Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap 9/2005

01-09-2005 | Onderzoek

Aanvullende manuele therapie bij patiënten met schouderklachten

Een gerandomiseerd effectonderzoek

Auteurs: dr. Gert Bergman, Jan Winters, Klaas Groenier, Jan Pool, Betty Meyboom-de Jong, prof.dr. Klaas Postema, Geert van der Heijden

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 9/2005

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Bergman GJD, Winters JC, Groenier KH, Pool JJM, Meijboom-de Jong B, Postema K, Van der Heijden GJMG. Aanvullende manuele therapie bij patiënten met schouderklachten. Een gerandomiseerd effectonderzoek. Huisarts Wet 2005;48(9):438-43.
Inleiding De NHG-Standaard Schouderklachten vermeldt dat schouderklachten veroorzaakt kunnen worden door functiestoornissen van de schoudergordel, maar geeft geen therapeutisch advies wegens gebrek aan wetenschappelijk bewijs.
Methode Met een gerandomiseerd klinisch onderzoek onderzochten wij de effectiviteit van manuele therapie, als aanvulling op de behandeling volgens de NHG-Standaard bij patiënten met schouderklachten en een functiestoornis van de schoudergordel. De manuele therapie bestond alleen uit manipulatie en mobilisatietechnieken van de schoudergordel (maximaal zes behandelingen in twaalf weken). Er waren vier effectmetingen gepland in een periode van een jaar.
Resultaten Negenenzeventig patiënten kregen manipulaties en mobilisaties van de schoudergordel in aanvulling op huisartsbehandeling conform de standaard Schouderklachten en 71 alleen de huisartsbehandeling. Na 12 weken werd een significant verschil gevonden in het herstelpercentage (22%), ernst van de belangrijkste klacht (1,5 punt op een 0-10-schaal; 95%-BI 0,5-2,5) en schouderpijn (2,0 op een 7-21-schaal). Na 1 jaar bleef het herstelpercentage hoger bij patiënten die met manuele therapie behandeld waren (17%) en was de ernst van de belangrijkste klacht significant afgenomen na 26 en 52 weken (respectievelijk 1,2 en 1,4 op een 0-10-schaal).
Conclusie Manuele therapie van functiestoornissen van de schoudergordel als aanvulling op de behandeling volgens de NHG-Standaard bespoedigt het herstel van schouderklachten en zorgt voor een blijvende reductie van de symptomen van schouderklachten.
Literatuur
go back to reference Picavet HS, Van Gils HW, Schouten JS. Klachten van het bewegingsapparaat in de Nederlandse bevolking: prevalenties, consequenties en risicogroepen. RIVM Report No. 266807002. 2000. Picavet HS, Van Gils HW, Schouten JS. Klachten van het bewegingsapparaat in de Nederlandse bevolking: prevalenties, consequenties en risicogroepen. RIVM Report No. 266807002. 2000.
go back to reference Van der Windt DA, Koes BW, De Jong BA, Bouter LM. Shoulder disorders in general practice: incidence, patient characteristics, and management. Ann Rheum Dis 1995;54:959-64.CrossRefPubMed Van der Windt DA, Koes BW, De Jong BA, Bouter LM. Shoulder disorders in general practice: incidence, patient characteristics, and management. Ann Rheum Dis 1995;54:959-64.CrossRefPubMed
go back to reference Van der Windt DA, Koes BW, Boeke AJ, Deville W, De Jong BA, Bouter LM. Shoulder disorders in general practice: prognostic indicators of outcome. Br J Gen Pract 1996;46:519-23.PubMed Van der Windt DA, Koes BW, Boeke AJ, Deville W, De Jong BA, Bouter LM. Shoulder disorders in general practice: prognostic indicators of outcome. Br J Gen Pract 1996;46:519-23.PubMed
