Skip to main content
Top

2015 | Boek

Anatomie en fysiologie van de mens

Auteur: Dr. L.-L. Kirchmann

Redacteuren: drs. G.G. Geskes, drs. R.P. de Groot

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

insite
ZOEKEN

Over dit boek

Deze achttiende druk van Anatomie en fysiologie van de mens is gelijk aan de zeventiende druk. Beide drukken zijn geactualiseerd ten opzichte van de zestiende druk en er zijn instructieve nieuwe illustraties toegevoegd, waarbij extra aandacht is besteed aan kleurgebruik. Nieuwe inzichten in de fysiologie zijn verwerkt. Het onderwerp pathologie wordt nu aan het einde van elk hoofdstuk in een aparte paragraaf beschreven. Dit komt de overzichtelijkheid ten goede. 

Tekst en illustraties vormen één geheel en maken dit boek een ideaal hulpmiddel bij het bestuderen van de bouw en de werking van het menselijk lichaam.

Dit boek is bedoeld voor verpleegkundigen (HBO, kwalificatieniveau 5) en paramedici in opleiding. 

Inhoudsopgave

Voorwerk
1 Inleiding
Samenvatting
Hoe is het menselijk lichaam gebouwd? En hoe werkt het? De anatomie en de fysiologie zijn de takken van de wetenschap die zich met deze vragen bezighouden. In dit leerboek wordt een overzicht gegeven van de bouw en de werking van het lichaam, en het zal duidelijk worden dat de bouw en de werking onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
L.-L. Kirchmann
2 Cellen, weefsels en stofwisseling
Samenvatting
De bouw van het menselijk lichaam is, evenals het functioneren ervan, uiterst gecompliceerd. De bouw van de verschillende delen van het lichaam is afhankelijk van de functie. Zo is het skelet, dat tot taak heeft stevigheid aan het lichaam te geven, anders gebouwd dan het maag-darmkanaal, dat tot taak heeft de opgenomen voedingsstoffen te verteren. Cellen van eenzelfde soort en met eenzelfde functie noemt men een weefsel: spierweefsel, zenuwweefsel, dekweefsel, been- weefsel enzovoort. Elk weefsel is opgebouwd uit gespecialiseerde cellen. Maar aan de basis staat altijd de cel, de bouwsteen van alle weefsels van het lichaam.
L.-L. Kirchmann
3 Skelet
Samenvatting
Het skelet, ook wel geraamte genoemd, heeft de volgende functies:
  • het geeft vormvastheid aan het lichaam: zonder geraamte zou het lichaam in elkaar zakken;
  • het beschermt belangrijke organen, zoals de hersenen, de ogen, de gehoororganen, het hart, de longen en het ruggenmerg;
  • het vormt gewrichten en biedt aanhechtingsplaatsen voor de spieren, waardoor bewegingen gemaakt kunnen worden.
L.-L. Kirchmann
4 Spieren
Samenvatting
De term ‘spierstelsel’ wordt gebruikt om alle spieren (musculi, enkelvoud musculus) in het menselijk lichaam aan te duiden. Hieronder vallen alle dwarsgestreepte spieren, alle gladde spieren en de hartspier.
L.-L. Kirchmann
5 Spijsvertering
Samenvatting
Het spijsverteringsstelsel heeft de volgende taken:
  • de opname van voedsel door de mond;
  • het fijnmaken van het voedsel;
  • het vloeibaar maken van het voedsel;
  • het verteren (afbreken van het voedsel tot chemische bouwstenen die door de cellen van de darmwand kunnen worden opgenomen);
  • de opname in het bloed van de bruikbare voedseldelen;
  • het verwijderen van de onverteerbare voedselresten uit het lichaam;
  • de afbraak van stofwisselingsproducten en vreemde stoffen (ontgifting).
  • het stimuleren van het immuunsysteem en de productie van vitaminen door darmbacteriën.
L.-L. Kirchmann
6 Ademhaling
Samenvatting
Met de term ‘ademhaling’ wordt bedoeld het transport van zuurstof uit de atmosfeer naar de cellen en vervolgens het transport van kooldioxide (koolzuur) vanuit de cellen terug naar de atmosfeer. Dit proces kan worden onderverdeeld in verschillende onderdelen:
  • de longventilatie, dat wil zeggen de luchtstroom van de atmosfeer naar de alveoli (longblaasjes) en terug;
  • de diffusie van zuurstof en kooldioxide tussen de alveoli en het bloed;
