almalki A, Alharbi A, Faqih N. Subacute Herpes Simplex Type 1 Encephalitis Case Report With Literature Review. Neurologist. 2021;26(6):286.

Gelman BB. Neuropathology of HAND with suppressive antiretroviral therapy: encephalitis and neurodegeneration Reconsidered. Curr HIV/AIDS Rep. 2015;12(2):272–9.

Heckenberg SG, Brouwer MC, Beek D van de. Bacterial meningitis. Handb Clin Neurol. 2014;121:1361–75.

Hellerud BC, Olstad OK, Nielsen EW, Trøseid AS, Skadberg Ø, Thorgersen EB, et al. Massive organ inflammation in experimental and clinical meningococcal septic shock. Shock 2015;44:458–69.

Hosking MP, Lane TE. The role of chemokines during viral infection of the CNS. PLoS Pathog. 2010;6(7):e1000937.

James SH, Kimberlin DW. Neonatal herpes simplex virus infection: epidemiology and treatment. Clin Perinatol. 2015;42(1):47–59.

Koedel U, Klein M, Pfister HW. New understandings on the pathophysiology of bacterial meningitis. Curr Opin Infect Dis. 2010;23(3):217–23.

Ku LC, Boggess KA, Cohen-Wolkowiez M. Bacterial meningitis in infants. Clin Perinatol. 2015;42(1):29–45.

Kupila L, Vuorinen T, Vainionpää R, Marttila RJ, Kotilainen P. Diagnosis of Enteroviral Meningitis by Use of Polymerase Chain Reaction of Cerebrospinal Fluid, Stool, and Serum Specimens. Clin Infect Dis. 2005;40(7):982–7.

Mothapo KM, Verbeek MM, Velden LB van der, Ang W, Koopmans PP, Ven van der A, et al. Has CXCL13 an added value in diagnosis of neurosyphilis? J Clin Microbiol. 2015;53(5):1693–6.

Reiber H, Peter JB. Cerebrospinal fluid analysis: disease-related data patterns and evaluation programs. J Neurol Sci. 2001;184(2):101–22.

Solomon T, Hart IJ, Beeching NJ. Viral encephalitis: a clinician’s guide. Pract Neurol. 2007;7(5):288–305.

Sonneville R, Klein I, Broucker T de, Wolff M. Post-infectious encephalitis in adults: diagnosis and management. J Infect. 2009;58(5):321–8.

Stephens DS, Greenwood B, Brandtzaeg P. Epidemic meningitis, meningococcemia, and Neisseria meningitidis. Lancet 2007;369:2196–210.

Thwaites GE. Advances in the diagnosis and treatment of tuberculous meningitis. Curr Opin Neurol. 2013;26(3):295–300.

Toorn R van, Solomons R. Update on the diagnosis and management of tuberculous meningitis in children. Semin Pediatr Neurol. 2014;21(1):12–8.

Ulanova M, Tsang RS. Haemophilus influenzae serotype A as a cause of serious invasive infections. Lancet Infect Dis. 2014;14(1):70–82.

Vries LS de, Verboon-Maciolek MA, Cowan FM, Groenendaal F. The role of cranial ultrasound and magnetic resonance imaging in the diagnosis of infections of the central nervous system. Early Hum Dev. 2006;82(12):819–25.

Wang S, Peng L, Gai Z, Zhang L, Jong A, Cao H, et al. Pathogenic triad in bacterial meningitis: pathogen invasion, NF-κB activation, and keukocyte transmigration that occur at the blood-brain barrier. Front in Microbiol. 2016;7:148.

Weisfelt M, Gans J de, Poll T van der, Beek D van de. Pneumococcal meningitis in adults: new approaches to management and prevention. Lancet Neurol. 2006;5(4):332–42.

Sciensano. Infoblad meningokokkeninfecties 2020. Available from: https://www.sciensano.be/en/search/site/meningitis.

Infectiologiegids – Guide d’infectiologie. Richtlijnen voor anti-infectieuze behandeling in ziekenhuizen, 2017. Available from: https://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/sites/default/files/documents/bapcoc_guidelineshospi_2017_sbimc-bvikm_nl_v1.pdf.

Xiao M, Xiao ZJ, Yang B, Lan Z, Fang F. Blood-Brain Barrier: More Contributor to Disruption of Central Nervous System Homeostasis Than Victim in Neurological Disorders. Front Neurosci. 2020;14:764.

Titel: Infecties van het centrale zenuwstelsel
Auteurs: M. C. Brouwer
F. F. Stelma
C. Schultsz
J. Van Laethem
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Leerboek microbiologie en infectieziekten
Print ISBN: 978-90-368-2943-4

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2944-1

Copyright: 2024
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2944-1_15

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen