Top

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen

Gepubliceerd in:

01-02-2007 | Wetenschappelijke artikelen

De huisarts als poortwachter buiten kantoortijden

De poortwachtersfunctie van de huisarts binnen en buiten kantoortijden vergeleken

Auteurs: M. E. van Baar, M. C. A. Smit, A. van Schothorst, M. N. A. de Bie-de Waal, M. Meier, A. J. P. Schrijvers

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 2/2007

Samenvatting

Inleiding: De huisartsenzorg buiten kantooruren is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. Het doel van deze studie is inzicht te geven in de kenmerken van de poortwachtersfunctie buiten kantooruren en aan te geven waarin deze op hoofdpunten verschilt van de poortwachtersfunctie binnen kantooruren. Methoden: De gegevens over de poortwachtersfunctie van de huisarts op de huisartsenpost zijn verzameld in één week op alle huisartsenposten (n=8) en spoedeisende hulpafdelingen (SEH) (n=7) in de provincie Utrecht. Het databestand van de huisartsenposten is nader geanalyseerd en voorzien van de International Classification of Primary Care (ICPC). Resultaten: Huisartsen op de huisartsenpost zien verhoudingsgewijs minder patiënten op consult en handelen meer consulten telefonisch af dan binnen kantoortijden (38,5% vs 10,8%). Zij schrijven minder recepten voor (22,4% vs 57,4%) en verwijzen vaker (11,9% vs 4,1%). Daarnaast is er op de huisartsenpost een verschuiving van chronische naar acute aandoeningen in vergelijking met huisartsenzorg overdag. Het percentage zelfverwijzers op de SEH buiten kantooruren is hoger (53,0% vs 34,1%). Discussie: De poortwachtersfunctie van de huisarts is tweeledig. De poortwachter garandeert een laagdrempelige toegang tot de zorg en hij zorgt ook voor een hoge drempel voor dure en invasieve zorg en coördineert deze zorg. Op de huisartsenpost komt een aantal facetten van de poortwachtersfunctie, zoals toegankelijkheid, minder goed tot zijn recht. Verder onderzoek lijkt nodig om deze resultaten te bevestigen.

vorige artikel De validiteit van COMPaZ

Calling all gatekeepers: this is an emergency. Lancet 1994;343(8893):305-6.

Schillinger D, Bibbins-Domingo K, Vranizan K et al. Effects of primary care coordination on public hospital patients. J Gen Intern Med 2000;15:329-36.

IJzermans DJJM, Menting S. Zorg voor acute klachten in diensturen: een oriëntatie. Bijblijven 1999;15:14-9.

Bakker DHd, Grielen SJ, Prins B. Werklastvermindering en tevredenheid patiënten. Med Contact 1999;54:1328-31.

Giesen PHJ, Haandrikman LGR, Broens S, Schreuder JLM, Mokking HGA. Centrale huisartsenposten: wordt de huisarts er beter van? Huisarts Wet 2000;43:508-10.

Schee E van der, Delnoij D, Broerse A. Weinig reden tot klagen. Het oordeel van patiënten over huisartsenposten. Med Contact 2003;58:1953-6.

Van Uden CJ, Nieman FH, Voss GB et al. General practitioners’ satisfaction with and attitudes to out-of-hours services. BMC Health Serv Res 2005;5(1):27.

Van Uden CJ, Ament AJ, Hobma SO, Zwietering PJ, Crebolder HF. Patient satisfaction with out-of-hours primary care in the Netherlands. BMC Health Serv Res 2005;5(1):6.

Wieringen AJ, IJzermans CJ, Vrakking AWGM et al. Gebruikers oordelen over een huisartsenpost. Huisarts Wet 2000;43:518-20.

10.

Giesen P, Moll van Charante E, Janssens H, Mokking H, Grol R. Huisartsenposten: Het oordeel van de patiënt over de zorg: Onderzoek onder veertien huisartsenposten. Med Contact 2004;59:672-5.

11.

Afdeling Huisartsen Diensten Structuren LHV. Jaarverslag 2003. Utrecht: Vereniging Huisartsenposten Nederland, 2003.

12.

Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Acute zorg. Zoetermeer: RVZ, 2003.

13.

Franks P, Clancy CM, Nutting PA. Gatekeeping revisited--protecting patients from overtreatment. N Engl J Med 1992;327:424-9.

14.

Bosch WJ van den. Family physician and gatekeeper. Ned Tijdschr Geneeskd 1994; 138:2646-9.

15.

Gervas J, Perez FM, Starfield BH. Primary care, financing and gatekeeping in western Europe. Fam Pract 1994;11:307-17.

16.

Grumbach K, Selby JV, Damberg C et al. Resolving the gatekeeper conundrum: what patients value in primary care and referrals to specialists. JAMA 1999;282:261-6.

