Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie 4/2008

01-08-2008 | Forum

Es arbeitet wohl ohne Unterbrechung in mir weiter

Notitie over het onbewuste

Auteur: Harry Stroeken

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 4/2008

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Het recente boek van Ap Dijksterhuis, Het slimme onbewuste (2007), heeft mij aan het denken gezet. Is die wetenschappelijke wijze om het onbewuste te beschouwen in tegenspraak tot Freud zoals hij stelt, of is ze compatibel met hem en vind je zelfs de essentie ervan in zijn publicaties? Om die vraag te beantwoorden ga ik als volgt te werk. Eerst zal ik in grote lijnen beschrijven wat de tendens is van Dijksterhuis’ opvattingen. Vervolgens kijk ik hoe dergelijke ideeën zich verhouden tot die van Freud. In concreto betekent het dat ik zaken bij Freud releveer die een bredere opvatting van het onbewuste laten zien dan dat het slechts een verzameling van verdrongen psychische inhouden zou vormen. Mijns inziens heeft Dijksterhuis met zijn stelling over Freud dus ongelijk.
Voetnoten
1
Voor een nadere toelichting op psychoanalytische begrippen als verdringing, Fehlleistung, weerstand, manifeste droom verwijs ik naar Stroeken (2008). In het najaar 2008 verschijnt daarvan een derde druk. Uitgeverij Boom opent dan tevens een internetsite onder de naam ‘Psychoanalytisch Woordenboek’.
 
2
De Duitse tekst vindt men op: www.spatzier.net/rca.html en www.senseandsense.net/gv/textmaterial/kunstderwahl.html (met dank aan Walter Schönau). Freud zei dit tegen Theodor Reik bij een ontmoeting op straat. (Reik, 1948 & 1949, eerste bladzijde van de introductie).
 
3
Teksten van Freud worden in vertaling geciteerd vanuit de nieuwe Nederlandse uitgave Werken, uitgegeven bij Boom in 2006.
 
Literatuur
go back to reference Dijksterhuis, A. (2007). Het slimme onbewuste. Denken met gevoel. Amsterdam: Bert Bakker. Dijksterhuis, A. (2007). Het slimme onbewuste. Denken met gevoel. Amsterdam: Bert Bakker.
go back to reference Freud, S. (2006/1900a). De Droomduiding. Werken, deel 2. Freud, S. (2006/1900a). De Droomduiding. Werken, deel 2.
go back to reference Freud, S. (2006/1907a). De waan en de dromen in de Gradiva van W. Jensen. Werken, deel 4. Freud, S. (2006/1907a). De waan en de dromen in de Gradiva van W. Jensen. Werken, deel 4.
go back to reference Freud, S. (2006/1912g). Enkele opmerkingen over het begrip ‘onbewuste’ in de psychoanalyse’. Werken, deel 5. Freud, S. (2006/1912g). Enkele opmerkingen over het begrip ‘onbewuste’ in de psychoanalyse’. Werken, deel 5.
go back to reference Freud, S. (2006/1917a). Een moeilijkheid in de psychoanalyse. Werken, deel 8. Freud, S. (2006/1917a). Een moeilijkheid in de psychoanalyse. Werken, deel 8.
go back to reference Freud, S. (2006/1923b). Het Ik en het Es. Werken, 8: 385. Freud, S. (2006/1923b). Het Ik en het Es. Werken, 8: 385.
go back to reference Freud, S. (2006/1933a). Colleges inleiding tot de psychoanalyse – Nieuwe reeks. Werken, deel 10. Freud, S. (2006/1933a). Colleges inleiding tot de psychoanalyse – Nieuwe reeks. Werken, deel 10.
go back to reference Freud, S. (20061940b). Enige elementaire lessen in de psychoanalyse. Werken, deel 10. Freud, S. (20061940b). Enige elementaire lessen in de psychoanalyse. Werken, deel 10.
go back to reference Freud, S. (2006/1941d). Psychoanalyse en telepathie. Werken, deel 8. Freud, S. (2006/1941d). Psychoanalyse en telepathie. Werken, deel 8.
go back to reference Freud, S. & Ferenczi, S. (1993-2005). Briefwechsel. Böhlau, Wenen/Keulen/Weimar. Freud, S. & Ferenczi, S. (1993-2005). Briefwechsel. Böhlau, Wenen/Keulen/Weimar.
go back to reference Freud, S. (1950a /1986). Briefe an Wilhelm Fliess 1887-1904. S. Fischer, Frankfurt am Main. Freud, S. (1950a /1986). Briefe an Wilhelm Fliess 1887-1904. S. Fischer, Frankfurt am Main.
go back to reference Freud, S. & Jung, C.G. (1974a). Briefwechsel. Freud, S. & Jung, C.G. (1974a). Briefwechsel.
go back to reference Reik, Th. (1948). Listening with the third ear. New York: Farrar, Straus & Co Reik, Th. (1948). Listening with the third ear. New York: Farrar, Straus & Co
go back to reference Reik, Th. (1949). The Inner experience of a Psychoanalyst. Londen: George Allen & Unwin. Reik, Th. (1949). The Inner experience of a Psychoanalyst. Londen: George Allen & Unwin.
go back to reference Schönau, W. (2007). Freud als Sprachschöpfer und Diskursbegründer. In Freuds Aktualität: Freiburger Literaturpsychologische Gespräche. Jahrbuch für Literatur und Psychoanalyse, Band 26 -2007. Hg: W.Mauser & J. Pfeiffer (p. 245-254). Schönau, W. (2007). Freud als Sprachschöpfer und Diskursbegründer. In Freuds Aktualität: Freiburger Literaturpsychologische Gespräche. Jahrbuch für Literatur und Psychoanalyse, Band 26 -2007. Hg: W.Mauser & J. Pfeiffer (p. 245-254).
go back to reference Stroeken, H. (red.) (2008). Psychoanalytisch Woordenboek. Amsterdam: Uitgeverij Boom. Stroeken, H. (red.) (2008). Psychoanalytisch Woordenboek. Amsterdam: Uitgeverij Boom.
Metagegevens
Titel
Es arbeitet wohl ohne Unterbrechung in mir weiter
Notitie over het onbewuste
Auteur
Harry Stroeken
Publicatiedatum
01-08-2008
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 4/2008
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03078432

Andere artikelen Uitgave 4/2008

Tijdschrift voor Psychotherapie 4/2008 Naar de uitgave

Inleiding

Inleiding