Dermatologie

Lisa (22 jaar) heeft sinds haar geboorte atopisch eczeem met een chronisch beloop en een toename in ernst gedurende de afgelopen zes jaar. Bij de dermatoloog geeft ze aan last te hebben van ernstige jeuk. Ze krabt daardoor haar huid dagelijks open, met als gevolg een rode, zeer droge huid met veel open wonden verspreid over haar gehele lichaam. Door haar huidproblemen was ze enige tijd geleden gedwongen haar opleiding tot verpleegkundige voortijdig te beëindigen. Sindsdien heeft ze regelmatig last van depressieve stemmingen, vermijdt ze sociale contacten en is ze bijna uitsluitend met haar huidproblemen bezig. Deze problematiek leidt in de thuissituatie met haar ouders tot dagelijkse spanningen met krabaanvallen tot gevolg, waardoor het eczeem verder verslechtert. Na enkele bezoeken aan de polikliniek wordt Lisa vanwege de ernst en uitgebreidheid van het eczeem doorverwezen naar de dagbehandeling van de afdeling Dermatologie. Aldaar wordt ze behandeld met een combinatie van verschillende zalven en krijgt ze uitgebreide zalfinstructies mee naar huis. Ondanks een lichte verbetering van het eczeem blijven de jeuk- en krabproblemen voortduren, waarbij ze haar huid meerdere keren per week open krabt. De behandelend dermatoloog besluit om Lisa voor deze problematiek door te verwijzen voor cognitief-gedragstherapeutische jeukbehandeling onder leiding van een psycholoog en een verpleegkundige. Tijdens behandeling, een groepsbehandeling van vijf bijeenkomsten, leert ze om het krabgedrag te verminderen, jeukuitlokkende factoren te herkennen en relaxatieoefeningen toe te passen op momenten dat de jeuk of spanningen toenemen. Ondanks een duidelijke verbetering in de loop van de behandeling wordt de kans op terugval door het multidisciplinaire behandelteam (dermatoloog, verpleegkundige en psycholoog) groot geacht en wordt de behandeling individueel voortgezet bij de psycholoog. In de individuele behandeling wordt primair gewerkt aan de depressieve stemmingen die regelmatig een uitgebreide krabaanval tot gevolg hebben. Ten behoeve hiervan leert Lisa om de vicieuze cirkel tussen jeuk en spanningen eerder te doorbreken, worden samen met de ouders afspraken gemaakt over de communicatie thuis en wordt gewerkt aan de sociale angst. Na veertien behandelsessies zijn de depressieve stemmingen en angsten sterk verminderd, is de situatie thuis verbeterd, is ze met een omscholingstraject begonnen en is er nauwelijks nog sprake van krabproblemen. Ook is het eczeem zodanig verbeterd dat geen verdere poliklinische controle nodig blijkt. De effecten blijven ook een jaar na afsluiting behouden.