6. Hoofdpijndiagnostiek

Voor de indeling van hoofdpijn worden het classificatieschema en de diagnostische criteria (1988) van de International Headache Society (ihs) gebruikt. Dit hoofdstuk en de volgende twee hoofdstukken werden in 2003 geschreven, vóór de publicatie van de nieuwe classificatie en de diagnostische criteria van 2004. In hoofdstuk 7 is de tekst over spanningshoofdpijn aangepast aan de nieuwe criteria. Hoewel er een aantal essentiële veranderingen zijn ten opzichte van de vorige classificatie uit 1988, hebben die weinig impact op de tekst over hoofdpijn en aangezichtspijn. Voor de algemeen arts bevat de nieuwe classificatie geen belangrijke veranderingen die het beleid bij de diagnostiek van hoofdpijn en bij de behandeling ervan beïnvloeden. De geïnteresseerde lezer vindt in het Leesadvies aan het einde van dit hoofdstuk een verwijzing naar de nieuwe classificatie en de diagnostische criteria.Een en ander zal een grote impact hebben op toekomstig klinisch onderzoek, dat internationaal gebaseerd zal worden op de nieuwe classificatie en criteria, die beide gebaseerd zijn op het klachtenpatroon, de klinische symptomen en de verschijnselen die zijn vastgesteld bij lichamelijk onderzoek en in mindere mate bij aanvullend technisch onderzoek. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen primaire hoofdpijn, zoals migraine, spanningshoofdpijn en clusterhoofdpijn, en secundaire hoofdpijn die het gevolg is van een aanwijsbare onderliggende aandoening. Bij secundaire hoofdpijn wordt door een laesie een nociceptieve pijn uitgelokt, die via de n. trigeminus of via de C₂ - of C₃-wortels de hersenstam bereikt en vandaar de thalamus en de pariëtale cortex. Bij primaire hoofdpijn zijn een overmatige prikkelbaarheid van het cervico-trigemino-vasculaire systeem en een gestoorde centrale inhibitie van de pijnprikkels de oorzaak van recidiverende hoofdpijn. Bij beide soorten hoofdpijn zijn dezelfde neurale ‘circuits’ betrokken, zodat de pijn van primaire en secundaire hoofdpijn klinisch niet te onderscheiden is.