  • het transport van zuurstof en kooldioxide in het bloed van de alveoli naar de cellen en terug;
  • de regulatie van de ademhaling.
L.-L. Kirchmann
7 Nieren en urinewegen
Samenvatting
Het is van levensbelang dat de samenstelling van alle vloeistoffen in het lichaam constant blijft, en dit is de belangrijkste taak van de nieren. Ze bewerkstelligen dit door het reguleren van de samenstelling van het bloed (alleen wat betreft het vocht; de nieren hebben geen invloed op de cellulaire bestanddelen van het bloed), en reguleren daarmee ook de samenstelling van de extracellulaire vloeistof. De nieren kunnen de samenstelling van de urine die ze produceren, variëren, en hebben op deze manier invloed op de samenstelling van het bloed.
L.-L. Kirchmann
8 Endocrien systeem
Samenvatting
Hormonen zijn boodschapperstoffen die in kleine hoeveelheden worden afgegeven door kliercellen met inwendige secretie oftewel endocriene kliercellen. Ze worden direct afgescheiden in het bloed, en dus niet via een afvoergang of aan een oppervlak, zoals bij de exocriene klieren. Op die manier oefent het hormoon zijn werking meestal uit op (enige) afstand van de plaats van productie. Het hormoon dat elders in het lichaam wordt geproduceerd, werkt dan in op een specifiek weefsel of orgaan, het doelorgaan.
L.-L. Kirchmann
9 Bloedsomloop
Samenvatting
Bloed is een rode vloeistof die zich in de bloedvaten bevindt en door het gehele lichaam circuleert. De belangrijkste taken van het bloed zijn:
  • het vervoer van voedingsstoffen van de darm naar de weefsels;
  • het vervoer van zuurstof van de longen naar de weefsels, en het vervoer van koolzuur van de weefsels naar de longen;
  • het vervoer van afvalproducten van de stofwisseling;
  • het vervoer van hormonen van de endocriene klieren naar de doelorganen;
  • de afweer tegen binnengedrongen micro-organismen.
L.-L. Kirchmann
10 Zenuwstelsel
Samenvatting
Het zenuwstelsel kan worden omschreven als het orgaan dat prikkels uit het lichaam zelf en uit de buitenwereld opvangt en verwerkt, en signalen uitzendt die het lichaam laten functioneren en bewegen.
L.-L. Kirchmann
11 Zintuigen
Samenvatting
De meest uiteenlopende prikkels bereiken ons lichaam. Deze prikkels worden allemaal geregistreerd door orgaantjes die bestaan uit speciale cellen of zenuwuiteinden: de zintuigen. Deze prikkels kunnen van buitenaf komen (druk, geur, smaak, licht, geluid) of uit het lichaam zelf (veranderingen in de spierspanning, stijging van het koolzuur- of zuurstofgehalte van het bloed, bewegingen van lichaamsdelen enzovoort).
L.-L. Kirchmann
12 Huid
Samenvatting
De cutis (huid) is een orgaan dat wel wordt omschreven als ons grootste orgaan. Het weegt meer dan welk ander intern orgaan dan ook. Ook bevat de huid allerlei gespecialiseerde cellen, net als de inwendige organen. De huid is van groot belang voor het functioneren van het lichaam als geheel. Een niet-functionerende huid is niet met het leven verenigbaar, zoals we zien bij ernstige brandwonden. De verschillende taken van de huid kunnen als volgt worden samengevat:
  • bedekking en bescherming van het lichaam;
  • in stand houden van een constante lichaamstemperatuur;
  • tegengaan van verlies van lichaamsvocht;
  • zetel van vele zintuigen;
  • vorming van vitamine D.
L.-L. Kirchmann
13 Geslachtsorganen en voortplanting
Samenvatting
De vrouwelijke geslachtsorganen kunnen worden verdeeld in de uitwendige en de inwendige geslachtsorganen. De uitwendige geslachtsorganen dienen voor de coïtus en de inwendige voor de vorming en de groei van de vrucht.
L.-L. Kirchmann
Nawerk
Meer informatie
Titel
Anatomie en fysiologie van de mens
Auteur
Dr. L.-L. Kirchmann
Redacteuren
drs. G.G. Geskes
drs. R.P. de Groot
Copyright
2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-368-1123-1
Print ISBN
978-90-368-1122-4
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1123-1