Het aanvragen van laboratoriumtests bij patiënten met onbegrepen klachten

Van der Weijden T. Het aanvragen van laboratoriumtests bij patiënten met onbegrepen klachten. Op het kruispunt van evidence-based en practice-based geneeskunde. Huisarts Wet 2004;47(9):404-7.

Bij patiënten die zich aan de huisarts presenteren met onbegrepen of vage klachten is er diagnostische onzekerheid met een lage pretestkans op ernstige aandoeningen. De NHG-Standaard Bloedonderzoek beveelt een afwachtend beleid aan, in eerste instantie zonder laboratoriumonderzoek. In de praktijk wordt echter ruim twee keer zo vaak laboratoriumonderzoek aangevraagd voor deze groep patiënten vergeleken met de overige patiënten die zich bij de huisarts melden. De wens van de patiënt ten aanzien van laboratoriumonderzoek bleek hierin een krachtige factor. Het aanvragen van laboratoriumonderzoek wordt bepaald door een complex samenspel van medische en niet-medische arts- of patiëntgebonden factoren. Huisartsen die beredeneerd afwijken van de richtlijnen omwille van niet-medische redenen handelen weliswaar niet ‘evidence-based’, maar er kan sprake zijn van rationele ‘practice based’ zorg, waarbij relevante strategische en tactische motieven een rol spelen. Dergelijke inzichten in determinanten van aanvraaggedrag zijn belangrijk in de keuze voor strategieën waarmee de kwaliteit van aanvraaggedrag bevorderd kan worden.

Dit artikel is een verkorte bewerking van: Van der Weijden T, Van Bokhoven MA, Dinant G-J, Van Hasselt CM, Grol RPTM. Understanding laboratory testing in diagnostic uncertainty: a qualitative study in general practice (Br J Gen Pract 2002;52:974-80) en Van der Weijden T, Van Velsen M, Dinant GJ, Van Hasselt CM, Grol RPTM. Unexplained complaints in general practice: prevalence, patient’ expectations, and professionals’ test-ordering behavior (Med Decis Making 2003;23:226-31).