go back to reference Winters JC, Sobel JS, Groenier KH, Arendzen JH, Meyboom-de Jong B. The long-term course of shoulder complaints: a prospective study in general practice. Rheumatology (Oxford) 1999;38:160-3.CrossRef Winters JC, Sobel JS, Groenier KH, Arendzen JH, Meyboom-de Jong B. The long-term course of shoulder complaints: a prospective study in general practice. Rheumatology (Oxford) 1999;38:160-3.CrossRef
go back to reference Sobel JS, Winters JC, Groenier KH, Arendzen JH, Meyboom-de Jong B. Kenmerken van schouderklachten in de huisartspraktijk. Huisarts Wet 2002;39:169-73. Sobel JS, Winters JC, Groenier KH, Arendzen JH, Meyboom-de Jong B. Kenmerken van schouderklachten in de huisartspraktijk. Huisarts Wet 2002;39:169-73.
go back to reference Stenvers JD, Overbeek WJ. Bestaat bij de frozen shoulder toch ook een benige beperking? Ned Tijdschr Geneeskd 1978;122:1081-7.PubMed Stenvers JD, Overbeek WJ. Bestaat bij de frozen shoulder toch ook een benige beperking? Ned Tijdschr Geneeskd 1978;122:1081-7.PubMed
go back to reference Sobel JS, Winters JC, Arendzen JH, Groenier K, Meyboom-de Jong B. Schouderklachten in de huisartspraktijk. Huisarts Wet 1995;38:342-7. Sobel JS, Winters JC, Arendzen JH, Groenier K, Meyboom-de Jong B. Schouderklachten in de huisartspraktijk. Huisarts Wet 1995;38:342-7.
go back to reference Norlander S, Gustavsson BA, Lindell J, Nordgren B. Reduced mobility in the cervico-thoracic motion segment-a risk factor for musculoskeletal neck-shoulder pain: a two-year prospective follow-up study. Scand J Rehabil Med 1997;29:167-74.PubMed Norlander S, Gustavsson BA, Lindell J, Nordgren B. Reduced mobility in the cervico-thoracic motion segment-a risk factor for musculoskeletal neck-shoulder pain: a two-year prospective follow-up study. Scand J Rehabil Med 1997;29:167-74.PubMed
go back to reference Winters JC, Sobel JS, Groenier KH, Arendzen HJ, Meyboom-de Jong B. Comparison of physiotherapy, manipulation, and corticosteroid injection for treating shoulder complaints in general practice: randomised, single blind study. BMJ 1997;314:1320-5.PubMed Winters JC, Sobel JS, Groenier KH, Arendzen HJ, Meyboom-de Jong B. Comparison of physiotherapy, manipulation, and corticosteroid injection for treating shoulder complaints in general practice: randomised, single blind study. BMJ 1997;314:1320-5.PubMed
go back to reference Winters JC, Jorritsma W, Groenier KH, Sobel JS, Meyboom-de Jong B, Arendzen HJ. Treatment of shoulder complaints in general practice: long term results of a randomised, single blind study comparing physiotherapy, manipulation, and corticosteroid injection. BMJ 1999;318:1395-6.PubMed Winters JC, Jorritsma W, Groenier KH, Sobel JS, Meyboom-de Jong B, Arendzen HJ. Treatment of shoulder complaints in general practice: long term results of a randomised, single blind study comparing physiotherapy, manipulation, and corticosteroid injection. BMJ 1999;318:1395-6.PubMed
go back to reference Beurskens AJ, De Vet HC, Koke AJ, Lindeman E, Van der Heijden GJ, Regtop W, et al. A patient-specific approach for measuring functional status in low back pain. J Manipulative Physiol Ther 1999;22:144-8.CrossRefPubMed Beurskens AJ, De Vet HC, Koke AJ, Lindeman E, Van der Heijden GJ, Regtop W, et al. A patient-specific approach for measuring functional status in low back pain. J Manipulative Physiol Ther 1999;22:144-8.CrossRefPubMed
go back to reference Winters JC, Sobel JS, Groenier KH, Arendzen JH, Meyboom-de Jong B. A shoulder pain score: a comprehensive questionnaire for assessing pain in patients with shoulder complaints. Scand J Rehabil Med 1996;28:163-7.PubMed Winters JC, Sobel JS, Groenier KH, Arendzen JH, Meyboom-de Jong B. A shoulder pain score: a comprehensive questionnaire for assessing pain in patients with shoulder complaints. Scand J Rehabil Med 1996;28:163-7.PubMed
