Apen met een goed stel hersens

Is wetenschap bedrijven leuk? Voor frequente lezers van dankwoorden in dissertaties is het antwoord duidelijk: nee! Behalve op individueel niveau, geldt dat elke nieuwe wetenschappelijke ontdekking op maatschappelijk terrein leidt tot een zekere ontgoocheling. Een alsmaar verder ontraadselde wereld is ‘emotioneel teleurstellend’, zei socioloog Norbert Elias, omdat de wereld toch weer net iets minder zekerheden biedt dan de mensen hopen. Hoe zit het nou met die vreugdeloosheid, en hoe valt die te rijmen met de lichte euforie die elke onderzoeker toch ook ervaart? Deze vragen beantwoorden 21 auteurs, van wie de meeste gerenommeerde onderzoekers zijn. Voor filosoof Jaap van Heerden ligt het niet zozeer aan de wetenschap als aan de illusies: ‘Illusies markeren de menselijke zwakte, onbeduidendheid en desoriëntatie (…). De wetenschap neemt het raadselachtige van ons bestaan niet weg, maar is er eerder de uitdrukking van’.