Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap 11/2012

01-11-2012 | BESCHOUWING

De huisarts en de tijdgeest

Auteurs: dr. Jolanda Dwarswaard, prof.dr. Margo Trappenburg

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 11/2012

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Dwarswaard J, Trappenburg MJ. De huisarts en de tijdgeest. Huisarts Wet 2012;55(11):504-8.
Om te onderzoeken of de beroepsethiek van huisartsen veranderd is door veranderende patiënten en het veranderende overheidsbeleid hebben we Huisarts & Wetenschap op kwalitatieve wijze geanalyseerd voor de periode 1957 tot 2008. Daarnaast hebben we semigestructureerde interviews gehouden met drie generaties huisartsen. Het onderzoek laat zien dat de huisartsgeneeskundige beroepsethische normen door de tijd heen zijn veranderd. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw is de huisarts opvoeder van de patiënt. De huisarts bepaalt wat goed voor de patiënt is. In de jaren zeventig is de huisarts nog steeds opvoeder, maar nu wordt het belangrijk om de patiënt op te voeden tot zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid. Deze roep om eigen verantwoordelijkheid is vooral afkomstig van de huisarts en niet van de veranderende patiënt. In de jaren negentig wordt terughoudend beleid een norm binnen de beroepsethiek van de huisarts. Het overbrengen van dit terughoudende beleid op de patiënt is echter lastig. De invoering van marktwerking maakt het voor huisartsen nog moeilijker om terughoudend te zijn met het verlenen van zorg. Hoe de beroepsethiek verder zal evolueren hangt af van de eensgezindheid onder huisartsen en van toekomstig overheidsbeleid.
Literatuur
1.
go back to reference Freidson E. Professional dominance: the social structure of medical care. New York: Atherton Press, 1970. Freidson E. Professional dominance: the social structure of medical care. New York: Atherton Press, 1970.
2.
go back to reference Freidson E. Professionalism: the third logic. Chicago: The University of Chicago Press, 2001 Freidson E. Professionalism: the third logic. Chicago: The University of Chicago Press, 2001
3.
go back to reference Matthews RCO. The economics of professional ethics: Should the professions be more like business? Economic J 1991;101:737-50.CrossRef Matthews RCO. The economics of professional ethics: Should the professions be more like business? Economic J 1991;101:737-50.CrossRef
4.
go back to reference Parsons T. The social system. New York: The Free Press, 1951. Parsons T. The social system. New York: The Free Press, 1951.
5.
go back to reference Tonkens E. Mondige burgers, getemde professionals. Marktwerking, vraagsturing en professionaliteit in de publieke sector. Utrecht: NIZW Uitgeverij, 2003. Tonkens E. Mondige burgers, getemde professionals. Marktwerking, vraagsturing en professionaliteit in de publieke sector. Utrecht: NIZW Uitgeverij, 2003.
6.
go back to reference Mol A. De logica van het zorgen. Actieve patiënten en de grenzen van het kiezen. Amsterdam: Uitgeverij van Gennep, 2006. Mol A. De logica van het zorgen. Actieve patiënten en de grenzen van het kiezen. Amsterdam: Uitgeverij van Gennep, 2006.
7.
go back to reference Van Heijst A. Menslievende zorg. Een ethische kijk op professionaliteit. Zoetermeer: Klement, 2006. Van Heijst A. Menslievende zorg. Een ethische kijk op professionaliteit. Zoetermeer: Klement, 2006.
8.
go back to reference Berlant JL. Professions and monopoly: a study of medicine in the United States and Great Britain. Berkeley: University of California Press, 1975. Berlant JL. Professions and monopoly: a study of medicine in the United States and Great Britain. Berkeley: University of California Press, 1975.
9.
go back to reference Larson, MS. The rise of professionalism. California: University of California Press, 1977. Larson, MS. The rise of professionalism. California: University of California Press, 1977.
10.
go back to reference Johnson TJ. Professions and power. London: Macmillan, 1972. Johnson TJ. Professions and power. London: Macmillan, 1972.
11.
go back to reference Abbott A. The system of profession: an essay on the division of expert labor. Chicago: The University of Chicago Press, 1988. Abbott A. The system of profession: an essay on the division of expert labor. Chicago: The University of Chicago Press, 1988.
12.
go back to reference Dwarswaard J. De dokter en de tijdgeest. Een halve eeuw veranderingen in de beroepsethiek van huisartsen en chirurgen. Den Haag: Boom Lemma uitgevers, 2011. Dwarswaard J. De dokter en de tijdgeest. Een halve eeuw veranderingen in de beroepsethiek van huisartsen en chirurgen. Den Haag: Boom Lemma uitgevers, 2011.
13.
go back to reference Boeije H. Analyseren in kwalitatief onderzoek: denken en doen. Amsterdam: Boom Onderwijs, 2005. Boeije H. Analyseren in kwalitatief onderzoek: denken en doen. Amsterdam: Boom Onderwijs, 2005.
14.
go back to reference Strauss, A. Qualitative analysis for social scientists. Cambridge: Cambridge University Press, 1987.CrossRef Strauss, A. Qualitative analysis for social scientists. Cambridge: Cambridge University Press, 1987.CrossRef
15.
go back to reference Meininger JW. Huisarts, wetenschap en geneeskunst. Huisarts Wet 1958;2:259-62. Meininger JW. Huisarts, wetenschap en geneeskunst. Huisarts Wet 1958;2:259-62.
16.
go back to reference Dwarswaard J, Hilhorst M, Trappenburg M. The robustness of medical professional ethics when times are changing: A comparative study of general practitioner ethics and surgery ethics in The Netherlands. J Med Ethics 2009;35:621-5.PubMedCrossRef Dwarswaard J, Hilhorst M, Trappenburg M. The robustness of medical professional ethics when times are changing: A comparative study of general practitioner ethics and surgery ethics in The Netherlands. J Med Ethics 2009;35:621-5.PubMedCrossRef
17.
go back to reference Dwarswaard J, Hilhorst M, Trappenburg M. The doctor and the market: about the influence of market reforms on the professional medical ethics of surgeons and general practitioners in the Netherlands. Health Care Anal 2011;19:388-402.PubMedCrossRef Dwarswaard J, Hilhorst M, Trappenburg M. The doctor and the market: about the influence of market reforms on the professional medical ethics of surgeons and general practitioners in the Netherlands. Health Care Anal 2011;19:388-402.PubMedCrossRef
18.
go back to reference Huygen FJA. Lacunes in de opleiding van de huisarts. Huisarts Wet 1960;3:433-7. Huygen FJA. Lacunes in de opleiding van de huisarts. Huisarts Wet 1960;3:433-7.
19.
go back to reference Groen J. Gedachten naar aanleiding van en ontleend aan de Boerhavecursus medische psychologie. Huisarts Wet 1958;2:348-51. Groen J. Gedachten naar aanleiding van en ontleend aan de Boerhavecursus medische psychologie. Huisarts Wet 1958;2:348-51.
20.
go back to reference Cornelissen RL. Revalidatie bij relinkwenten. Huisarts Wet 1964;7:316-8. Cornelissen RL. Revalidatie bij relinkwenten. Huisarts Wet 1964;7:316-8.
21.
go back to reference Stoel L. Reactivering in de geriatrie. Huisarts Wet 1964;7:313-5. Stoel L. Reactivering in de geriatrie. Huisarts Wet 1964;7:313-5.
22.