go back to reference Van der Heijden GJ, Leffers P, Bouter LM. Shoulder disability questionnaire. Design and responsiveness of a functional status measure. J Clin Epidemiol 2000;53:29-38.CrossRefPubMed Van der Heijden GJ, Leffers P, Bouter LM. Shoulder disability questionnaire. Design and responsiveness of a functional status measure. J Clin Epidemiol 2000;53:29-38.CrossRefPubMed
go back to reference Winters JC, Sobel JS, Groenier KH, Arendzen HJ, Meyboom-de Jong B. Comparison of physiotherapy, manipulation, and corticosteroid injection for treating shoulder complaints in general practice: randomised, single blind study. BMJ 1997;314:1320-5.PubMed Winters JC, Sobel JS, Groenier KH, Arendzen HJ, Meyboom-de Jong B. Comparison of physiotherapy, manipulation, and corticosteroid injection for treating shoulder complaints in general practice: randomised, single blind study. BMJ 1997;314:1320-5.PubMed
go back to reference Van der Windt DA, Koes BW, Boeke AJ, Deville W, De Jong BA, Bouter LM. Shoulder disorders in general practice: prognostic indicators of outcome. Br J Gen Pract 1996;46:519-23.PubMed Van der Windt DA, Koes BW, Boeke AJ, Deville W, De Jong BA, Bouter LM. Shoulder disorders in general practice: prognostic indicators of outcome. Br J Gen Pract 1996;46:519-23.PubMed
go back to reference Van der Windt DA, Koes BW, Boeke AJ, Deville W, De Jong BA, Bouter LM. Shoulder disorders in general practice: prognostic indicators of outcome. Br J Gen Pract 1996;46:519-23.PubMed Van der Windt DA, Koes BW, Boeke AJ, Deville W, De Jong BA, Bouter LM. Shoulder disorders in general practice: prognostic indicators of outcome. Br J Gen Pract 1996;46:519-23.PubMed
go back to reference De Winter AF, Jans MP, Scholten RJ, Deville W, Van Schaardenburg D, Bouter LM. Diagnostic classification of shoulder disorders: interobserver agreement and determinants of disagreement. Ann Rheum Dis 1999;58:272-7.CrossRefPubMed De Winter AF, Jans MP, Scholten RJ, Deville W, Van Schaardenburg D, Bouter LM. Diagnostic classification of shoulder disorders: interobserver agreement and determinants of disagreement. Ann Rheum Dis 1999;58:272-7.CrossRefPubMed
go back to reference Hoving JL, Buchbinder R, Green S, Forbes A, Bellamy N, Brand C, et al. How reliably do rheumatologists measure shoulder movement? Ann Rheum Dis 2002;61:612-6.CrossRefPubMed Hoving JL, Buchbinder R, Green S, Forbes A, Bellamy N, Brand C, et al. How reliably do rheumatologists measure shoulder movement? Ann Rheum Dis 2002;61:612-6.CrossRefPubMed
go back to reference Pool JJ, Hoving JL, De Vet HC, Van Mameren H, Bouter LM. The interexaminer reproducibility of physical examination of the cervical spine. J Manipulative Physiol Ther 2004;27:84-90.CrossRefPubMed Pool JJ, Hoving JL, De Vet HC, Van Mameren H, Bouter LM. The interexaminer reproducibility of physical examination of the cervical spine. J Manipulative Physiol Ther 2004;27:84-90.CrossRefPubMed
Metagegevens
Titel
Aanvullende manuele therapie bij patiënten met schouderklachten
Een gerandomiseerd effectonderzoek
Auteurs
dr. Gert Bergman
Jan Winters
Klaas Groenier
Jan Pool
Betty Meyboom-de Jong
prof.dr. Klaas Postema
Geert van der Heijden
Publicatiedatum
01-09-2005
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 9/2005
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03084266

Andere artikelen Uitgave 9/2005

Huisarts en wetenschap 9/2005 Naar de uitgave