17.

Hurley RE, Freund DA, Gage BJ. Gatekeeper effects on patterns of physician use. J Fam Pract 1991;32:167-74.

18.

Assendelft P, Timmermans A, Voorn T, Veld K in ‘t. De poortwachter moet blijven. Huisarts Wet 2003;46:46-7.

19.

Terluin B. Weg met de poortwachter. Huisarts Wet 2003;46:127-8.

20.

Dongen A van. De poortwachter moet blijven. Huisarts Wet 2003;46:332.

21.

Willems DL, Veldhuis M. Vormen van selectie aan de poort en hun effecten. Een literatuuroverzicht. Huisarts Wet 2004;47:625-30.

22.

Ferris TG, Chang Y, Blumenthal D, Pearson SD. Leaving gatekeeping behind--effects of opening access to specialists for adults in a health maintenance organization. N Engl J Med 2001;345:1312-7.

23.

Schellevis FG, Westert GP, Bakker DH de, et al. Nog altijd poortwachter. Rol en positie huisarts opnieuw in kaart gebracht. Med Contact 2004;59:622-5.

24.

Bie de - Waal MNA de, O YL, Schothorst A van, Schrijvers AJP. Acute Zorg in Utrecht: resultaten van een onderzoek naar de vraag, behoefte en aanbod van acute zorg in de provincie Utrecht gedurende de laatste week van april 2004. Utrecht: UMC Utrecht, 2005.

25.

Murphy AW. ’Inappropriate’ attenders at accident and emergency departments. Definition, incidence and reasons for attendance. Fam Pract 1998;15:23-32.

26.

Foekema H, Hendrix C. Spoed moet goed; Een onderzoek naar de spoedeisende zorg. Onderzoek TNS NIPO in opdracht NPCF. Amsterdam: NPCF, 2005.

27.

Giesen P, Braspenning J. Huisartsenpost: gewone klachten met acuut karakter, huisarts en wetenschap. Huisarts Wet 2004;47:177.

28.

Giesen PHJ, Mokking HGA, Ophey G et al. Hoe urgent is de gepresenteerde morbiditeit op de Centrale Huisartsenpost? Huisarts Wet 2005;48:207-10.

29.

Leibowitz R, Day S, Dunt D. A systematic review of the effect of different models of after-hours primary medical care services on clinical outcome, medical workload, and patient and GP satisfaction. Fam Pract 2003;20:311-7.

30.

Uden CJ van, Dongen AWM van, Guldemond-Hecker Y et al. Poortwachter hersteld. Med Contact 2003;58:1482-5.

31.

Meier M, Baar ME van, Schothorst A van et al. Vraag en aanbod van acute zorg in de regio Utrecht: UMC Utrecht, 2005.

32.

Lamberts H, Wood M. International Classification of Primary Care. Oxford: Oxford University Press 1987.

33.

Cardol M, Dijk L van, Jong JD de, Bakker DH de, Westert GP. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk. Huisartsenzorg: wat doet de poortwachter? Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM, 2004.

34.

Verheij RA, Jabaaij L, Abrahamse H et al. Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg. Feiten en cijfers over huisartsenzorg in Nederland. Utrecht: LINH, 2004.

35.

NHG. een leidraad voor triage en advies. Telefoonwijzer Utrecht: NHG, 2002.

36.

Dale J, Green J, Reid F, Glucksman E, Higgs R. Primary care in the accident and emergency department: II. comparison of general practitioners and hospital doctors. BMJ 1995;311:427-30.

37.

Murphy AW, Bury G, Plunkett PK et al. Randomised controlled trial of general practitioner versus usual medical care in an urban accident and emergency department: process, outcome, and comparative cost. BMJ 1996;312(7039):1135-42.

38.

NHG. NHG-Standpunt: De huisartsgeneeskundige inbreng in de acute ketenzorg. Utrecht: NHG, 2005 www.artsennet.nl.

Titel: De huisarts als poortwachter buiten kantoortijden
De poortwachtersfunctie van de huisarts binnen en buiten kantoortijden vergeleken
Auteurs: M. E. van Baar
M. C. A. Smit
A. van Schothorst
M. N. A. de Bie-de Waal
M. Meier
A. J. P. Schrijvers
Publicatiedatum: 01-02-2007
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 2/2007
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03078623

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2007

Geen woorden maar daden

Preventie van psychische problemen vanuit het perspectief van de huisartspraktijk

De subjectieve werkbeleving van penitentiair verpleegkundigen

Risicoperceptie van infecties van mensen door het vogelgriepvirus in Nederland

Cursus- en congresagenda

Een gezonde geest in een gezond lichaam in een gezonde omgeving