go back to reference Van Westreenen E. De behandeling van carcinoompatienten in de algemene praktijk. Huisarts Wet 1959;3:2-6. Van Westreenen E. De behandeling van carcinoompatienten in de algemene praktijk. Huisarts Wet 1959;3:2-6.
23.
go back to reference Mol A, Van Lieshout P. Ziek is het woord niet. Medicalisering, normalisering en de veranderende taal van huisartsengeneeskunde en geestelijke gezondheidszorg 1945-1985. Nijmegen: Sun, 1989. Mol A, Van Lieshout P. Ziek is het woord niet. Medicalisering, normalisering en de veranderende taal van huisartsengeneeskunde en geestelijke gezondheidszorg 1945-1985. Nijmegen: Sun, 1989.
24.
go back to reference Van Aalderen HJ. Waarom methodisch werken? Huisarts Wet 1976;19:366-7. 25 De Van Aalderen HJ. Waarom methodisch werken? Huisarts Wet 1976;19:366-7. 25 De
25.
go back to reference De Melker RA, Spreeuwenberg C. Over de basisfilosofie van de opleiding tot huisarts. Huisarts Wet 1979;22:443-6. De Melker RA, Spreeuwenberg C. Over de basisfilosofie van de opleiding tot huisarts. Huisarts Wet 1979;22:443-6.
26.
go back to reference Van der Burg RH. Wat is een paradigma? Huisarts Wet 1979;22:210-3. Van der Burg RH. Wat is een paradigma? Huisarts Wet 1979;22:210-3.
27.
go back to reference Schouwstra, CP. Methodisch werken: geen panacee, wel doelmatig en efficiënt. Huisarts Wet 1981;24:442-7. Schouwstra, CP. Methodisch werken: geen panacee, wel doelmatig en efficiënt. Huisarts Wet 1981;24:442-7.
28.
go back to reference Swaak AJ. Een verkenning van het hulpverleningsproces; het helpen van mensen. Huisarts Wet 1967;10:162-5. Swaak AJ. Een verkenning van het hulpverleningsproces; het helpen van mensen. Huisarts Wet 1967;10:162-5.
29.
go back to reference Oldenziel JH, Flikweert S, Giesen PHJ, Harmsen-Lo Fo Wong SH, Vissers GWM, et al. NHG-Standaard Zwangerschap en kraambed. Huisarts Wet 1993;36:182-91 Oldenziel JH, Flikweert S, Giesen PHJ, Harmsen-Lo Fo Wong SH, Vissers GWM, et al. NHG-Standaard Zwangerschap en kraambed. Huisarts Wet 1993;36:182-91
30.
go back to reference Tielens VCL. Het NHG en de huisartsgeneeskunde. Huygen-lezing. Huisarts Wet 1992;35:319-22. Tielens VCL. Het NHG en de huisartsgeneeskunde. Huygen-lezing. Huisarts Wet 1992;35:319-22.
31.
go back to reference Meijman FJ. Veilig, en toch… Huisarts Wet 1996;39:421-14. Meijman FJ. Veilig, en toch… Huisarts Wet 1996;39:421-14.
32.
go back to reference Wiersma TJ. Verlenging van de huisartsopleiding. Huisarts Wet 1993;36;219-22. Wiersma TJ. Verlenging van de huisartsopleiding. Huisarts Wet 1993;36;219-22.
33.
go back to reference Wachters- Kaufman CSM. Chronisch zieken en categorale patiëntenorganisaties. Huisarts Wet 1996;39:338-42. Wachters- Kaufman CSM. Chronisch zieken en categorale patiëntenorganisaties. Huisarts Wet 1996;39:338-42.
34.
go back to reference Van der Voort JPM. Een koopkrachtige vraag… Huisarts Wet 1998;41:97. Van der Voort JPM. Een koopkrachtige vraag… Huisarts Wet 1998;41:97.
35.
go back to reference Timmermans AE. Ontwikkelingen in de huisartsgeneeskunde en de relatie tussen arts en patiënt. Huisarts Wet 1999;42:556-600). Timmermans AE. Ontwikkelingen in de huisartsgeneeskunde en de relatie tussen arts en patiënt. Huisarts Wet 1999;42:556-600).
Metagegevens
Titel
De huisarts en de tijdgeest
Auteurs
dr. Jolanda Dwarswaard
prof.dr. Margo Trappenburg
Publicatiedatum
01-11-2012
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 11/2012
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-012-0252-y

Andere artikelen Uitgave 11/2012

Huisarts en wetenschap 11/2012 Naar de uitgave

INTERMEZZO

Lange werkweek

INTERMEZZO

Dorpsdokter